Baaradegekalan kulu 14nan in mɔgɔ mumɛ ye dipulɔmutigi 2.500 yе ; muso 1.550 b’u cɛla. U y’u kali jumadon marisikalo tile 14 san 2025 k’u bɛ baara kɛ ni ladiriya ye. Nin jamakulu kura in (Apej) tɔgɔ la, o ye furancɛlafanga jamanakuntigi Zenerali darimɛ Asimi Goyita ka ŋaniya ɲumanya ye, a ye min layidu ta zanwuyekalo tile 13 tɛmɛnnen in ni waritasɛbɛnba dɔ dili ye, min musaka ye sefawari miliyari 1,13 ye kulu bɔta ma. O layidu in tali lajɛ kɛra Bamakɔ lajɛkɛsoba Seyisebe (CICB) la, min ɲɛmɔgɔya tun bɛ minisiriɲɛmɔgɔ Zenerali de diwisɔn Abudulayi Mayiga bolo. Gɔfɛrɛnaman minisiriw tun b’a kɛnɛ kan ; kɛrɛnkɛrɛnnenya la cakɛdako, baarako ni baaradege minisiri Madamu Umu Sall Sɛki, jɛɲɔgɔnw cɛ baarabolodalen ɲɛmɔgɔ Bubakari Tanja ani denmisɛnw ka baarako ɲɛtaa (Apej) ɲɛmɔgɔba Mamadu Ba. Dipulɔmutigi 15.021 de tun ye baaradege in ɲininnisɛbɛnw ladon kalo 12 baaradege kama, muso 8.230 ani cɛ 6.791. Sɛbɛnw fɛsɛfɛsɛlen, sɔn ma kɛ mɔgɔ 2.089 ka sɛbɛnw ma k’u ma saratiw dafa (si hakɛ, sɛbɛnw cogoyaw). U mumɛ cɛla dipulɔmu (CAP) b’u 6,40% bolo, 28,24% ta ye (BT) ye, 9,52% ta ye iniwɛrisite (DUT) ye. Mɛtirizitigiw y’a la 52,84% ye, (DEA) ni Dɔkitoratigiw y’a la 2,96% ye. O la, baaradegeden 1.368 bɛ tila Bamakɔ cakɛdaw cɛ (55.9%), 123 bɛ taa Segu mara kɔnɔ (4.82.9%), 18 bɛ taa Tawudeni mara kɔnɔ (0,729%). Baaradegedenkulu 14nan in kumalasela Mamadu Dunbiya, kɛtɔ ka banderi jira minisiriɲɛmɔgɔ la, a ye jigisigi kɛ, ko nin baaradege in bɛna kɛ cogoya ɲuman na bonya ni nɔrɔnkola kɔnɔ. Cakɛdako, baarako ni baaradege minisiri ka fɔ la, furancɛlafanga jamanakuntigi hami ye denmisɛnw ka baarako nɔgɔyali ye sanga ni waati bɛɛ la. (Apej) ko daminɛna san 2004. O ni bi cɛ a ye denmisɛn 53.236 bolo don baara la, o fanba ye musow ye. A musaka sera sefawari miliyari 13 ma gɔfɛrɛnaman ka baarakɛnafolo la. Wari in bɛ dabɔ u ka taamaw musakaw, dumuni sɔngɔw an’u ka basigiko sabatili kama Madamu Umu Sall Sɛki ka fɔ la. Denmisɛn dipulɔmutigi 12.779 bolo donna baaraw la kɛnyɛrɛyew bara. Nafaba yera (Apej) ka baaradegekalanw na. Baarako ni kalanko kiimɛniba min kɛra cakɛda (Onef) fɛ, a jirala ko degeden 73,6 % ye baara kudayi sɔrɔ, 3,1 % ye cogoya sɔrɔ ka kura fara u ka dɔnniyaw kan. Ka fara o kan, cakɛda minnu ye bisimilaliw kɛ, o 82,7% y’a jira k’u mako b’u ka degedenw na degeli kɔfɛ. Minisiriɲɛmɔgɔ ye foli ni tanuni lase Madamu Umu Sall Sɛki ma ani mɔgɔ o mɔgɔ sen bɛ nin waleya ɲuman in na. Jamanakuntigi y’a ka layidu tiimɛ. Denmisɛnw ka koɲɛ ye furancɛlafanga haminankoba ye. Gɔfɛrɛnaman ka baara kɛta bɛɛ nafa bɛ denmisɛnw ka kalanko, u ka hɛrɛ an’u ka sangaɲɔgɔnma kan. Denmisɛnw de ye jamana siniɲɛsigi ye. Siniɲɛsigiw dama tɛ, u jɔyɔrɔ ka bon bi yɛrɛ la. Minisiriɲɛmɔgɔ bolo, a bɛ dabɔ ka sɔrɔsiraw bayɛlɛma ka kɛ sɔrɔdaw ye jamana bolo. Min b’a to yɛlɛma ɲuman kuntaala jan ka se ka don fasojama ka ɲɛnamaya kɛcogo la. O siratigɛ la, minisiriɲɛmɔgɔ ye wele bila gɔfɛrɛnaman minisiriw ma, u ka denmisɛnw ka koɲɛw fɛsɛfɛsɛ koɲuman. A labanna k’a ɲinin denmisɛnw fɛ, u k’u jilaja ka faso mako ɲɛ ni nɔrɔnkola ani fasodenɲumanya ye. Mali kurako hukumu kɔnɔ, Zenerali de diwisɔn Abudulayi Mayiga seginna k’a ɲinin cakɛdaw fɛ, minnu bɛna k’u bisimilabaaw ye, u k’u hakili to baara saratiw labatoli la u bolo, kɛrɛnkɛrɛnnenya la k’u dege ka ɲɛ u ka se ko la, ka baara kɛcogo kɔlɔsi u bolo, fo k’o laban n’u tali ye kudayi baaradaw la. O de ye laɲinin ye. Dɔkala Yusufu JARA Baba KULUBALI
Dɔkala Yusufu Jara
Denmisɛnw bɛ ka kalan bila ka firi Kɔfilacɛ damanda kan Kangaba sɛrɛkili kɔnɔ kosɛbɛ sisan. Cɛmannin fara musomannin kan, u kɛlen bɛ ka Kɔfilacɛ damandaw fa tewu digɛn senni ani damanbɔgɔw koli kama sanu nɔfɛ. U bɛ firi dugukolo jalan kan i ko fɛn wɛrɛ, k’u jigi dalen to sa.
Kow gɛlɛyara Mali bolo. An tɛ se k’a fɔ fɔcogo wɛrɛ la n’o tɛ, Mali dɛsɛlen kɔ Santarafiriki la 0-0 kunun ntɛnɛn marisikalo tile 24 san 2025, kupudimɔni san 2026 ɲɛbila ntolantanw tile 6nan hukumu kɔnɔ.
Taamasiyɛnnanw jɔra Bamakɔ ani jamana marayɔrɔ caman faabaw la k’a daminɛ san 1992 la, walasa ka hakililajigin kɛ Malidenw ka wulikajɔba la demokarasi nɔfɛ.
Denmisɛnninw (cɛmanw ni musomanw) bɛ nin laadalako in kɛ ni sunkalo ye tile 10 sɔrɔ. Laada min don, hakilimaw ka fɔ la, a bɛ ɲɔgɔndɛmɛn ani ku-ɲɔgɔn-kan hakilila de kofɔ.
Selen Marɔku sibiri su k’a dugu jɛ kari la, degelikaramɔgɔ Tɔmu Sɛnfiye n’a ka cɛdenw y’u ka farifoni balontanko fɔlɔ kɛ ntɛnɛn marisikalo tile 17 san 2025. Cidenkulu mɔgɔ tɔw ka kan ka se Ujuda bi tarata ni Ala sɔnna. Ujuda ye dugu ye, min bɛ Marɔku ni Alizeri dancɛ la.
Kameruni sennantolantan tɔnba (Fecafoot) ɲɛmɔgɔ Samuyɛli Eto’o kɛra Afiriki sennantolantan tɔnba « CAF » ɲɛmɔgɔkulu mɔgɔ ye..
