Yeli tɔgɔladon diɲε kɔnɔ, Mali y’o laɲεnamaya kunun tarata ɔkutɔburukalo tile 10 san 2023 Seyisebe la Bamkɔ. Ɲεjalandimi ye foroba kεnεyako gεlεya dɔ ye ; a banni mεkalo tεmεnnen in na, o seli tun
don. A kεnε ɲεmɔgɔya tun bε minisiriɲεmɔgɔ Dr Sogεli Kokala Mayiga bolo ;
minisiri caman tun bε yen , i n’a fɔ kεnεyako ani hadamadenya yiriwali minisiri Kolonεli
Asa Bajalo Ture, ka fara maaba welelen caman wεrεw kan.
Yeli tɔgɔladon
diɲε kɔnɔ,
o sigira masalakun min kan Mali fε, o ye : « Ɲεjalandimi
banni Mali kɔnɔ,
se sɔrɔlenw mεεni si la ». Kasɔrɔ
diɲε masalakun
tun ye « an ka kε an ɲεw
fε ». A laɲinin
ye ka sigidalamɔgɔw
lafaamuya fiyentɔya
sɔrɔli
banaw kunbεncogo an’u furakεcogo la. A bε damakasiliw kun bɔ
ka ɲεsin sigidaw ɲεmɔgɔw
ani dεmεnbaaw ma.
Diɲε
tɔnba bolofara
min ɲεsinnen bε
kεnεyako ma (OMS), o ka ciden Dr Kirisitiyan Itama ye ɲεfɔli
kε, k’a jira ko ɲεjalandimi
ye fiyentɔya sababu ye
Afiriki Sahara woroduguyanfan fε, ka fara ɲεnabugun
kan, ani witamini A dεsε farikolo la. A ka fɔ
la, Mali y’a faamuya joona, k’a ɲεsin
bana in kεlεli ma n’a furakεyɔrɔba
(IOTA) sigili ye senkan.
Ɲεjalandimi
banni, OMS y’o sεmεntiya diɲε
jamana 17 kɔnɔ ;
Mali b’o la. O siratigε la, laɲinin
ye ka Mali senkɔrɔmadon,
k’o se sɔrɔlenw
sinsin ni waleya kεrεnkεrεnnenw ye ani kɔlɔsili
fanga bonyani. A bε ɲinin
baara kεbaa bεε fε, u k’u fangaw fara ɲɔgɔn
kan fiyentɔya balili la.
O b’a to laɲinin min kεra
yanni san 2030 cε, o ka se ka sabati ɲε
banako la. Ɲεjalandimi ka
fiyentɔya ka se ka
ban pewu diɲε kɔnɔ.
Minisiriɲεmɔgɔ ka fɔ la, ɲεfurakεlaw jɔyɔrɔ ka bon kosεbε hadamadenya kɔnɔ. Mɔgɔ
min mana i tanga fiyentɔya
ma, a y’i tanga koba ma, a ye ɲεnamaya
di i ma. Yelikεbaliya bε diɲε
tunun mɔgɔ
la. Mali ye fura hakε min san ɲεjalandimi
furakεliko la, o cayara ni furabuteli miliyɔn 29,1
ye, ka laban ka lagamuniko 12.469 kε a kunnafonidiw ni lafaamuyaliw la.
Minisiriɲεmɔgɔ
ye foli ni waleɲumandɔn
kε IOTA la ani ɲεfurakε
cakεda bεε la ɲεjalandimi
banni hukumu kɔnɔ.
Kεnε kuncεra ni lakodɔnsεbεnw
dili ye ɲεjalandimi
banni ŋanaw ma.
Mohamεdi Jawara
dɔkala Yusufu Jara
Dɔkala Yusufu Jara
Ciden minnu bε Malidenw yεrε dama cε sigikafɔba kεnε kan, u y’a ŋaniya kumaɲɔgɔnya sigikafɔ in da ka yεlε kojugubakεlaw ye, ka silamεdiinε dungew don an n’u cε kɔrɔfɔw la. U y’a ɲinin fana, ko ka kuranko gεlεya furakε joona walasa hakilisigi ka na mɔgɔw la.
Faso tɔgɔla sigikafɔba min daminεnen filε, o bεna kε sababu ye Malidenw ka kumaɲɔgɔnyaw kε u ni ɲɔgɔn cε ka furaw dajira gεlεya kofɔlenw na. A ka kan ka se ka hadamadenya juru caanin an cε, ka dɔ fara ku-ɲɔgɔn-kan fanga kan ani ka na ni bεn kutaala jan ye..
Furancεlafanga jamanakuntigi Kolonεli Asimi Goyita ye laseli kε tarata awirilikalo tile 30 san 2024, ko gɔfεrεnaman bε sεnε kεfεn minnu di, tεmεn bε kε n’o ye. O siratigε la, angεrε (ire) kg50 bɔrε ye sefawari dɔrɔmε ba fila ani kεmε seegin (d2 800) ye, farafinnɔgɔ kg50 .
San o san mεkalo tile 1lɔ ye baarakεlaw tɔgɔladon ye diɲε kɔnɔ. O hukumu kɔnɔ, Mali baarakεlaw lafasatɔn minnu bε UNTM jεkuluba kɔnɔ, olu ye yεrεjirataama kε jamana ka yεrεmahɔrɔnya kεnεba kan. A kεra kεnε ye, min kɔrɔfɔw bolila hadamadenya basigili ni ɲεtaa laɲini.
Mali sɔrɔdasiw ye kojugubakεla Hugo faga Indelimani kεlεdaga la Gawo mara la. Kabini Mali y’a ŋaniya k’a mεru don Irisijamana na sɔrɔdasiko nasira la, an ka lakananbaaw b’a la ka sebaayaw sɔrɔ dɔrɔn kojugubakεlaw kan..
UNTM biro kura mɔgɔ ye 53 ye. U ye lahidu ta, ko furakεcogo ani laɲinin minu kεra a ka sigikafɔw senfε, olu bεna kε sisinnan ye sarati kura in kɔnɔ.
