
Don baara bolodalenw fɛsɛfɛsɛlen kɔfɛ, minisirilajɛ ye nin bɛnkan ninnu ta
:
- ka jɛn ni poroze sariya dɔ ye ;
- ka mɔgɔ dɔw sugandi ka bila jɔyɔrɔ dɔw la ;
- ani ka kumaɲɔgɔnyaw lamɛn.
SARIYAKOW NI TAABOLOW NASIRA LA
Nafoloko ni wariko minisiri ka laselisɛbɛn kunkan, minisirilajɛ jɛnna ni
poroze dɔ ye, min bɛ yɛlɛma don sariya n°2024-037 talen desanburukalo tile 27
san 2025 baarakɛnafolo kunkan.
Jɛn kɛra n’o poroze sariya min ye, a bɛ yɛlɛma don san 2025 baarakɛnafolo
bolodalen fɔlɔ la, ka dabali kuraw don a la wari sɔrɔtaw, musaka kɛtaw ani
wagandeba sɔrɔko la.
Yɛlɛma donni wari sɔrɔta hakɛ la, o bɛ tali kɛ wari sɔrɔlen kura kan, min
sɔrɔla :
- minɛn dontaw kɔlɔsili baara bolodalen kura ka dɛmɛn ;
- wari kɛrɛnkɛrɛnnenw seginni dakun kura la, n’u sɔrɔla telefɔniko cakɛdaw
la ;
- hadamadenya sabatili baju ani hadamadenya yiriwali porozew ka
senkɔrɔmadon wariw.
yɛlɛma donnen wari sɔrɔta hakɛ la baarakɛnafolo la, o y’a se sefawari
miliyari 2 739,697 ma ; kasɔrɔ a tun ye miliyari 2 648,900 ye san bolodali
fɔlɔ la, o ye miliyari 90,797 sɔrɔtɔ ye ka fara o kan walima yɛlɛn bɛ k’o ni
sancɛ ni 3,43% ye.
yɛlɛma donnen musaka kɛtaw la o ɲɛsinnen bɛ dabali kuraw tali ma ba la ka
bɔ :
- wari hakɛ min tun dabɔra basigi nafoloko kama, o dɔ kunsinni ko wɛrɛ ma ;
- hadamadenya baju ani hadamadenya sabatili porozew musakali.
baarakɛnalo yɛlɛmanen musaka sera sefawari miliyari 3 279,886 ma ;
kasɔrɔ miliyari 3 229,886 tun don bolodali fɔlɔ la, o ye miliyari 50 faratɔ y’o
kan, walima yɛlɛn bɛ k’o ni sancɛ ni 1,55% ye.
Baarakɛnafolo latilennen bɛ sɔn ka dɛsɛ ni sefawari miliyari 540,189 ye ;
kasɔrɔ a tun bɛ se ka dɛsɛ ni miliyari 580,986 ye bolodali fɔlɔ la, o ye
miliyari 40,797 faralen y’o kan.
MƆGƆ DƆW SUGANDILI KA BILA JƆYƆRƆ DƆW LA O DAKUN
Minisirilajɛ ye nin mɔgɔ ninnu sugandi ka bila nin jɔyɔrɔ ninnu na :
BASILI NI SIWILIW LAKANANNI MINISIRISO
- Ciden : Kolonɛlil Sapɛri-pɔnpiye Amadu Ibarahima GINDO ; komisɛri
pɛrɛnsipali de polisi Musa Masaman KAMARA.
NAFOLOKO NI WARIKO MINISIRISO
- Izininko ni jagoko minisiriso wariko n’a minɛnko ɲɛmɔgɔ : Lamini KOYITA, wariko
sɛgɛsɛgɛbaa don.
- Foroba juruko ɲɛmɔgɔba : Madamu SI Fadimata TAPO, siwili marakɛla
don.
KALANKO MINISIRISO
- Ciden : Usumani JƆNBERA, bilasirali ni wariko fɛɛrɛw dɔnbaa ŋana don.
DUGUJUKƆRƆFƐNKO MINISIRISO
- Dugujukɔrɔfɛnko soba sekeretɛri zenerali : Sanbala Madi KANUTE, siwili
marakɛla.
YEELENKO NI JIKO MINISIRISO
- Mali ka arajoporotɛkisiyɔn cakɛda ɲɛmɔgɔba : Sori Ibarahima KULUBALI,
karamɔgɔba-ɲininnikɛla don.
- Tile kuran ni gaaziw kuran cakɛda ɲɛmɔgɔba : Adama Yɔrɔ SIDIBE, izininko
ni dugujukɔrɔfɛnko ɛnzeniyɛri don.
DENMISƐNYA NI FARIKOLOƝƐNAJƐ MINISIRISO KA ƝƐSIN FASODENYA LADAMUNI ANI
FASODEN DILANNI MA
- Faso denmisɛnya ɲɛmɔgɔba : Ibarahima Bubakari KALOSI, denmisɛnya ni farikoloɲɛnajɛ
sɛgɛsɛgɛbaa don.
MUSO, DEN NI DENBAYA ƝƐTAA MINISIRISO
- Baarakɛkulu kuntigi : Madamu Mɔrimuso n’a bɛ wele Nanin TUNKARA, porozew
tɔpɔtɔbaa ŋana don.
- Laadibaaw fɛɛrɛkow la : Madamu Hawuwa DUNBIYA, hadamadenyakow marakɛla
don ; Madamu Fatima TALL, Medesɛn ; Madamu Jahara BACILI, karamɔgɔba-ɲininnikɛla
don.
- Ciden : Madamu Mayimuna Karimu SANƆGƆ, waatiyɛlɛma ni yiriwali kuntaala
jan dɔnbaa ŋana don.
- Den ni denbaya ɲɛtaa ɲɛmɔgɔba : Beyidi TANBURA, hadamadenyakow
marakɛla don.
- Muso ɲɛtaa ɲɛmɔgɔba : Madamu Fatumata JANKUNBA, hadamadenyakow marakɛla
don.
- Muso ni den kunkan gafeko ni kunnafoniko cakɛda ɲɛmɔgɔba : Haruna
SAMAKƐ, hadamadenyakow marakɛla don.
- Denmisɛnninw tɔgɔlasoba (site des anfan) ɲɛmɔgɔba : Madamu Fatumata
SILA, hadamadenyakow marakɛla don.
KUMAƝƆGƆNYAW DAKUN
1. Sɛnɛ minisiri ye minisirilajɛ ladɔnniya :
a. hakilijakabɔlajɛ 2 kɛli la sɛnɛko ɲɛɲininni kan saheli kungo ni ja kɛlɛli
jɛkulu (CILSS) ka baaraw waleyali kɛnɛ kɔnɔ, zuluyekalo tile 21 ka ka se a tile
24 ma san 2025 Bamakɔ.
Ɲɛmɔgɔba minnu ɲɛsinnen bɛ sɛnɛko ɲɛɲininni ma (CILSS) tɔndenjamana 13 ninnu
kɔnɔ, Mali, Cadi ani Togo (CONACILSS) sekeretɛri dagalenw, (CILSS) ɲɛmɔgɔw, ɲɛmɔgɔso
laadibaakulu mɔgɔw, (CILSS) ɲɛmɔgɔ kɔrɔw ani bolomadamɔgɔw ɲininniko la, olu tun
b’a lajɛw kɛnɛ kan.
Jaabi minnu sɔrɔla a lajɛw la, olu ye
ninnu ye :
- laselisɛbɛn poroze min labɛnna Saheli kalansoba jɔyɔrɔ kɛrɛnkɛrɛnnen kan
jɛn kɛra n’o ye ;
- baara bolodalenw labɛnna marayɔrɔw kama ɲininni jɛkabaara masalakunw kan.
Baaraw kuncɛyɔrɔ la, foli lasera Mali ani Cadi jamanakuntigiw ma u ka
politiki senkɔrɔmadonni danntan kosɔn tɛmɛnsira la ni damakasili baaraw ye ka
ɲɛsin ɲɛmɔgɔw ma.
b. Mali yera diɲɛ tɔnba ka
dantigɛli 2nan lajɛba kɛnɛ kan dumuniko cogoyaw kan zuluyekalo tile 27 ka se a
tile 29 ma san 2025, Adisi-Abeba, Ecopi.
O lajɛba in, jamanakuntigiw, minisiriɲɛmɔgɔw, minisiriw ani cidenw, o dɔw
yera a kɛnɛ kan. Barosigiw kɛra minisiriw fɛ, ka ɲɛfɔlilajɛw kɛ ni mɔgɔbaw ye, ka
sigikafɔw kɛ baarabaw kɛli kan, ani ka baaraba kɛtaw dantigɛ jamanaw fɛ.
Ɲɛfɔlilajɛw senfɛ, dunfɛnw bayɛlɛmaniko kan, sɛnɛ minisiri ye Mali ka
dɔnniyaw ɲɛfɔli kɛ kɔnfederasɔn tɔgɔ la, cikan kɛrɛnkɛrɛnnenw lasera baara
bolodalenbaw kan dunfɛnw bayɛlɛmaniko la kɔnfederasɔn kɔnɔ.
Diɲɛ tɔnba ka dantigɛli 2nan dunfɛnw kan, laɲininw kɛra ; i n’a fɔ :
- baara bolodalenba nun donni dunfɛnw kan walasa ka se ka baarabakɛlaw
saman ka kunsin an ma ka dɛn Dakaro lajɛba la ;
- ka baara bolodalenba taa ɲɛ yeelenko kan walasa ka se ka furaw sɔrɔ
kuranko ni sɛnɛko donni na ɲɔgɔn na, min b’a to yɛlɛma ɲuman ka se ka don
sɔrɔko cogoya la ani ka baaraw di ;
- ka musakako lasulanw an’a dabaliw sigi senkan hakililaw kan sɛnɛko kama
ani sɛnɛ n’a fɛɛrɛ kuraw kama, minnu bɛ denmisɛnw bolo.
2. Faso baaradako, baarako ani baaradege minisiri
ye minisirilajɛ ladɔnniya ci dɔ waleyali la kɛnɛ kan Kayi mara kɔnɔ
zuluyekalo tile 30 ka se utikalo tile 3 ma san 2025.
O ci in laɲinin tun ye ka senkɔrɔmadonni cikan lase Kayi mara mɔgɔw ma, jigisigikumaw
ani furancɛlafanga ɲɛmɔgɔw ka dɛmɛn, ani ka sigidalamɔgɔw karankobaw dɔn sekow
yiriwaliko nasira la ani donni hadamadenya ni baara la, kɛrɛnkɛrɛnnenya la
denmisɛnw ni musow kunkan.
O ci in senfɛ, baara suguya caman kɛra, i n’a fɔ :
- kunnafonidi ni lafaamuyali baaraw nun donni Kayi mara denmisɛn 500 ka
baaradako kan ;
- Baara ɲinincogo fɛɛrɛw kalan ɲininbaa 200 ka kalan nun donni ;
- «Mɔbili bolili yamaruyasɛbɛn sɔrɔli», o baara nun donni Kayi mara mɔbili
boli kalanden 30 kama ;
- Kalan nun donni safunɛdilan kama tɛrɛnko baarakɛlamusow ka tɔn mɔgɔ 50
kama ;
- dɛmɛn donni musotɔnw ni demisɛntɔnw ka baaradaw ma
- Kayi kalanyɔrɔ ateliye siyɔrɔw jɔli tufaden fɔlɔ dali ;
- dipulɔmuw, seereyasɛbɛnw ani baarakɛminɛnw dili.
O ci in senfɛ, minisiri seginna a kan k’a fɔ, ko furancɛlafanga ɲɛmɔgɔw ye
jaabiw di sigidalamɔgɔw haminankow la.
3. Lamini, lasaniyali ani yiriwali kuntaala jan minisiri ye minisirilajɛ
ladɔnniya Mali yeli la faso tɔgɔladon jiriko la, o tako 2nan kɛnɛ kan utikalo
tile 3 san 2025 Zɛndɛri, Nizɛri.
Faso tɔgɔladon jiriko la, o tako 2nan masalakun tun ye : « ka jiriw turu
ani k’u lakanan, o ye fosodenya kɛlɛ ye ». Mali ani Burukina Faso cidenw yera a
kɛnɛ kan.
Nin ko ninnu kɛra a don na :
- jiri fɔlɔ turuli Nizɛri jamanakuntigi fɛ ;
- medayiw ani bonyamaseginwariw dili sigidaw mɔgɔ sɛbɛdonnenbaw ma kungo
cɛncɛnfugaya kɛlɛli la ;
- yɔrɔ minnu labɛnna Babarikiya kungo tulen kɔnɔ, ani balan minnu dalen bɛ ka
woyo juguw kunbɛn ka caman bɔ u fanga la Mira mara kɔnɔ, taa kɛra olu lajɛ.
4. Kɛnɛko ani hadamadenya yiriwali minisiri ye
minisirilajɛ ladɔnniya banako cogoya la an ka jamana kɔnɔ, kɛrɛnkɛrɛnnenya
la a jirala ko dɔ bɔra sumayaba ka mɔgɔ minɛta hakɛ la, ka sanga ni dɔgɔkun
tɛmɛnnen ta cogoya ye.
Furancɛlafanga jamanakuntigi b’a ɲinin sigidalamɔgɔw fɛ o n’a ta bɛɛ, u ka yɛrɛtagan fɛɛrɛ jɔnjɔnw matarafa a ɲɛma ani ka banaw kɛlɛli dabali tigɛlenw labato.
Dɔkala Yusufu Jara
Liputako-Guruma jamanaw ka yiriwali cakɛda bɛ bayɛlɛmani sira kan ka kɛ saheli kungo jamanaw ka kɔnfederasɔn (AES) ka waleyali cakɛda ye. A ɲɛmɔgɔ bɛna kɛ kalo wɔɔrɔ kuntaala kɔnɔ, an Maliden ɲɔgɔn Eli Pɔrɔsipɛri Arama ye..
N’o ye jamanakuntigiso la yiriwaljɛkulu ani fɛɛrɛjɛkulu ye. O fɛɛrɛjɛkulu in dagayɔrɔ bɛna kɛ nafoloko minisiriso ye. O cakɛda fila in bɛna, ka da ɲɔgɔn kan, u wasa don yecogo waleyali kɔlɔsili kɛrɛnkɛrɛnnen na ani porozew waleyali kɔlɔsili la. Jamanakuntigi jɛnna ni daj.
Minisiriw ka tɛmɛnni kɔfɛ, Zenerali dediwisɔn Abudulayi Mayiga tun ye mɔgɔ welelen ye Mali Kura Taasira 3 jɛmukan kɛnɛ kan telewisɔnsoba la sibiri tɛmɛnnen in na, ka jɛmukan in sigili kuncɛ. Minisiriɲɛmɔgɔ da sera sisan masalakun gɛlɛn caman ma, jɔyɔrɔ saba b’ale min kelen .
Kunnafoni, numeriki sɔrɔ ni fanga ka baara yɛlɛma kura minisiri tun ye mɔgɔ welelen ye Mali Kura Taasira 3 jɛmukan kɛnɛ kan, min labɛnna Mali kunnafoni latɛmɛnni n’a gansili cakɛda (SMTD) la Kati sira la. O cogoya la, Alihamudu Agi Iliyɛni da sera ko jɔnjɔnba saba ma, minnu b’a k.
Furu ɲɔgɔn fatuli ye ko ye, min degun ka bon kosɛbɛ an sigida la furusira kɔnɔ cɛyanfan ani musoyanfan. Wa furu kura sɔrɔli a tigilamɔgɔ dɔ fɛ, o ka gɛlɛn n’a tɔ bɛɛ ye, ka da hakilila juguw kan.
Mali furancɛlafanga jamanakuntigi Zenerali darimɛ Asimi Goyita, tarata, sariya n°2025-029/ min tara zuluyekalo tile 08 san 2025 yɛlɛma donni na furancɛlafanga taabolo la, o waleyali yamaruya di, a ma dɔgɔkun kelen bɔ bulonba jɛnnen kɔ n’a ye..