Tile saba
kuntaala kɔnɔ, baara kɛbaaw bɛna fura jɔnjɔnw dajira u waleyacogo la
Hakililaɲininw
yamaruya sɔrɔli ani bolonɔ bilali ɛntɛrinɛti fɛ ; o min bɛ wari lasɔrɔli,
baaradako ani baara sɔrɔli Mali kɔnɔ, o poroze (Pafeem) ɲɛtaa kɔnɔ a
senkɔrɔ-dakun dɔ la, min bɛ wele : « dɔ farali wariw don ka bɔ kɔntiw kɔnɔ, o
fanga kan ani dɛmɛn, delili la « fintech » la. O lajɛ daminɛna kunun
lotoliba dɔ la Bamakɔ. O ye taamasiyɛn ye, min bɛ gɔfɛrɛnaman ka kandili kofɔ a
tɛmɛnsira matarafali la. Baaraw daminɛni lajɛ ɲɛmɔgɔya tun bɛ nafoloko ni
wariko minisiri Aluseni Sanu bolo. Kunnafoni, numeriki sɔrɔ ni fanga ka baara
yɛlɛma kura minisiri Alihamadu Agi Iliyɛni, « Pafeem » ka baaraw
mabɛnbaa Madamu Ture Fatumata Kulubali, ka fara yamaruya sɔrɔli baara kɛbaa
caman wɛrɛw kan, olu tun b’a kɛnɛ kan. Baara ɲɛdɔnbaa ŋana wɛrɛw ka bɔ Benɛn
ani Burukina Faso, olu fana tun bɛ yen, k’u ka dɔnniyaw fɔ yamaruya sɔrɔli ani
bolonɔ bilali ɛntɛrinɛti fɛ, o waleyaw kan.
Tile saba
kuntaala kɔnɔ, baara kɛbaa minnu sen bɛ yamaruya sɔrɔli ani bolonɔ bilali
ɛntɛrinɛti fɛ, o ko in na, u bɛna sigikafɔ kɛnɛ sigi bɛɛ sen bɛ min na walasa
ka fɛsɛfɛsɛli kɛ yamaruya sɔrɔli ani bolonɔ bilali ɛntɛrinɛti fɛ, o nɔgɔyaw n’a
gɛlɛyaw kan, ka fura jɔnjɔnw dajira ani k’u waleyali fɛɛrɛ tigɛ.
Yamaruya
sɔrɔli ani bolonɔ bilali ɛntɛrinɛti fɛ, olu ye sinsinyɔrɔba ye mara kɛcogo,
jɛlenya ani sangaɲɔgɔnma na. U waleyali b’a to yɛlɛma ɲuman ka se ka don
dannaya la numerikiko la foroba cakɛdaw la ani kɛnyɛrɛye cakɛdaw la, ka se ka
dɔ bɔ musakaw la ani saratiw kuntaala la. A b’a to fana, basigi ka se ka sabati
wariw don ka bɔ ani jagoko la, ani ka Mali donni nɔgɔya numeriki sɔrɔ la
marayɔrɔ la ani diɲɛ kɔnɔ. O siratigɛ de la, an ka jamana bɛ k’a kandi numeriki
tɛmɛnsira matarafali la ani fanga ka baara yɛlɛmani kura ɛntɛrinɛtiko kan. O
tɛmɛnsira in, nafoloko ni wariko minisiri Aluseni Sanu ka fɔ la, o tɛ ɲɛ n’a
dabaliw ma tigɛ an’a fɛɛrɛ kura ɲumanw ka jigisigi kɛ basigiko la, yɛrɛya la,
ani gundo la kunnafoniw falenni kɔnɔ ɛntɛrinɛti fɛ.
Yecogo « MALI
KURA SAN 2063 »- O b’a ɲinin yamaruya sɔrɔli ani bolonɔ bilalai ɛntɛrinɛti
fɛ, o ka se ka sigi senkan, k’a to, minisiri ka fɔ la, « Mali kura ɲɛtaasira ka
bɛn San 2063 ma » ani faso ka fɛɛrɛ ɲɛtaako la ani yiriwali kuntaala jan san 2024-2033,
o ka sira sɔrɔ. Ani k’a fɔ ko yamaruya sɔrɔli ani bolonɔ bilali ɛntɛrinɛti fɛ,
k’olu ye baarakɛminɛnw ye, taa tɛ se ka kɛ minnu kɔ dɔ farali la dannaya fanga
kan numeriki la, ka senkɔrɔmadonni kɛ wariko bɔli la baaraw tɛmɛnsira kɔnɔ ani
ka nɔgɔya don wariw don ka bɔ la. Sɔnni olu ma, a b’a to dɔ ka fara mara kɛcogo
ɲuman fanga kan ani ka fanga tɔgɔla baaraw kɛ cogoya kura ɲuman basigilenw na. Walasa
ka se ka jaabi sɔrɔ o nɔgɔyaw ni gɛlɛyaw la, gɔfɛrɛnaman, ni bankimɔnjali ka
dɛmɛn ye, a ye hakilila dɔ daminɛ ni « Pafeem » ye, walasa ka se ka
dɛmɛn don yamaruya sɔrɔli ani bolonɔ bilali ɛntɛrinɛti fɛ, olu la.
Minisiri
Sanu y’a jira fana, ko hakililaɲinin ninnu ye nɔgɔyada ye, ka numeriki
kunkankow bajuw dantigɛ ɲɔgɔn fɛ, mara, cakɛdaw ani kɛrɛnkɛrɛnnenya la fasodenw
ka yɛrɛya an’u ka basigi sabati. A seginna a ka minisiriso ka kandili kan dɛmɛn
donni na fura kuraw sɔrɔli kama, minnu bɛna nɔgɔya don yɛlɛmani na numeriki kan
an ka jamana kɔnɔ.
Kunnafoni,
numeriki sɔrɔ ni fanga ka baara yɛlɛma kura minisiri ka fɔ la, fanga ka baara
kɛli ɛntɛrinɛti fɛ, o ye gɔfɛrɛnaman karankow dɔ ye. A b’a ɲinin k’an ka baaraw
kɛ cogoya ɲuman na, jɛlenya la ani ka surunya fasodenw na. Alihamadu Agi Iliyɛni
y’a jira, ko yɛlɛmani fosi tɛ se ka kɛ numeriki kuntaala jan kan, k’a sɔrɔ
jigisigi ma kɛ kow yɛlɛmacogo la basigi kɔnɔ, fasodenw ni cakɛdaw ka dannaya
numeriki baara kɛtaw la.
Poroze « Pafeem » musaka bɔbaa ye bankimɔnjali ye. Mali gɔfɛrɛnaman ni bankimɔnjali ŋaniya don ka yɛlɛma ɲumanw senkɔrɔmadon dɔ farali la wariko donɲɔgɔnna fanga kan, ka cakɛdako senkɔrɔmadon, ka nɔgɔyadaw yɛlɛ baara sɔrɔliko la, ka foroba baaraw kɛli ɛntɛrinɛti fɛ, o ɲɛtaa sabati. « Pafeem » ka baaraw mabɛnbaa Madamu Ture Fatumata Kulubali y’a jira, ko dabali dɔ tigɛli yamaruya sɔrɔli ani bolonɔ bilali ɛntɛrinɛti fɛ, o ye koba ye an ŋaniya ye min ye. A b’a ɲinin ka basigi ni dannaya lasegin, ani ɛntɛrinɛti fɛ baaraw kɛcogo ɲuman. A ye jigisigi kɛ, ko « Pafeem » jan bɛ baara kɛtaw mabɛnni na, u waleyako ɲuman ani layidu minnu tara olu tiimɛni, ni baara kɛli ye ni jɛɲɔgɔnw ye, walasa sɔn kɛra fura minnu ma, olu ka se ka mabɛn n’an ka jamana ka kow tiɲɛ ye, ani ka jaabi sɔrɔ fasodenw ani cakɛdaw haminankow la.
Dɔkala Yusufu Jara
Minisiriw y’u ka laadalatɔnsigi kɛ araba utikalo tile 27 san 2025 jamanakuntigiso la Kuluba. A ɲɛmɔgɔya tun bɛ furancɛlafanga jamanakuntigi Zenerali darimɛ Asimi Goyita bolo..
Mali bɛ labɛn na ka kupudimɔni san 2026 tile 7nan ni 8nan balontanw kɛ ni Komɔri ye sɛtaburukalo tile 4 Bɛrikani farikoloɲɛnajɛkɛnɛ kan Marɔku ani ni Gana ye sɛtanburukalo tile 8 Akara. O balontan fila in nafa ka bon Sɛgɛw bolo kosɛbɛ, ka da a kan u ka kan k’u jilaja ka kuru cama.
Laselisɛbɛn dɔ kɔnɔ, min lasera ntɛnɛn utikalo tile 25 san 2025, AES kɔnfederasɔn kiiriko ni hadamadenw ka hakɛw labatoli minisiriw y’u ka nisɔngoya jira, ka laban, ɲangiliw ni baara jugu minnu ɲɛsinna Afiriki kanubaanci lakodɔnnenbaw ma, ka da u ka Afiriki hakililaw senkɔrɔmadonn.
Jamanakuntigi Zenerali darimɛ Asimi Goyita magɛlɛyali kɔnɔ, dabali gɛlɛnw bɛna tigɛ a tɛna mɛɛn, ka ɲɛsin gɔfɛrɛnaman ani sigidaw tɔgɔla baarakɛla 36.000 bisigilenw ma, minisirisow fɛ, a gɛlɛya bɛ minnu kan. O dabaliw ka kan ka tigɛ sanni kalo saba sarati min dara utikalo ti.
Bugunin woroduguyanfan duwaɲɛw ka faraɲɔgɔnkankulu (BMI), sibiri tɛmɛnnen in o ye pɛrɛnbaranin 330 minɛ, minnu tun dogolen bɛ Jakarija Sanɔgɔ ka bɔrɔw kɔnɔ..
Aforobasikɛti demifinaliw tun b’a la ka tan bi, Mali ye sebaaya sɔrɔ Sɛnɛgali kan ni kuru 8 ye ka se finali ma. Ani jatigi Angola bɛ ɲɔgɔn sɔrɔ..
