Mali
4nan sariyasunba sariyasen 31 b’a jira, ko : « fasokanw ye forobakanw ye Mali kɔnɔ. Labεncogo
sariya de b’o kεcogo an’a cogoyaw dantigε u labaarali la. Tubabukan ye
baarakεkan ye. Gɔfεrεnaman bε se ka kan wεrε ta k’o kε baarakεkan
ye ».
O
siratigε la, tile kelen hakulijakabɔ kεra kunun, kalanko ani balikukalanko ɲεnabɔli cakεda
(CNR-ENF) fε, « labεnni sariya dɔ ŋaniya sirili la, min bεna fasokanw labaaracogo
an’u cogoyaw dantigε u labaarali kama ka kε forobakanw ye ». A lajε laɲinin
tun ye ka hakilijakabɔba kε a ko la, min bε se ka bange ɲuman
na, n’o ye labεncogo sariya ye bεnkan kɔnɔ, n’a bεna fasokanw labaaracogo an’u cogoyaw
dantigε, forobakanko siratigε la.
Kalanko
minisiri ka hakilila ye hakilijakabɔkεnε in sigili ye. A lajε ɲεmɔgɔya
tun bε o minisiri yεrε, Amadu Si Sawanε bolo. A y’a jira ko fasodenw de ye
fasokanw forobayali laɲinin kε jamana ka sigikafɔba
(ANR) senfε Mali jɔli kurako la, walasa fasokanw ka se ka don ba la.
Jamana sariyasunba kura y’a ko ta la ba la, jamanakuntigi y’o waleyali yamaruya
di zuluyekalo tile 22 san 2023.
O
kɔfε
sa, a tɔ
ye ka labεncogo sariya dɔ dilan, min bεna fasokan 13 kofɔlen
ninnu forobayacogo an’u cogoyaw dantigε. « Jigi dalen don kalanko minisiri kɔrɔw,
ɲεmɔgɔw,
karamɔgɔw,
ɲininnikεlaw
ani fεεrεtigiw kan o baara in na ; wa jigi ma da u kan gansan. Dɔnniya
min b’u la an’u ka yεrεdi an ka kanw donni na ba la, jigi dalen b’u kan o kosɔn.
Minisiri ko laɲinin ye kumaɲɔgɔnyaw kɔfε, hakiila ɲumanw ka dajira yεlεma ɲuman
donni na sεbεn in cogoya la.
Hakililajigin
na, labεnni sariya dɔ dilanni kofɔlen don sariyasunba kɔnɔ. A
laɲinin
ye ka faranfasiya di yɔrɔ dɔw kan, walima k’a sariyasen dɔw
dafa. Labεnni sariya ye sariya ye, min bε jamana ɲεmɔgɔw
ni maraɲεmɔgɔw
ka kεtaw labεncogo an’u labaaracogo dantigε sariyasunba sariyasenw waleyali la.
Ka fara o kan, Mali kanko politiki hami ye ka hakilijakabɔ
kε an nɔrɔli
la an danbe la an ka seko ni dɔnko kɔnɔ,
ani an ka laada ɲumanw ladonni na. Sabula
an ka jamana kɔrɔw ni fanga kɔrɔw sera ka mara ni laadaw ye.
Hakililajigin
na, kan 13 de bε Mali kɔnɔ,
a bε ka ɲinin minnu forobayacogo an’u cogoyaw ka dantigε u ɲεtaa kama. O kan 13 ye : Bamanankan, Bɔbɔkan
(Boore), dɔgɔnɔkan
(Dɔgɔsɔ),
Fulakan (fulufulde), surakakan (hasaniya), Minyankakan (mamara), Maninkakan, Marakakan,
Kɔrɔbɔrɔkan
(sɔngɔyi),
Sεnεfɔkan
(siyenaare), Tamasεkikan, Bosokan (Tiyako) ani Kasɔnkakan.
Umaru
SANKARE
Dɔkala
Yusufu JARA
Dɔkala Yusufu Jara
Ciden minnu bε Malidenw yεrε dama cε sigikafɔba kεnε kan, u y’a ŋaniya kumaɲɔgɔnya sigikafɔ in da ka yεlε kojugubakεlaw ye, ka silamεdiinε dungew don an n’u cε kɔrɔfɔw la. U y’a ɲinin fana, ko ka kuranko gεlεya furakε joona walasa hakilisigi ka na mɔgɔw la.
Faso tɔgɔla sigikafɔba min daminεnen filε, o bεna kε sababu ye Malidenw ka kumaɲɔgɔnyaw kε u ni ɲɔgɔn cε ka furaw dajira gεlεya kofɔlenw na. A ka kan ka se ka hadamadenya juru caanin an cε, ka dɔ fara ku-ɲɔgɔn-kan fanga kan ani ka na ni bεn kutaala jan ye..
Furancεlafanga jamanakuntigi Kolonεli Asimi Goyita ye laseli kε tarata awirilikalo tile 30 san 2024, ko gɔfεrεnaman bε sεnε kεfεn minnu di, tεmεn bε kε n’o ye. O siratigε la, angεrε (ire) kg50 bɔrε ye sefawari dɔrɔmε ba fila ani kεmε seegin (d2 800) ye, farafinnɔgɔ kg50 .
San o san mεkalo tile 1lɔ ye baarakεlaw tɔgɔladon ye diɲε kɔnɔ. O hukumu kɔnɔ, Mali baarakεlaw lafasatɔn minnu bε UNTM jεkuluba kɔnɔ, olu ye yεrεjirataama kε jamana ka yεrεmahɔrɔnya kεnεba kan. A kεra kεnε ye, min kɔrɔfɔw bolila hadamadenya basigili ni ɲεtaa laɲini.
Mali sɔrɔdasiw ye kojugubakεla Hugo faga Indelimani kεlεdaga la Gawo mara la. Kabini Mali y’a ŋaniya k’a mεru don Irisijamana na sɔrɔdasiko nasira la, an ka lakananbaaw b’a la ka sebaayaw sɔrɔ dɔrɔn kojugubakεlaw kan..
UNTM biro kura mɔgɔ ye 53 ye. U ye lahidu ta, ko furakεcogo ani laɲinin minu kεra a ka sigikafɔw senfε, olu bεna kε sisinnan ye sarati kura in kɔnɔ.
