Marifatigikulu « CMA » ni kojugubakεlaw bε jε la : Nka kolɔnjugu jiri bε kari a yεrε kɔnɔ

Kabini san 2012 bεnbaliya bε jεkulu fila in cε gundo la. Ŋaniya kelen min b’u la, o de ye ka jamana kɔrɔnyanfan to u bolo, u ka fεrε u ka dɔrɔgufeere ni marifafeere ma. Gɔfεrεnaman de jɔlen b’a kan sisan, k’a ka fanga boli jamana dugukolo fan bεε kan.

Par

Gansira jeudi 19 octobre 2023 à 09:24 , mis à jour jeudi 18 septembre 2025 à 06:25
Marifatigikulu « CMA » ni kojugubakεlaw bε jε la : Nka kolɔnjugu jiri bε kari a yεrε kɔnɔ

Basigibaliya sεbεkɔrɔ waralen don jamana kɔrɔnyanfan fε. Kabini san 2012, Mali sɔrɔdasiw ni kojugubakεjεkulu fila ani marifatigikulu « CMA » bε ɲɔgɔn fε. O kojugubakεjεkuluw ye Silamεw ani silamεya dεmεnnikulu (GSIM) walima (JNIM) ; ani Sahara silamε jamana (EIGS) ye ; kasɔrɔ « CMA » y’a bolonɔ bila Alize bεnkansεbεn na san 2015, gɔfεrεnaman fε.

Balahu juguyali jamana kɔrɔnyanfan fε, o kɔlɔsira kosεbε Minusima bɔli daminεnen, o min ka kan k’a dagayɔrɔ labilataw latεmεn Mali sɔrɔdasiw ma. N’o waleya in tun bε ka bɔ a sira fε jamana cεmancεyanfan fε, Bajangara ni Duwazan maraw la, nka CMA n’a jεɲɔgɔn juguw b’a la k’u balamini a ko tɔw waleyali ɲε. Wa a balahu bεε daminεna Minusima dagayɔrɔ min bε Bεri, o latεmεntɔ Mali sɔrɔdasiw ma utikalo kɔnɔ. Bεri bε Tumutu mara kɔnɔ.

CMA n’a jε
ɲɔgɔn juguw ye mugu ta Mali sɔrɔdasiw kama, k’a ɲinin k’u bali ka yen lasɔrɔ. Nka sɔrɔdasiw sera ka kabako da u kan ka don k’u sigi i ko fεn ma kε. Mɔgɔ caman y’a faamuya ko min tun bε kojugubakεla ninnu bolo Bεri. bεri ni Tumutu cε ye km60 ye kɔrɔnyanfan fε. Nka Tumutu depite kɔrɔ Ɛlihaji Baba Hayidara n’a bε wele Sandi, o b’a dɔn ko min tun bε sen na Bεri n’a lamini na. A bɔɔsili kojugubakεlaw la, o bε kε sababu ye k’u ka sɔrɔsiraw geren.

U tun bε sira da jagokεlaw ɲε yen ka wariba minε u la ka bila u kun. Nka Bεri sɔrɔli gɔfεrεnaman fε, o ye sɔrɔtiɲε dan bεε ye CMA ma. San 2012 ni bi cε, gɔfεrεnaman tɔgɔlamɔgɔ kelen tun tε yen bilen, kasɔrɔ yɔrɔ in nafa ka bon kosεbε jago nasira la. I tε se ka bɔ Gawo ka Tumutu lasɔrɔ n’i ma tεmεn Bεri fε ; a kεra i bε mɔbili la walima baton kɔnɔ, o ye wajibi ye.

CMA ani jεkulu minnu hakili la k’u bε diinεko kεlε la, olu de tun bε salenw ni takisiw minε m
ɔgɔw la Bεri. Nka u tεgε kora ka bɔ nin bεε la, sɔrɔdasiw kεlen k’u daga yen. CMA jigiba tun ye Bεri ye Kidali bɔlen kɔ a la. Kabini Mali sɔrɔdasiw ye Bεri minε utikalo tile 13 san 2023 Minusima taalen kɔ ka bɔ yen, kojugubakεlaw ye dansagonwalew fanga bonya sigidalamɔgɔw ani sɔrɔdasiw kan, fo k’a ɲinin ka Tumutu donni tigε mɔgɔw la.

 

CMA ni kojugubakεjεkuluw ŋaniya dɔnna kabini san 2012. Minisiriɲεmɔgɔ Sogεli Kokala Mayiga ni Isiyaka Ahamadu Singare ye gafe min sεbεn n’a tɔgɔ ye « Mali kɔrɔnyanfan murutiliw : a jujɔn ka se bi ma », o bε jεkulu ninnu cε ɲεfɔ. San 2011 banwaati la, u fila farala ɲɔgɔn kan ka jamana kɔrɔnyanfan minε ; n’o ye MNLA ani salafisiw ye. Kunnafoniw y’a jira, ko MNLA ye mɔgɔ ba kelen ɲɔgɔnna y’u la, a tɔ 400 ye minnu bɔra Libi an’u ye minnu ta sigidaw la ka fara u kan. O dɔw yεrε ye mɔgɔ minnu y’u foosi ka bɔ jamana lakananbaakuluw kɔnɔ.

Minnu farala MNLA kan, o d
ɔw bɔra kojugubakεjεkulu Akimi ni Muzawo la, k’u yεrε kε silamεdiinε sinsinni tɔgɔlakεlεcεw ye. O mumε b’a ta mɔgɔ 5.000 la ka se 10.000 ma. Mɔgɔ minnu tun b’a la ka Marɔku kεlε politikitɔn Polisariyo kɔnɔ, o kεlε nege bɔlen u la, mɔgɔ 300 fo 700 nana fara Salafisiw kan Mali kɔnɔ.

MNLA ye politikitɔn ye, sɔrɔdasijεkulu fana don. A mɔgɔ fanba ye burudaamεw ye. A sigira senkan san 2011 ɔkutɔburukalo tile 16. O MNLA de ye CMA sigi senkan san 2014 ɔkutɔburukalo tile 28 ; (HCUA), (MAA), olu b’o kɔnɔ. Jεkulu wεrεw farala u kan ; n’o ye (CPA), (CM-FPR2), (MSA) ani (FPA) ye.

Nin jεkulu ninnu bεε dεmεnbaaw ye « Al-Qaïda » ye n’a bε wele (Aqmi). O sigira senkan san 2007 zanwuyekalo kɔnɔ Hasani Hatabu ni (Mujao) fε. O Hasani Hatabu ye Alizeri jamanaden ye. MUZAWO sigira senkan san 2011 Gawo kɔnɔ, Hamada Uludu Mohamεdi Keyiru, Ahamεdi al-Tilemusi ani Sulutan Uludu Badi fε. Olu de ye Mali kɔrɔnyanfan ɲagami san 2012, Ala m’an hinεna jamanakuntigi kɔrɔ Amadu Tumani Ture la, o ka fanga dafirili kɔnɔna na.

 

Dr Ali Tunkara ye ɲininnikεla ye Sahelikungo basigili fεεrεko kalanyɔrɔba (CE3S) la ; barosigila fana don kanko ani hadamadenya dɔnniya sannayεlεnkalansoba la Bamakɔ. O ka fɔ la, marifatigikuluw, a kεra minnu y’u bolonɔ bila Alize bεnkansεbεn na, ani minnu m’o kε, u ni kojugubakεjεkuluw bε jε la.


O siratigε la, kabini Faransi s
ɔrɔdasiw bε jamana kɔrɔnyanfan fε, diibidiibi b’u ni Iyadi Agi Ali ani CMA mɔgɔw cε. O tun dogolen tε mɔgɔ la. O dalilu surun filε : binkanni minnu bε ka kε ka ɲεsin sɔrɔdasiw ani Minusima dagayɔrɔw ma, o kεbaa ye jεkulu minnu y’u bolonɔ bila Alize bεnkansεbεn na, k’u to kojugubakεjεkuluw kɔnɔ. Dr Tunkara ka fɔ la, Iyadi Agi Ali min ye JNIM ɲεmɔgɔ ye, o n’a ka mɔgɔw balimaw ye CMA mɔgɔw ye. O de kosɔn u b’a la ka jε ka binkannibaw kε ɲɔgɔn fε ; kεrεnkεrεnnenya la, ka bin faso tɔgɔlayɔrɔw kan, ani ka nisɔngoyaw ta ka Minusima sεgεrε.
Madiba KEYITA

Dɔkala Yusufu JARA

 

Dɔkala Yusufu Jara

Nin fana kalan : Minisiriw ka araba sɛtanburukalo tile 10 san 2025 laadalatɔnsigi laseli

Minisiriw y’u ka laadalatɔnsigi kɛ araba sɛtanburukalo tile 10 san 2025, jamanakuntigiso la Kuluba. A ɲɛmɔgɔya tun bɛ Zenerali darimɛ Asimi Goyita bolo..

Nin fana kalan : Lajɛba, baarabaw kɛli kama Afiriki kɔnɔ : A tako 1lɔ ye desanburukalo tile 2 ye ka se a tile 4 san 2025 Bamakɔ

Walasa ka se ka dɔ fara jago ni baarabaw kɛli fanga kan diɲɛ silamɛdiinɛ tɔnba ni silamɛdiinɛ cakɛda min ɲɛsinnen bɛ jago yiriwali ma, ni jago ni izininko minisiriso ka jɛɲɔgɔnya ye, u bɛna baarabaw kɛli Afiriki kɔnɔ, o lajɛba 1lɔ kɛ k’a daminɛ desanburukalo tile 2 la ka s.

Nin fana kalan : Sɛtanburukalo tile 22 labɛnw : Sira dɔw bɛ ka tigɛ waati dɔw kɔnɔ

Sɛtanburukalo tile 22 wulikajɔw labɛn hukumu kɔnɔ jamana lakananbaaw fɛ, lakananbaaw ɲɛmɔgɔba ye laseli kɛ, k’a jira ko sira dɔw bɛ ka tigɛ Bamakɔ kɔnɔ, a daminɛna bi tarata la sɛtanburukalo tile 16 san 2025 sɔgɔmadaw fɛ..

Nin fana kalan : Balikulan tɔgɔladon : A ɲuman ye numerikiko ta ba la balikukalan kɔnɔ

Minisiriɲɛmɔgɔ ye balikukalan tɔgɔladon laɲɛnamayali lajɛ ɲɛmɔgɔya kɛ Bamakɔ lajɛkɛsoba Seyisebe (CICB) la. A ye hakililajigin kɛ, ko an bɛ don min na, a fasoden ɲɔgɔn ba caman ye balikukalan kɛ k’a sababu kɛ gɔfɛrɛnaman, sigidaw ani jɛɲɔgɔnw yiriwaliko la, olu ka c.

Nin fana kalan : Kojugubakɛlaw ka binkanni kɔtigɛbaliw : Jamana lakananbaaw fana jɔlen b’u ɲɛ

Kojugubakɛlaw b’a la ka bin tajidoni kamiyonbaw ni « Jara taransipɔri » kaarebaw kan sisan k’u tajiw bɔ. O ye k’a ɲinin ka jamana nafoloko don nkalama na. Ka da u ka nin binkannibaw kan, jamana lakananbaaw fana jɔlen b’u ɲɛ k’u ŋaniya jugu jigin u yɛrɛ kɔnɔ.

Nin fana kalan : Supɛri Kupu Asimi Goyita : Kulukɔrɔ y’a siɲɛ fila

Supɛri kupu Asimi Goyita dako 5nan finali tanna kunun kari sɛtanburukalo tile 7 san 2025 Mamdadu Konate tɔgɔla farikoloɲɛnajɛkɛnɛ kan. A tun bɛ marayɔrɔ fila balontantɔnw cɛ : Kulukɔrɔ ani Moti. Moti delila k’a ta san 2022, Kulukɔrɔ tun delila k’a ta san 2024. Nin sen in na, Ku.

Tigi ka sεbεnniw

Minisiriw ka araba sɛtanburukalo tile 10 san 2025 laadalatɔnsigi laseli

Minisiriw y’u ka laadalatɔnsigi kɛ araba sɛtanburukalo tile 10 san 2025, jamanakuntigiso la Kuluba. A ɲɛmɔgɔya tun bɛ Zenerali darimɛ Asimi Goyita bolo..

Par Dɔkala Yusufu Jara


Publié mercredi 17 septembre 2025 à 12:57

Lajɛba, baarabaw kɛli kama Afiriki kɔnɔ : A tako 1lɔ ye desanburukalo tile 2 ye ka se a tile 4 san 2025 Bamakɔ

Walasa ka se ka dɔ fara jago ni baarabaw kɛli fanga kan diɲɛ silamɛdiinɛ tɔnba ni silamɛdiinɛ cakɛda min ɲɛsinnen bɛ jago yiriwali ma, ni jago ni izininko minisiriso ka jɛɲɔgɔnya ye, u bɛna baarabaw kɛli Afiriki kɔnɔ, o lajɛba 1lɔ kɛ k’a daminɛ desanburukalo tile 2 la ka se a tile 4 ma san 2025 an ka jamana kɔnɔ. A masalakun ye : « Ka nɔgɔyadaw yɛlɛ baarabaw kɛli kama Aifirki kɔnɔ ». Nin laseli in kɛra araba tɛmɛnnen in « CICB » la, izininko ni jago minisiri Musa Alasani Jalo fɛ..

Par Dɔkala Yusufu Jara


Publié mercredi 17 septembre 2025 à 12:13

Sɛtanburukalo tile 22 labɛnw : Sira dɔw bɛ ka tigɛ waati dɔw kɔnɔ

Sɛtanburukalo tile 22 wulikajɔw labɛn hukumu kɔnɔ jamana lakananbaaw fɛ, lakananbaaw ɲɛmɔgɔba ye laseli kɛ, k’a jira ko sira dɔw bɛ ka tigɛ Bamakɔ kɔnɔ, a daminɛna bi tarata la sɛtanburukalo tile 16 san 2025 sɔgɔmadaw fɛ..

Par Dɔkala Yusufu Jara


Publié mercredi 17 septembre 2025 à 12:09

Balikulan tɔgɔladon : A ɲuman ye numerikiko ta ba la balikukalan kɔnɔ

Minisiriɲɛmɔgɔ ye balikukalan tɔgɔladon laɲɛnamayali lajɛ ɲɛmɔgɔya kɛ Bamakɔ lajɛkɛsoba Seyisebe (CICB) la. A ye hakililajigin kɛ, ko an bɛ don min na, a fasoden ɲɔgɔn ba caman ye balikukalan kɛ k’a sababu kɛ gɔfɛrɛnaman, sigidaw ani jɛɲɔgɔnw yiriwaliko la, olu ka cɛsiriw ye. Zenerali de diwisɔn Abudulayi Mayiga ko fana, fasokanw forobayali k’u kalan, o ye ɲɛtaako ye tariku kɔnɔ dɔnniya forobayali fana na.

Par Dɔkala Yusufu Jara


Publié mardi 09 septembre 2025 à 14:01

Kojugubakɛlaw ka binkanni kɔtigɛbaliw : Jamana lakananbaaw fana jɔlen b’u ɲɛ

Kojugubakɛlaw b’a la ka bin tajidoni kamiyonbaw ni « Jara taransipɔri » kaarebaw kan sisan k’u tajiw bɔ. O ye k’a ɲinin ka jamana nafoloko don nkalama na. Ka da u ka nin binkannibaw kan, jamana lakananbaaw fana jɔlen b’u ɲɛ k’u ŋaniya jugu jigin u yɛrɛ kɔnɔ.

Par Dɔkala Yusufu Jara


Publié lundi 08 septembre 2025 à 14:16

Supɛri Kupu Asimi Goyita : Kulukɔrɔ y’a siɲɛ fila

Supɛri kupu Asimi Goyita dako 5nan finali tanna kunun kari sɛtanburukalo tile 7 san 2025 Mamdadu Konate tɔgɔla farikoloɲɛnajɛkɛnɛ kan. A tun bɛ marayɔrɔ fila balontantɔnw cɛ : Kulukɔrɔ ani Moti. Moti delila k’a ta san 2022, Kulukɔrɔ tun delila k’a ta san 2024. Nin sen in na, Kulukɔrɔ seginnen filɛ k’a jason Moti ɲɛkɔrɔ penaliti duuru tanw na 5-4..

Par Dɔkala Yusufu Jara


Publié lundi 08 septembre 2025 à 14:07

Mali : San 2025-2026 kalanta ye araba ɔkutɔburukalo tile 1lɔ ye

Kalanko minisiriso ye nin kunnafoni in lase kunun araba sɛtanburukalo tile 3 san 2025.

Par Dɔkala Yusufu Jara


Publié samedi 06 septembre 2025 à 16:45

L’espace des contributions est réservé aux abonnés.
Abonnez-vous pour accéder à cet espace d’échange et contribuer à la discussion.
S’abonner