Lajε in laɲinin tun ye ka sariyasεbεnw labεn, minnu bεna dajira
AES jamanakuntigiw la u ka lajε senfε, u
k’u fεla di u kan. U ka baara daminεni dantigεli kɔrɔfɔw kɔnɔ, cidenkuluw ɲεmɔgɔw ye foli ni tanuni lase jamanakuntigiw ma ; olu
minnu ye ŋaniya ta ka Burukina Faso, Nizεri ani Mali foosi ka bɔ Afiriki tilebinyanfan nafoloko tɔnba (Cedeao) la ; ka da a kan, o ye a sigikan
sira bila. Burukina cidenkulu ɲεmɔgɔ bolo, nin foosili in ye hεrε kura dɔ sira ye jamana saba ninnu bolo, u ka se ka u yεrεw ka
sɔrɔfεnw yiriwa
ani ka dɔ fara u sekow kan o la.
Bεn kεra fεn minnu kan jamanaw tɔgɔlamɔgɔ minnu fε u ka
lajε senfε, minisiriw y’o sεbεnw fεsεfεsε k’u fεla di u kan ;
kεrεnkεrεnnenya la, AES bεnkan, bεnkanporoze min bε sahelikungo jamanaw ka faraɲɔgɔnkan (kɔnfederasɔn) sigi senkan, sigikun tun ye poroze min ko ye,
barabolodalen ani laseli laban min kεra AES jamanakuntigiw fε. Baaraw kuncεli la,
minisiriw bεnna ninnu kan : fεn min ye AES bεnkan ye, u m’a ɲinin ka yεlεma don o kɔnɔko la.
Nka fεn min ye (Cedeao) bεnkan yεlεmanen ye, ani
bεnkan min tara k’u foosi ka bɔ (Cedeao) la, n’o bɔli tε bila ka balan kɔnɔ, u y’a jira
ko kɔnfederasɔn sigili senkan o bεnkan b’a hakilimajɔ o foosili in fε. Fεn min ye kɔnfederasɔn sigili senkan o bεnkan ye, u y’a ɲinin ka sinsinyɔrɔw kε
sahelikungo jamanadenw yεrεw tarikuw ye. U ye AES fangabulon mankan cogoyaw
fana dajirali kε ; jamanakuntigiw ka lajεw, minisiriw ni bulonbaw ka
cidenw ka lajεw kofɔra o kɔnɔ. U y’a ɲinin kɔkankow minisiriw fε, olu ka tεmεn ni hakiljakabɔ ye AES bεnkan kan, ni yεlεma ɲuman bε se ka don a yɔrɔ min na halibi,
yanni jamanakuntigiw ka AES jamanakuntigiw ka lajεba daminεni sendon.
Fεn min ye Liputako-Guruma kolatigεkulu ye, minisiriw
y’a ɲinin o ka don AES jamanakuntigiw ka don nata lajε baara
kεta bolodalenw kɔnɔ. Fεn min AES jεkuluba in ja ye, u bεna o kɔnɔfεn ŋaniya
sirilenw kan jamanaw tɔgɔlamɔgɔw ye minnu dantigε u ka lajε senfε. Fεn min ye AES kunnafoniko
ye, yanni AES waleyali ka daminε, minisiriw jεnna ni baara kεta dabali
dajiralenw ye, walasa dɔ ka fara a
yeli kan joona ani AES jamanadenw ni jεɲɔgɔnw kεli k’a
k’u ta ye.
U ye laɲinin caman kε. O dɔ ye AES kuntilennasεbεn dilanni ye jamanaw ka kɔnfederasɔnko kama, ka kunnafoniko baara kεta dajiralenw
waleyali sennateliya ani ka bεnkan ja labεn, bεnkanporoze ŋaniya sirilen minnu
ye farankan ye sekow tilali ye kɔnfederasɔn ni jamana kafolenw cε, bεnkanporoze minnu ye farankan
ye hamadamadenw n’u bolofεnw taakaseginni na u fεrε ma, lafasa ani basigi la,
walasa ka se ka AES jamanaw foosili ka bɔ (Cedeao) la, k’o kɔlɔlɔw kunbεn.
Ani ka hakilijakabɔkulu dɔ sigi o foosili in kɔlɔlɔw kunbεnni kama ani ka jεɲɔgɔn kεrεnkεrεnnenw
dantigε. Minisiriw y’u ka nisɔngoya jira ɲangili jugu tali la ka Nizεri tεgε ko ka bɔ a halalaw la (Uemoa) la ni (Beceao) ka sira ye. U y’u
ka dεmεn jira Nizεri gɔfεrεnaman ani Nizεri
jamanadenw na, ani k’a wajibiya o gεrεntε jugu ka wuli ka bɔ yen, ka Nizεri ka hakεw lasegin a ma, o kana bila ka
balan kɔnɔ. U labanna ka
ɲɔgɔndεmεn
hakilila kεrεnkεrεnnen kelen jira Nizεri jamanadenw na.
Jadone JAMA
Dɔkala Yusufu JARA
Dɔkala Yusufu Jara
Faso tɔgɔla sigikafɔba min daminεnen filε, o bεna kε sababu ye Malidenw ka kumaɲɔgɔnyaw kε u ni ɲɔgɔn cε ka furaw dajira gεlεya kofɔlenw na. A ka kan ka se ka hadamadenya juru caanin an cε, ka dɔ fara ku-ɲɔgɔn-kan fanga kan ani ka na ni bεn kutaala jan ye..
Furancεlafanga jamanakuntigi Kolonεli Asimi Goyita ye laseli kε tarata awirilikalo tile 30 san 2024, ko gɔfεrεnaman bε sεnε kεfεn minnu di, tεmεn bε kε n’o ye. O siratigε la, angεrε (ire) kg50 bɔrε ye sefawari dɔrɔmε ba fila ani kεmε seegin (d2 800) ye, farafinnɔgɔ kg50 .
San o san mεkalo tile 1lɔ ye baarakεlaw tɔgɔladon ye diɲε kɔnɔ. O hukumu kɔnɔ, Mali baarakεlaw lafasatɔn minnu bε UNTM jεkuluba kɔnɔ, olu ye yεrεjirataama kε jamana ka yεrεmahɔrɔnya kεnεba kan. A kεra kεnε ye, min kɔrɔfɔw bolila hadamadenya basigili ni ɲεtaa laɲini.
Mali sɔrɔdasiw ye kojugubakεla Hugo faga Indelimani kεlεdaga la Gawo mara la. Kabini Mali y’a ŋaniya k’a mεru don Irisijamana na sɔrɔdasiko nasira la, an ka lakananbaaw b’a la ka sebaayaw sɔrɔ dɔrɔn kojugubakεlaw kan..
UNTM biro kura mɔgɔ ye 53 ye. U ye lahidu ta, ko furakεcogo ani laɲinin minu kεra a ka sigikafɔw senfε, olu bεna kε sisinnan ye sarati kura in kɔnɔ.
Nin baarabolodalen in laɲinin ye ka Maliden kura dilan, min b’an danbew dɔn, ka fangabulonw bonya, ani baarakεla. Jamana ɲεmɔgɔw bε wulikajɔ la ka Mali kura k’o kuntilenna in waleya, walasa ka se k’o hakilila don fasodenw na ani ka se di u ma ɲεtaa la kannabila ni hɔrɔnya kɔnɔ.