
O taama in kun tun ye ka se ka sɛnɛkɛlaw ye k’u kumaɲɔgɔnya, ani ka san 2024-2025 kanpaɲi kow ye u ɲɛ na. CMDT ɲɛmɔgɔba Mamadu Musutafa Jara, Mali sɛnɛkɛso (Apcam) ɲɛmɔgɔba Sanusi Buya Sila ani Mali kɔɔrisɛnɛnaw ka tɔnba ɲɛmɔgɔ Yakuba Tarawele, olu tun bɛ minisiri nɔfɛ taama in na.
Tile fila taama in kɔnɔ, u sera Kɔla, Dɔyila mara la, ka kɔɔriforow, kabaforow, keningeforow ani saɲɔforo dɔw lajɛ. A kɔlɔsira ko gɛlɛya suguya caman bɛ yen sɛnɛkɛlaw kan ; o dɔ ye sɛnɛkɛminɛnw ani sɛnɛkɛjuru lasɔrɔli, sɛnɛ kɛfɛn dɔw juguya ani baarakɛladɛsɛ. Bagandumuni sɔngɔ gɛlɛya fana ye gɛlɛya dɔ ye. Nka o gɛlɛyaw n’u ta bɛɛ, Cɛfɔlɔ Tarawele k’a jigi bɛ kɔɔri tɔni 10 sɔrɔli kan ɲinan kanpaɲi in na. A ka kɔɔriforow, kabaforow, keningeforow ani saɲɔforow yaalala minisiri fɛ. Cɛfɔlɔ y’a jira ko ale ye sarati bɛɛ dafa a ka forow fiyɛli la tiɲɛnikɛfɛnw kunbɛnni kama. Ani k’a wasara ni angɛrɛ dicogo ye.
Jamana cɛmancɛyanfan CMDT ɲɛmɔgɔ Isa Sidibe fɛ, san 2024-2025 sɛnɛ kanpaɲi bilalen bɛ sɔrɔ seeredenw matarafali hukumu kɔnɔ, san gɛlɛn fila tɛmɛnnen kɔfɛ. A ye hakililajigin kɛ gɔfɛrɛnaman ka cɛsiriw la. Kɔɔri koloma kg1 sɔngɔ kɛra sefawari dɔrɔmɛ bi wɔɔrɔ (d60) ye, ka angɛrɛ kg50 sɔngɔ kɛ d2 968 ye. Dɔ fana bɔra farafinnɔgɔ kg50 sɔngɔ la. Ka fara o kan, jɛkabaara fanga bonyani CMDT ni ɲininnicakɛdaw cɛ, o sera k’a to furakɛli ka boloda ka bɛn ni yɔrɔw cogoyaw ye, ka segin ka sumansi bajuw silakolokololi daminɛ kura ye. Isa Sidibe ka fɔ la, hali ni « zasidi » bɛ yɔrɔ dɔw la, kanpaɲi taacogo bɛ mɔgɔ jigi sigi. Ka da a kan o laɲinin ye kɔɔri koloma tɔni 96.600 sɔrɔli ye jamana cɛmancɛyanfan CMDT ka sɛnɛkɛmaraw kɔnɔ.
Kɔla kɔfɛ, cidenkulu taara Guwanna ; o ni Fana cɛ ye km damadɔ ye. U taara u ɲɛ da Ba Jara ka kɔɔriforo, kabaforo ni maloforo kan. Minisiri Daniyɛli Simeyɔn Kelema dabali banna sumanw yecogo la, hali n’a sinsinna yɛlɛma ɲuman donni nafa kan fɛɛrɛw tɛmɛnsiraw la ani sɛnɛfɛn suguya cayali, walasa ka se ka dunkafa ni baloko ɲuman sabati ani ka dɔ fara sɛnɛ sɔrɔ kan wariko la. Minisiri y’a jira ko jamana cɛmancɛynfan CMDT cogoya ka ɲi kosɛbɛ kɔɔri sɔrɔko la. O n’a ta bɛɛ, a ye hakililajigin kɛ, ko mɔgɔw k’u janto u yɛrɛ la, sabula ko sisan ye waati gɛlɛn ye tiɲɛnifɛnko la ani sanjiko la ; ka da a kan metewo y’a jira ko sanjiko bɛ sɔn ka to sen na fo nowanburukalo. Daniyɛli Simeyɔn Kelema bɛ dusu don sɛnɛkɛlaw kɔnɔ u k’u janto u ka dugukolow la, sɛnɛfɛn minnu kolo ka gɛlɛn ji bolo ka sinsin olu kan, ani ka jidonsɛnɛko matarafa o kɛyɔrɔw la. A labanna k’a ɲinin mɔgɔw ka ɲɔgɔn dɛmɛn, ji ye kasaara lase minnu ma, k’olu bolomagɛn.
Taama in labanna Baginda la Kulukɔrɔ mara kɔnɔ. Yen malosɛnɛyɔrɔ yecogo ye cidenkulu diya kosɛbɛ. Bakari Dunbiya ye malosɛnɛna ye, taari 1,5 bɛ min bolo. Ale ye malo kelen-lenturu matarafabaa ye. O fɛɛrɛ in bɛ baara kɛcogo nɔgɔya foro kɔnɔ ani k’a nɔgɔko ni jiko bɛrɛ bɛn. A b’a to fana, sɛnɛ musaka kana caya, nka taari sɔrɔ ka bonya (caya). Fɛɛrɛ fila de bɛ malosɛnɛnaw bolo : serili ani kelen-kelenturu. Nka sɔrɔko nasira la, kelen-kelenturu de nafa ka bon kosɛbɛ. Daniyɛli Simeyɔn Kelema y’a ɲinin bilasiralikɛlaw fɛ, u k’u timinandiya kosɛbɛ o fɛɛrɛ in matarafali la sɛnɛkɛlaw fɛ.
A ye farafinnɔgɔ ni angɛrɛ fana ka ɲɔgɔndafa kofɔ. A ko farafinnɔgɔ bɛ dugukolo nɔgɔ don ; nka u fila bɛ ɲɔgɔn dafa ; mɔgɔw k’u janto u labaaracogo ɲuman na. Mali ka cakɛda min ɲɛsinnen don sumansiko ni jirisiyɛnko ma, n’a tubabukan daɲɛ surun ye « IER », o bɛ sɛnɛkɛlaw jigi kɔrɔ nɔnɔ suguya fila in labaaracogo faamuyali la.
Mali ka kɔɔriko yiriwali cakɛda (CMDT) ɲɛmɔgɔba Mamadu Musutafa Jara y’a jira ko nin taama in jamana cɛmancɛyanfan CMDT ka sɛnɛkɛmaraw kɔnɔ, o sera k’a to forow cogoyaw ka dɔn ; kɛrɛnkɛrɛnnenya la kɔɔrisunw. A nisɔndiyara ni sɛnɛkɛlaw kɛli ye ka sɛnɛ kɛcogo fɛɛrɛw matarafa a ɲɛma ; i n’a fɔ tiɲɛnikɛfɛnw tɔpɔtɔcogo ani farafinnɔgɔ doncogo. Nka o n’a ta bɛɛ, Sɛmudete ɲɛmɔgɔba y’a sinsin fɛn min kan kosɛbɛ, o ye jantoli ye kɔɔriforow la furakɛliko la u waati ɲumanw na, min b’a to kɔɔri ɲuman ka se ka sɔrɔ.
Dɔkala Yusufu JARA
Fatumata Mori SIDIBE
Fatoumata Mory SIDIBE
Kuranko gɛlɛya selen bɛ sisɛsogofeerelaw ma ; samiyɛ bɛ k’a tɔ kolon k’a la. A kɛlen bɛ sababu ye, fo sisɛsogoɲininnaw bɛ k’u ɲɛsin sisɛworosan ma, minnu bɛ bɔ kɔkan ; kasɔrɔ o sogo ninnu ladonni an ka jamana kɔnɔ, o kɔnnen don.