AES jεkulu : Fangabulonko ni waleyali faranfasiyara

Mali, Burukina Faso ani Nizεri tigεlen don a kan, k’u bε sahelikungo jamanaw ka jεkulu AES kε baarakεminεn ɲuman ye lafasa, dipulomasi ani nafoloko yiriwali kuntaala jan kama. An y’o de faamuya AES jamanaw kɔkankow minisiriw ka lajε la jumadon Ɲame, Nizεri faaba la. Mali kɔkankow ani diɲε tɔnbaw cε koɲεnabɔ minisiri Abudulayi Jɔpu tun b’a kεnε kan.

AES jamanaw nafolokow ni warikow minisiriw ka lajε kɔfε Bamakɔ nowanburukalo tile 25 san 2023, AES jamanaw kɔkankow minisiriw la lajε kɔfε Bamakɔ nowanburukalo tile 30 ka se desanburukalo tile 1^lɔ ma, ani AES jamanaw minisiriw ka lajε kɔfε Wagadugu feburuyekalo tile 15 san 2024, Ɲame lajε in kεra. O kun tun ye ka AES jamanaw ka jεkulu (kɔnfederasɔn) sigili senkan, o ɲεbila-poroze laban Burukina Faso, Mali ani Nizεri cε.

O siratigε la, Mali kɔkankow ani diɲε tɔnbaw cε koɲεnabɔ minisiriso ka kunnafoniko bolofara ye laseli kε ka kεɲε ni kɔkankow minisirisow ka lajε laseli ye Bamakɔ, ka AES jamanaw cε koɲεw walangatali ɲinin ani kɔnfederasɔn sigili u ni ɲɔgɔn cε. Nin lajε min kεlen filε Ɲame, o bε AES jamanakuntigiw ka lajε labεnni baaraw dagu. U ka lajε in kuncεtɔ, u bεnna sariyasεbεn labεnnenw kan, minnu tun dajirala u la jamanaw maabaw fε, u ka mεkalo tile 16 lajε kεlen Ɲame san 2024.

O lajε in senfε Ɲame, Mali, Burukina faso ani Nizεri minisiriw bisimilala Nizεri jamanakuntigi Zenerali Abudurahamani Tiyani fε. U y’a ladɔnniya u ka lajε kunkankow la. Kuntilennaw ni ladilikan minnu bε jamanakuntigi fε, a y’o fɔ u ye. An bε se ka cikan kelen min kɔlɔsi kosεbε minisiriw ni Nizεri jamanakuntigi k’o ɲɔgɔnye la, o ye ko « AES bε sira ɲuman kan ». AES jamanadenw bε ka kɔnfederasɔn senkɔrɔmadon u seko bεε la ; o min hakilila tara Kolonεli Asimi Goyita, Kapitεni Ibarahimu Tarawele ani Zenerali Abudurahamani Tiyani fε, ka da bagabagaliw kan ka ɲεsin u ka jamanaw ma.

Hakililajigin na, lajε min kεra Wagadugu Burukina Faso feburuyekalo tile 15 san 2024, minisiriw tun y’a ɲinin AES kɔnfederasɔn kuntilennasεbεn ka labεn, ka kunnafoni latεmεncogo dajiralenw waleyali sennateliya.

U ka dajirali dɔ kεra AES dugukolo ja dilanni ye, ka bεε ka kεta dantigε teliya la : kɔnfederasɔn ka kan ka minnu kε ani jamana kelenna ka kan ka minnu kε, ka hadamadenw n’u bolofεnw taakasegin bεnkansεbεn labεn teliya la, ka fara lafasa ni basigi sabatili waleyaw kan, an ka se k’an jɔyɔrɔ fa u la a ɲεma, an kεlen kɔ k’an foosi ka bɔ Sedeyawo la. Ani ka hakilijakabɔkulu dɔ sigi senkan an foosilen ka bɔ Sedeyawo la o kunkankow tɔpɔtɔli kama, ani ka jεɲɔgɔn nafama wεrεw dantigε.

FASOJAMA HAMINANKOW- Lajε min kεra Ɲame jumadon, Bubakari Bokumu min ye fεsεfεsεlikεla ye poltikiko ani kεlε nafoloko nasira la cakεda la, min tɔgɔ tubabukan daɲε surun ye « Sènè » ye, o y’a jira ko nin lajε kura in b’a jira ko an bɔra ɲɔgɔn hakilila ɲininni na kaban, ka se ko kolomayɔrɔ ma n’o ye AES kɔnfederasɔn fangabulonko ye ; o min laɲinin tun kεra Bamakɔ lajε senfε. A ɲuman ye ka sariyasεbεn ɲεnamaw labεn o kɔnfederasɔnko in na.

Bubakari Bokumu ko an bε don min na, dabali bεε tigεlen don faamuyalikεlaw ni kɔkankow minisiriw fε, walasa ka AESko kε tiɲε ye. O dabaliw bε politikiko, nafoloko, ani hadamadenya ni seko ni dɔnko kunda. A y’a jira ko hali fεn min ye AES wariko ye, kuma kεra o kan kosεbε. Dabali ɲumanw tigεli fana bε sen na denmisεnw ka baarako la ani yiriwali kuntaala jan sɔrɔli la u fε ; sabula o sababu bεε bε bolo kɔrɔ.

Bubakari Bokumu ka fɔ la, waati dɔ la, a tun b’an ɲεna ko jamanaw ɲεmɔgɔw tεna se ka fasojama haminankow dalakεɲε. Nka bi, minisiriw ka wulikajɔw fε, an bε se k’a fɔ ko jamanakuntigiw haminankow yεlεmanen bε ka kε fasojamaw haminankow ye AES kɔnɔ. Hakililajigin na, AES dugukolo fiyε mumε jama ka ca ni miliyɔn 70 ye, a dugujukɔrɔfεnw fana ka ca kosεbε. Nin bεε b’a jira an na bi, ko federasɔnko walima kɔnfederasɔnko bε se ka kε tiɲε ye AES kɔnɔ. Ɲεfɔli la, federesɔn ye jamanaw farali ye ɲɔgɔn kan ka kε jamanaba kelen ye, min mara ε jamanakuntigi kelen bolo. Kɔnfederasɔn ye jamanaw jεlen ye tɔnba kelen na. An bεε b’a dɔn, ko jamanaw donni ɲɔgɔn na, o bε nafoloko donɲɔgɔnna fana kofɔ.

Bubakari Bokumu ka fɔ la, n’i ka wari b’i bolo, i ka jama bε se ka taakasegin kε a fεrε ma n’a bolofεnw ye, o bε fasojama donɲɔgɔnna kofɔ, mara kεli bε nɔgɔya, wa AES bε kε kεnεkanko ye ka taa a fε. Jamana saba ninnu kɔkankow minisirw ye baara kε o de hukumu kɔnɔ. U ka lajε in kɔfε, sεbεn minnu labεnna, olu bε di jamanakuntigiw ma bolonɔbilali kama, AES waleyali ka daminε.

Masa SIDIBE

Dɔkala Yusufu JARA