An bɛ se k’a fɔ ko ɲinan sanjiko ye dabalikanko ye. Sabula sanji dama min bɛ suuru yɔrɔw la, jiw walangatako jugu b’a la ka degun lase mɔgɔ caman ma u sigiyɔrɔw la. Barazi bɛɛ fako jugu kosɔn, a kɛra wajibi ye u kɔlɔsibaaw ma, k’u dayɛlɛ ka ji caman bila ka tɛmɛn.
Sɛnɛgaliba ji tun bɛ mm928 na alamisadon ɔkutɔburukalo tile 10 san 2024 Kayi n’a lamini na nɛgɛ kanɲɛ 8 waati la. O dugu jɛ a sera mm948 ma midi waati la, ka laban ka se mm959 ma nɛgɛ kanɲɛ 18 waati la. Sibiri ɔkutɔburukalo tile 12, baji yɛlɛnna ka se mm1.004 ma. Bafin Manantali (ka kɔn barazi ɲɛ) ji hakɛ tun bɛ mm208,46 la ɔkutɔburukalo tile 11 san 2024 nɛgɛ kanɲɛ 8 waati la. Kasɔrɔ salon o waati kelen na, ji hakɛ tun bɛ mm204,21 na. Manantali barazi dun bɛ ji hakɛ min minɛ, o bɛrɛ ye mm208,05 ye ; a cayalenba ye mm211 ye.
Kayi n’a lamini na sisan, Sɛnɛgaliba an’a bolofaraw ye kabako ye ; u falen don ka hakɛ tɛmɛn. Sanjiba min nana alamisasu ɔkutɔburukalo tile 10 k’a dugu jɛ juma na, barazi dayɛlɛlen, ji walangatara ka fan caman labɔ. O kɔlɔlɔ yɛlɛnna mɔgɔ 1.244 na ani denbaya 136 Jamu, Kayi ani Bafulabe sɛrɛkiliw kɔnɔ.
Marayɔrɔ ɲɛmɔgɔso min ɲɛsinnen bɛ hadamadenya ani ɲɔgɔndɛmɛnsɔrɔ yiriwali ma, o ɲɛmɔgɔ ye Amadu Bokumu ye. Ale y’a jira ko mɔgɔ ni ma to kasaaraw la, nka ko fɛn caman tiɲɛna mɔgɔw ye, ka dɔw kɛ sontanw ye. Kayi-Legali-Segu de ta ka jugu a la kosɛbɛ. O kin in sigilen don Sɛnɛgaliba dafɛ. So caman jɔlen bɛ yen dankanw na. A dɔw yɛrɛ bɛ kɔdingɛw kɔnɔ. O de kosɔn o son ninnu n'u kɔnɔmɔgɔw bɛ farati dankan na samiyɛ fɛ, walima ni baji yɛlɛnna.
Jibolisira minnu bɛ yen kabini san caman, olu tɛ se k’u jɔyɔrɔ fa a ɲɛma bilen ji latɛmɛnni na. O de kosɔn ji bɛ walangata ka don bɔlɔnw, duw ani sow kɔnɔ, u seko t’o la. Ji mana walangata o cogoya la, taama bɛ gɛlɛya dugu kɔnɔ. Fo mɔgɔ dɔw bɛ wajibiya k’u ka bolifɛnw jɔ fan wɛrɛw fɛ kɛnɛdaw la, k’a minɛ a kan u senw na fo u taayɔrɔw la.
Du dɔw ani cakɛda dɔw lasɔrɔli bɛ sɛbɛkɔrɔ gɛlɛya ji fɛ. Kalansoba min bɛ wele tubabukan daɲɛ surun na (IFP-T), ani Kayi-Legali-Segu lakɔlisoba, olu b’o la. Ji ni kungo lakananbaaw dagayɔrɔ fana bɛ ten ; sabula ji sigilen b’o lasɔrɔli bɔlɔn kɔnɔ a mɛɛnna ; ni sanji nana dɔ bɛ fara o kan.
Kayi-Legali-Segu lakɔlisoba dafɛlanw na, denbaya dɔw ka « gɛrɛnw » bɛ sigi u ka dudaw la. Olu kɔni bɛ farati dankan na sirabakan kasaarako la, ka da bɔlɔnw koroncogo kan jiw fɛ. Lamini Sila ye mɔbilibolila ye, min ka du falen don ji la. Ale y’a jira ko jibolisira falen, ji y’ale ka kɔgɔ fan dɔ kari ka don du kɔnɔ, fo ka soden naani firi.
WASA DONNEN BƐ KURUN NA TAAMAKO LA – Dugu bɔda la, kɛrɛnkɛrɛnnenya la Sɛnɛgali fanfɛlan na, ji bɛ dugu caman kɔnɔ ; i n’a fɔ Kamankole, Danfagabugu ani Diyala (Liberete-Dɛnbaya komini kɔnɔ). Kayi-Ndi (Sɛnɛgaliba kininyanfan fɛ), Sidiya ani Sutukule (Kulun komini kɔnɔ), so dɔw ani magasaw ni ga dɔw jɔlen bɛ dankan na ; kɛrɛnkɛrɛnnenya la, babili min bɛ yen ni a bɛ tigɛ sen na tilema fɛ, o laminiw na.
Sutukule fana, sow jɔlen bɛ kɔw ani ba dankanw na. O dugu in bɛ Kulun komini kɔnɔ. Keɲun fana b’o cogo la Hawa-Dɛnbaya komini kɔnɔ. O bɛɛ bɛ farati dankan na ji walanagataliko la. A kɛlen bɛ, hali Kayi n’a lamini mɔgɔw tɛ se ka sunɔgɔ ka ɲinɛ bilen, jɔrɛ bolo, ni ji walangatali in ye.
Dugu minnu bɛ Sɛnɛgali ani Moritani dancɛw la, o mɔgɔ dɔw ka fɔ la, olu kɛlen bɛ Bosow ye bi ; sabula k’u tɛ yɔrɔ si lasɔrɔ sisan n’u ma don kurunw kɔnɔ. Jikɛnɛ dalen bɛ fan bɛɛ fɛ. Nakɔ fɛn o fɛn bɛ bakɛrɛ fɛ, a bɛɛ kuntununnen don ji fɛ, k’u tigiw bila kamanagan na.
Kayi komini kɔnɔ, mɔgɔ caman kɛlen bɛ k’a ka du ye k’o to yen, ka yɛlɛma fan wrɛw fɛ. Minnu bɛ jibolisiraw dala, a ko ka jugu olu de ma kosɛbɛ ; ka da a kan o bɛɛ falen bɛ baji walangatali fɛ. Kayi lamini na, Sidiya bɛ yen Kulun komini kɔnɔ. Ji ye kasaara lase mɔgɔ 152 ma denbaya 21 kɔnɔ. O komini kelen in kɔnɔ ji kasaara yɛlɛnna mɔgɔ 148 na denbaya 20 kɔnɔ Sutukule.
Jamu sɛrɛkili kɔnɔ, a ko ka jugu kosɛbɛ Modikani. O ye dugu ye, min bɛ Logo-Sabusire komini kɔnɔ. Sɛnɛgaliba fara fo ka walangata ka don duw kɔnɔ, ka degun lase mɔgɔ 365 ma denbaya 36 kɔnɔ. O dugu in masurunna na Bankani bɛ yen. Ale ni Kayi cɛ ye km30 ɲɔgɔnna ye ; sanji kɔlɔlɔ yɛlɛnna mɔgɔ 195 la denbaya 20 kɔnɔ.
Bafulabe, Bafin bi Bakɔyi de bɛ ɲɔgɔn bɛn yen ka kɛ Sɛnɛgaliba ye. Ji walangatali kɔlɔlɔ yɛlɛnna mɔgɔ 36 la denbaya 7 kɔnɔ Wasolon. O ye Bafulabe kin dɔ ye. Anbidedi Mali ni sɛnɛgali dancɛ la, jiko kasaaraw sera yen. Kayi mara jiko ɲɛmɔgɔba Dirisa Sidibe ye laadilikan ci mɔgɔw ma, u k’u jilaja ka yɔrɔw bila fɔlɔ, jiko ye farati ye yɔrɔ fɛn o fɛn na.
Dɔkala Yusufu JARA
Bande Musa SISƆKƆ
Dɔkala Yusufu Jara
Minisiriw y’u ka laadalatɔnsigi kɛ araba sɛtanburukalo tile 10 san 2025, jamanakuntigiso la Kuluba. A ɲɛmɔgɔya tun bɛ Zenerali darimɛ Asimi Goyita bolo..
Walasa ka se ka dɔ fara jago ni baarabaw kɛli fanga kan diɲɛ silamɛdiinɛ tɔnba ni silamɛdiinɛ cakɛda min ɲɛsinnen bɛ jago yiriwali ma, ni jago ni izininko minisiriso ka jɛɲɔgɔnya ye, u bɛna baarabaw kɛli Afiriki kɔnɔ, o lajɛba 1lɔ kɛ k’a daminɛ desanburukalo tile 2 la ka s.
Sɛtanburukalo tile 22 wulikajɔw labɛn hukumu kɔnɔ jamana lakananbaaw fɛ, lakananbaaw ɲɛmɔgɔba ye laseli kɛ, k’a jira ko sira dɔw bɛ ka tigɛ Bamakɔ kɔnɔ, a daminɛna bi tarata la sɛtanburukalo tile 16 san 2025 sɔgɔmadaw fɛ..
Minisiriɲɛmɔgɔ ye balikukalan tɔgɔladon laɲɛnamayali lajɛ ɲɛmɔgɔya kɛ Bamakɔ lajɛkɛsoba Seyisebe (CICB) la. A ye hakililajigin kɛ, ko an bɛ don min na, a fasoden ɲɔgɔn ba caman ye balikukalan kɛ k’a sababu kɛ gɔfɛrɛnaman, sigidaw ani jɛɲɔgɔnw yiriwaliko la, olu ka c.
Kojugubakɛlaw b’a la ka bin tajidoni kamiyonbaw ni « Jara taransipɔri » kaarebaw kan sisan k’u tajiw bɔ. O ye k’a ɲinin ka jamana nafoloko don nkalama na. Ka da u ka nin binkannibaw kan, jamana lakananbaaw fana jɔlen b’u ɲɛ k’u ŋaniya jugu jigin u yɛrɛ kɔnɔ.
Supɛri kupu Asimi Goyita dako 5nan finali tanna kunun kari sɛtanburukalo tile 7 san 2025 Mamdadu Konate tɔgɔla farikoloɲɛnajɛkɛnɛ kan. A tun bɛ marayɔrɔ fila balontantɔnw cɛ : Kulukɔrɔ ani Moti. Moti delila k’a ta san 2022, Kulukɔrɔ tun delila k’a ta san 2024. Nin sen in na, Ku.
