Marifatigikulu « CMA » ni kojugubakεlaw bε jε la : Nka kolɔnjugu jiri bε kari a yεrε kɔnɔ

Kabini san 2012 bεnbaliya bε jεkulu fila in cε gundo la. Ŋaniya kelen min b’u la, o de ye ka jamana kɔrɔnyanfan to u bolo, u ka fεrε u ka dɔrɔgufeere ni marifafeere ma. Gɔfεrεnaman de jɔlen b’a kan sisan, k’a ka fanga boli jamana dugukolo fan bεε kan.

Par

Gansira jeudi 19 octobre 2023 à 09:24 , mis à jour dimanche 24 août 2025 à 02:03
Marifatigikulu « CMA » ni kojugubakεlaw bε jε la : Nka kolɔnjugu jiri bε kari a yεrε kɔnɔ

Basigibaliya sεbεkɔrɔ waralen don jamana kɔrɔnyanfan fε. Kabini san 2012, Mali sɔrɔdasiw ni kojugubakεjεkulu fila ani marifatigikulu « CMA » bε ɲɔgɔn fε. O kojugubakεjεkuluw ye Silamεw ani silamεya dεmεnnikulu (GSIM) walima (JNIM) ; ani Sahara silamε jamana (EIGS) ye ; kasɔrɔ « CMA » y’a bolonɔ bila Alize bεnkansεbεn na san 2015, gɔfεrεnaman fε.

Balahu juguyali jamana kɔrɔnyanfan fε, o kɔlɔsira kosεbε Minusima bɔli daminεnen, o min ka kan k’a dagayɔrɔ labilataw latεmεn Mali sɔrɔdasiw ma. N’o waleya in tun bε ka bɔ a sira fε jamana cεmancεyanfan fε, Bajangara ni Duwazan maraw la, nka CMA n’a jεɲɔgɔn juguw b’a la k’u balamini a ko tɔw waleyali ɲε. Wa a balahu bεε daminεna Minusima dagayɔrɔ min bε Bεri, o latεmεntɔ Mali sɔrɔdasiw ma utikalo kɔnɔ. Bεri bε Tumutu mara kɔnɔ.

CMA n’a jε
ɲɔgɔn juguw ye mugu ta Mali sɔrɔdasiw kama, k’a ɲinin k’u bali ka yen lasɔrɔ. Nka sɔrɔdasiw sera ka kabako da u kan ka don k’u sigi i ko fεn ma kε. Mɔgɔ caman y’a faamuya ko min tun bε kojugubakεla ninnu bolo Bεri. bεri ni Tumutu cε ye km60 ye kɔrɔnyanfan fε. Nka Tumutu depite kɔrɔ Ɛlihaji Baba Hayidara n’a bε wele Sandi, o b’a dɔn ko min tun bε sen na Bεri n’a lamini na. A bɔɔsili kojugubakεlaw la, o bε kε sababu ye k’u ka sɔrɔsiraw geren.

U tun bε sira da jagokεlaw ɲε yen ka wariba minε u la ka bila u kun. Nka Bεri sɔrɔli gɔfεrεnaman fε, o ye sɔrɔtiɲε dan bεε ye CMA ma. San 2012 ni bi cε, gɔfεrεnaman tɔgɔlamɔgɔ kelen tun tε yen bilen, kasɔrɔ yɔrɔ in nafa ka bon kosεbε jago nasira la. I tε se ka bɔ Gawo ka Tumutu lasɔrɔ n’i ma tεmεn Bεri fε ; a kεra i bε mɔbili la walima baton kɔnɔ, o ye wajibi ye.

CMA ani jεkulu minnu hakili la k’u bε diinεko kεlε la, olu de tun bε salenw ni takisiw minε m
ɔgɔw la Bεri. Nka u tεgε kora ka bɔ nin bεε la, sɔrɔdasiw kεlen k’u daga yen. CMA jigiba tun ye Bεri ye Kidali bɔlen kɔ a la. Kabini Mali sɔrɔdasiw ye Bεri minε utikalo tile 13 san 2023 Minusima taalen kɔ ka bɔ yen, kojugubakεlaw ye dansagonwalew fanga bonya sigidalamɔgɔw ani sɔrɔdasiw kan, fo k’a ɲinin ka Tumutu donni tigε mɔgɔw la.

 

CMA ni kojugubakεjεkuluw ŋaniya dɔnna kabini san 2012. Minisiriɲεmɔgɔ Sogεli Kokala Mayiga ni Isiyaka Ahamadu Singare ye gafe min sεbεn n’a tɔgɔ ye « Mali kɔrɔnyanfan murutiliw : a jujɔn ka se bi ma », o bε jεkulu ninnu cε ɲεfɔ. San 2011 banwaati la, u fila farala ɲɔgɔn kan ka jamana kɔrɔnyanfan minε ; n’o ye MNLA ani salafisiw ye. Kunnafoniw y’a jira, ko MNLA ye mɔgɔ ba kelen ɲɔgɔnna y’u la, a tɔ 400 ye minnu bɔra Libi an’u ye minnu ta sigidaw la ka fara u kan. O dɔw yεrε ye mɔgɔ minnu y’u foosi ka bɔ jamana lakananbaakuluw kɔnɔ.

Minnu farala MNLA kan, o d
ɔw bɔra kojugubakεjεkulu Akimi ni Muzawo la, k’u yεrε kε silamεdiinε sinsinni tɔgɔlakεlεcεw ye. O mumε b’a ta mɔgɔ 5.000 la ka se 10.000 ma. Mɔgɔ minnu tun b’a la ka Marɔku kεlε politikitɔn Polisariyo kɔnɔ, o kεlε nege bɔlen u la, mɔgɔ 300 fo 700 nana fara Salafisiw kan Mali kɔnɔ.

MNLA ye politikitɔn ye, sɔrɔdasijεkulu fana don. A mɔgɔ fanba ye burudaamεw ye. A sigira senkan san 2011 ɔkutɔburukalo tile 16. O MNLA de ye CMA sigi senkan san 2014 ɔkutɔburukalo tile 28 ; (HCUA), (MAA), olu b’o kɔnɔ. Jεkulu wεrεw farala u kan ; n’o ye (CPA), (CM-FPR2), (MSA) ani (FPA) ye.

Nin jεkulu ninnu bεε dεmεnbaaw ye « Al-Qaïda » ye n’a bε wele (Aqmi). O sigira senkan san 2007 zanwuyekalo kɔnɔ Hasani Hatabu ni (Mujao) fε. O Hasani Hatabu ye Alizeri jamanaden ye. MUZAWO sigira senkan san 2011 Gawo kɔnɔ, Hamada Uludu Mohamεdi Keyiru, Ahamεdi al-Tilemusi ani Sulutan Uludu Badi fε. Olu de ye Mali kɔrɔnyanfan ɲagami san 2012, Ala m’an hinεna jamanakuntigi kɔrɔ Amadu Tumani Ture la, o ka fanga dafirili kɔnɔna na.

 

Dr Ali Tunkara ye ɲininnikεla ye Sahelikungo basigili fεεrεko kalanyɔrɔba (CE3S) la ; barosigila fana don kanko ani hadamadenya dɔnniya sannayεlεnkalansoba la Bamakɔ. O ka fɔ la, marifatigikuluw, a kεra minnu y’u bolonɔ bila Alize bεnkansεbεn na, ani minnu m’o kε, u ni kojugubakεjεkuluw bε jε la.


O siratigε la, kabini Faransi s
ɔrɔdasiw bε jamana kɔrɔnyanfan fε, diibidiibi b’u ni Iyadi Agi Ali ani CMA mɔgɔw cε. O tun dogolen tε mɔgɔ la. O dalilu surun filε : binkanni minnu bε ka kε ka ɲεsin sɔrɔdasiw ani Minusima dagayɔrɔw ma, o kεbaa ye jεkulu minnu y’u bolonɔ bila Alize bεnkansεbεn na, k’u to kojugubakεjεkuluw kɔnɔ. Dr Tunkara ka fɔ la, Iyadi Agi Ali min ye JNIM ɲεmɔgɔ ye, o n’a ka mɔgɔw balimaw ye CMA mɔgɔw ye. O de kosɔn u b’a la ka jε ka binkannibaw kε ɲɔgɔn fε ; kεrεnkεrεnnenya la, ka bin faso tɔgɔlayɔrɔw kan, ani ka nisɔngoyaw ta ka Minusima sεgεrε.
Madiba KEYITA

Dɔkala Yusufu JARA

 

Dɔkala Yusufu Jara

Nin fana kalan : Burukina Faso minisiriɲɛmɔgɔ ka taama : Baaralajɛ nafama jamanakuntigiw ka yecogo waleyali la

Rimutaliba Zan-Emanuyɛli Wedarawogo da sera foroba nafa dɔw ma an ka jamana fila in kan ani AES kɔnfederasɔn kan n’a minisiriɲɛmɔgɔ ɲɔgɔn Zenerali de diwisɔn Abudulayi Mayiga ye, minisiriɲɛmɔgɔso la kunun. U mɔgɔ fila jɛra ka taara u ɲɛ da piyoniyew ka palɛ kan.

Nin fana kalan : Angola san 2025 Aforobasikɛti : Mali ye Kɔnɔwari gosi 102 ni 96 karidefinali la

Sama mana kɛ kungo dankelen ye cogo o cogo, a tɛ bonya a jugu ma. Kɔnɔwari Samaw tɛna se ka nin kuma in nkalontigiya, walanda dilen kɔ u ma kunun Mali Sɛgɛw fɛ cɛw ka Angola san 2025 Aforobasikɛti karidefinali la..

Nin fana kalan : U17 kupudimɔni labɛnw : Mali kɛra teriyantolantan janjo ŋana ye

Diɲɛ teriyantolantan janjo min labɛnna Ɛndonezi fɛ, a kuncɛra ntɛnɛn tɛnɛnnen in na. Mali Sɛgɛninw ye a ŋanaya sɔrɔ jamana 3 ɲɛkɔrɔ..

Nin fana kalan : Fasodenɲumanya lakanankulu ka sigi tako 2nan : Denmisɛn 5.000 ɲɔgɔnna yera kɛnɛ kan

Baaraw daminɛna kunun minisiriɲɛmɔgɔ Zenerali de diwisɔn Abudulayi Mayiga fɛ, Burukina faso minisiriɲɛmɔgɔ Rimutaliba Zan-Emanuyɛli Wedarawogo ɲɛna. Minisiriɲɛmɔgɔ ye ɲɛfɔli kɛ, ko nin jɛkulu in sigili senkan o ye jaabi dɔ ye, ka wulikajɔkulu dɔ bila an ka jamana ka bolo ka.

Nin fana kalan : Burukina Faso minisiriɲɛmɔgɔ bɛ taama na Mali kɔnɔ : Baara caman bolodalen don

Rintaliba Zan Emanuyɛli Wedarawogo ka teriyataama in senfɛ, a bɛna taa a ɲɛ da yɔrɔ dɔw kan, ka ye Mali fasodenɲumanya lakananso ka baaraw tako 2nan daminɛni kɛnɛ kan. Dunanba in ni gɔfɛrɛnaman bɛna baara kɛ. Furancɛlafanga jamanakuntigi Zenerali darimɛ Asimi Goyita fana b’a bis.

Nin fana kalan : Forobafɛn burujali minisiriɲɛmɔgɔso la san 2021 ka se nowanburukalo tile 30 ma san 2024 : Jamana kiiritigɛso sanfɛdan porokirɛri zenerali ka ɲɛfɔli

Laelisɛbɛn dɔ kɔnɔ min bolonɔbilala tarata utikalo tile 19 san 2025, jamana ka hakɛw lafasabaa (korokirɛri zenerali) kiiritigɛso sanfɛdan na Mamudu Tinbo y’a jira, ko sɛgɛsɛgɛli kiiriso ye kiiri kunnafoni dɔ dayɛlɛ ka kɛɲɛ ni kumakan juguw ye, minnu bɛ se ka jate « namara, fo.

Tigi ka sεbεnniw

Burukina Faso minisiriɲɛmɔgɔ ka taama : Baaralajɛ nafama jamanakuntigiw ka yecogo waleyali la

Rimutaliba Zan-Emanuyɛli Wedarawogo da sera foroba nafa dɔw ma an ka jamana fila in kan ani AES kɔnfederasɔn kan n’a minisiriɲɛmɔgɔ ɲɔgɔn Zenerali de diwisɔn Abudulayi Mayiga ye, minisiriɲɛmɔgɔso la kunun. U mɔgɔ fila jɛra ka taara u ɲɛ da piyoniyew ka palɛ kan.

Par Dɔkala Yusufu Jara


Publié vendredi 22 août 2025 à 13:45

Angola san 2025 Aforobasikɛti : Mali ye Kɔnɔwari gosi 102 ni 96 karidefinali la

Sama mana kɛ kungo dankelen ye cogo o cogo, a tɛ bonya a jugu ma. Kɔnɔwari Samaw tɛna se ka nin kuma in nkalontigiya, walanda dilen kɔ u ma kunun Mali Sɛgɛw fɛ cɛw ka Angola san 2025 Aforobasikɛti karidefinali la..

Par Dɔkala Yusufu Jara


Publié jeudi 21 août 2025 à 14:45

U17 kupudimɔni labɛnw : Mali kɛra teriyantolantan janjo ŋana ye

Diɲɛ teriyantolantan janjo min labɛnna Ɛndonezi fɛ, a kuncɛra ntɛnɛn tɛnɛnnen in na. Mali Sɛgɛninw ye a ŋanaya sɔrɔ jamana 3 ɲɛkɔrɔ..

Par Dɔkala Yusufu Jara


Publié jeudi 21 août 2025 à 14:38

Fasodenɲumanya lakanankulu ka sigi tako 2nan : Denmisɛn 5.000 ɲɔgɔnna yera kɛnɛ kan

Baaraw daminɛna kunun minisiriɲɛmɔgɔ Zenerali de diwisɔn Abudulayi Mayiga fɛ, Burukina faso minisiriɲɛmɔgɔ Rimutaliba Zan-Emanuyɛli Wedarawogo ɲɛna. Minisiriɲɛmɔgɔ ye ɲɛfɔli kɛ, ko nin jɛkulu in sigili senkan o ye jaabi dɔ ye, ka wulikajɔkulu dɔ bila an ka jamana ka bolo kan siwiliya danbew lakananni, ɲɔgɔndɛmɛn, majigin ani hadamadenya donɲɔgɔnna kama.

Par Dɔkala Yusufu Jara


Publié jeudi 21 août 2025 à 14:29

Burukina Faso minisiriɲɛmɔgɔ bɛ taama na Mali kɔnɔ : Baara caman bolodalen don

Rintaliba Zan Emanuyɛli Wedarawogo ka teriyataama in senfɛ, a bɛna taa a ɲɛ da yɔrɔ dɔw kan, ka ye Mali fasodenɲumanya lakananso ka baaraw tako 2nan daminɛni kɛnɛ kan. Dunanba in ni gɔfɛrɛnaman bɛna baara kɛ. Furancɛlafanga jamanakuntigi Zenerali darimɛ Asimi Goyita fana b’a bisimila.

Par Dɔkala Yusufu Jara


Publié mercredi 20 août 2025 à 12:12

Forobafɛn burujali minisiriɲɛmɔgɔso la san 2021 ka se nowanburukalo tile 30 ma san 2024 : Jamana kiiritigɛso sanfɛdan porokirɛri zenerali ka ɲɛfɔli

Laelisɛbɛn dɔ kɔnɔ min bolonɔbilala tarata utikalo tile 19 san 2025, jamana ka hakɛw lafasabaa (korokirɛri zenerali) kiiritigɛso sanfɛdan na Mamudu Tinbo y’a jira, ko sɛgɛsɛgɛli kiiriso ye kiiri kunnafoni dɔ dayɛlɛ ka kɛɲɛ ni kumakan juguw ye, minnu bɛ se ka jate « namara, forobafɛn burujali, ka se fo sefawari miliyari caman ma an’u dɛmɛnbaaw nin ko jugu in na ». A ka fɔ la, siga kɛlen don gɔfɛrɛnaman tɔgɔla baarakɛla dɔw ani julaba dɔw la..

Par Dɔkala Yusufu Jara


Publié mercredi 20 août 2025 à 11:58

« SIGRH » seereyasɛbɛn dantigɛli jamanakuntigi ye : A ka ca ni baarakɛla 36.000 ye, minnu ma bugunnatigɛ

An bɛ don min na baarakɛla 122.166 de bugunnatigɛra mɔgɔ mumɛ kofɔlen 158.317 la, o ka surun jama kofɔlen in 80% na.

Par Dɔkala Yusufu Jara


Publié lundi 18 août 2025 à 15:05

L’espace des contributions est réservé aux abonnés.
Abonnez-vous pour accéder à cet espace d’échange et contribuer à la discussion.
S’abonner