Minisiri Madamu Bagayɔkɔ Aminata Tarawele filε kɔrɔfɔ la
Wula kɔnɔ baara ye an ka jamana yiriwali sen jɔnjɔn ye. Ale de kεbaa ka ca ; a bε surunya jamanaden 80% na. U niyɔrɔ jamanakɔnɔsɔrɔ (PIB) hakε la, o bε se 36% ma. O siratigε la, wula kɔnɔ baara ka kan ka don ba la ni poroze nafamaw ye, min b’a to a sɔrɔ bε se ka bonya kosεbε, ni cakεda fitininw ni mankanw sigili ye senkan.
Furancεlafanga ɲεmɔgɔw dalen b’o la. O de kosɔn, u bε ka wula kɔnɔ baara ɲεtaa waleyaw sennaminε ni cakεdako ye, walasa ka se ka denmisεnw sendon nafolo sɔrɔli la wula kɔnɔ baaraw sɔrɔ jɔlɔkɔ kɔnɔ ani baara misεnnin wεrεw, minnu tε o baara in ye. Denmisεnw sugandili o kama, o kɔrɔ ye Maliden jama 77% fanba ye wula kɔnɔ baaraw kεbaaw ye.
O la, i tε se ka sɔrɔ ni hadamadenya yiriwali kuma fɔ, an ka jamana kɔnɔ, kεrεnkεrεnnenya la wula kɔnɔ baarako la, n’i da ma se wula kɔnɔ denmisεnw ma. Denmisεnw de ye baara fin fanba kεbaaw ye. A ɲuman ye ka baarakεminεn ɲεnamaw ɲinin ka bila u ka bolo kan, ani ka baaraw musaka sɔrɔli nɔgɔya u ye. O de y’u ka gεlεya fanba ye. O b’a to u ka se k’u jeninyɔrɔ fin sangaɲɔgɔnma diɲε dayεlεlen in kɔnɔ.
Baaraw daminεni nun donna jumadon Sikaso mara ni desantaralizasɔn minisiri Kolonεli Abudulayi Mayiga fε, gɔfεrεaman tɔgɔ la. Baaradegekalan filanan, wula kɔnɔ denmisεnw sendonni an’u dεmεnni cakεdako la (Fier II) b’o hukumu kɔnɔ. Faso cakεdako, baarako ani baaradegekalan minisiri Madamu Bagayɔkɔ Aminata Tarawele, bulonba kɔnseyejεkulu (CNT) ka cidenw, Sikaso, Bugunin, Kucala, Segu, Kulukɔrɔ ani Kayi sigidaw n’u mara ɲεmɔgɔw, ka fara wula kɔnɔ denmisεnw ka jεkuluw ka cidenw kan, nin bεε tun bε kεnε kan.
« Fier II » ye Mali gɔfεrεnaman ka hakilila ye, min kɔkɔrɔmadonnen bε wula kɔnɔ baara yiriwali waribonba (Fida) ka fεεrε ni wariko jεkulu fε. A musaka bε se sefawari miliyari 59,5 ma, ka ɲεsin wula kɔnɔ denmisεn cεmanw ni musomanw ma, minnu si hakε b’a ta san 15 la fo 40. A laban na, denmisεn 60.000 bεna baaradegekalanw sɔrɔ u sendonni na nafolo sɔrɔli la. Poroze in bεna waleya Kulukɔrɔ, Sikaso, Kayi ani Segu maraw kɔnɔ ; sεrεkili 12 jateminεnen don a ko la. Taalen ɲεfε, a bε sɔn ka mɔɔnɔbɔ ka don Moti, Gawo, Tumutu ani Kidali maraw sεkεkεyɔrɔw la.
Minisiri Kolonεli Abudulayi Mayiga ka fɔ la, poroze in bε laban ka walangata ka don Mali mara bεε kɔnɔ. Baaraw kεli nin cogo la, o b’a jira ko furancεlafanga ɲεmɔgɔw hami ye k’u yεrε di a ɲεma baara kεrεnkεrεnnenw waleyali ma, walasa ka se ka yεlεma ɲuman don jamanadenw ka ɲεnamaya kεcogo la. A bε dabɔ jaabi minnu sɔrɔla poroze kun fɔlɔ « Fier I) na san 2014-2022 kɔnɔ, k’olu sinsin. O jaabiw de ye jigi sigi di ni fura jɔnjɔnw ye hεrε sɔrɔliko la denmisεnw ni sigidalamɔgɔ tɔw ma. Sɔrɔ sababuw de bεna walangata kosεbε ni baara kεtaw ye.
Cakεdako, baarako ni baaradegekalan minisiri Madamu Bagayɔkɔ Aminata Tarawele ka fɔ la, walasa o ka se ka sabati, fo wari bilakɔrɔ kuntaala jan ani wariko cakεdaw ka musakaw dicogo ka labεn koɲuman. Nafasɔrɔbaara (AGR) 12.000 ani wula kɔnɔ cakεda misεnnin 5.000 mɔgɔ kelen taw, olu bεna sugandi k’u musakaw di. O bε na ni baara 40.000 dayεlεli ye nafolo sɔrɔli baara ninnu kama. A b’a ɲinin wula kɔnɔ denmisεnw fε, u kana sɔn nin hεrε in ka taa k’u dan.
« Fida » ka ciden Umaru Mazu y’a ka nisɔndiya jira a yeli la nin kεnε in kan, a ye min jate taama duman daminε ye, seko ni yiriwali sɔrɔli la mɔgɔw fε, bayεlεmani donni baara la wula kɔnɔ denmisεnw fε sεnεkow la. Denmisεn minnu garijεgε donna poroze « Fier » ka dεmεn na, a dɔw ye seereyaw kε kεnε kan. Nεba Solo fana tun bε yen ka kεnε laɲaga kosεbε sanji misεnnin yεrε kɔrɔ. U taamana ka se gaw kɔrɔ ka denmisεnw ka fεn sɔrɔlen dɔw lajε poroze « Fier » sababu la Sikaso ntolantankεnε in kan yen.
Fuseyini JABATE Amap-Sikaso et
Dɔkala Yusufu Jara
Ciden minnu bε Malidenw yεrε dama cε sigikafɔba kεnε kan, u y’a ŋaniya kumaɲɔgɔnya sigikafɔ in da ka yεlε kojugubakεlaw ye, ka silamεdiinε dungew don an n’u cε kɔrɔfɔw la. U y’a ɲinin fana, ko ka kuranko gεlεya furakε joona walasa hakilisigi ka na mɔgɔw la.
Faso tɔgɔla sigikafɔba min daminεnen filε, o bεna kε sababu ye Malidenw ka kumaɲɔgɔnyaw kε u ni ɲɔgɔn cε ka furaw dajira gεlεya kofɔlenw na. A ka kan ka se ka hadamadenya juru caanin an cε, ka dɔ fara ku-ɲɔgɔn-kan fanga kan ani ka na ni bεn kutaala jan ye..
Furancεlafanga jamanakuntigi Kolonεli Asimi Goyita ye laseli kε tarata awirilikalo tile 30 san 2024, ko gɔfεrεnaman bε sεnε kεfεn minnu di, tεmεn bε kε n’o ye. O siratigε la, angεrε (ire) kg50 bɔrε ye sefawari dɔrɔmε ba fila ani kεmε seegin (d2 800) ye, farafinnɔgɔ kg50 .
San o san mεkalo tile 1lɔ ye baarakεlaw tɔgɔladon ye diɲε kɔnɔ. O hukumu kɔnɔ, Mali baarakεlaw lafasatɔn minnu bε UNTM jεkuluba kɔnɔ, olu ye yεrεjirataama kε jamana ka yεrεmahɔrɔnya kεnεba kan. A kεra kεnε ye, min kɔrɔfɔw bolila hadamadenya basigili ni ɲεtaa laɲini.
Mali sɔrɔdasiw ye kojugubakεla Hugo faga Indelimani kεlεdaga la Gawo mara la. Kabini Mali y’a ŋaniya k’a mεru don Irisijamana na sɔrɔdasiko nasira la, an ka lakananbaaw b’a la ka sebaayaw sɔrɔ dɔrɔn kojugubakεlaw kan..
UNTM biro kura mɔgɔ ye 53 ye. U ye lahidu ta, ko furakεcogo ani laɲinin minu kεra a ka sigikafɔw senfε, olu bεna kε sisinnan ye sarati kura in kɔnɔ.
