Mali/Bankimɔnjali : Sira dira nafoloko yiriwali porozew ma

A b’i n’a fɔ Bankimɔnjali bε k’a yεrε to an ka jamana ka bila la ni porozew waleyali musakaw dili ye, minnu jaabi sɔrɔ ka telin ; kεrεnkεrεnnenya la, nafolo ni baara sɔrɔli siratigε la, min b’a to an bε se ka bɔ gεlεya kɔnɔ, min bε ka degun lase an ma a bε san tan bɔ. Nka, a bε kε jamana taabolow labatoli kɔnɔ, u dantigεra cogo min na furancεlafanga fε.

Bankimɔnjali ɲεmɔgɔ-dankan Afiriki tilebinyafan n’a cεmancε tɔgɔ la, o ka tile saba taama senfε, a ye dajiraliw kε a kεcogo la. Usumani Jagana ye ɲεfɔli kε a ni jamanakuntigi Kolonεli Asimi Goyita ka ɲɔgɔnye senfε Kuluba. Mali wariko ni nafoloko minisiri Aluseni Sanu tun b’a kεnε kan.

A ni jamanakuntigi ka ɲɔgɔnye kuncεlen, a y’a jira kunnafonidilaw la, k’a ni jamanakuntigi ka kɔrɔfɔw bolila bankimɔnjali ni Mali ka jεɲɔgɔnya kan ; sabula Mali fεbaara nafa ka bon bankimɔnjali kan kosεbε. A k’u da sera gεlεyaw kɔlɔlɔ ma Mali kan ; kεrεnkεrεnnenya la jamanadenw kan. A kεra waatiyεlεma gεlεya ye walima Ikεrεni kεlε, o kɔlɔlɔw yεlεnna jamanadenw na ; kεrεnkεrεnnenya la, makoɲεfεnw sɔngɔw yεlεnni, ka fara koronawirisi gεrεntε kan. O bεε fana kεra basigibaliya n’a degun jugu kɔnɔ jamanadenw kan.

Usumani Jagana ye foli ni tanuni lase jamanadenw ma u ka muɲun ni sabali la, ka jamana ɲεmɔgɔw fana fo u ka cεsiri la, jamanadenw ka o muɲun ni sabali dɔnni na u ye. O siratigε la, a k’u da sera bankimɔnjali jɔyɔrɔ ma a ni Mali ka jεɲɔgɔnya kɔnɔ, wa ko Mali ye bankimɔnjali tɔnden fana ye. Jamanaw de kεra sababu ye ka bankimɔnjali sigi senkan. O de kosɔn u b’a kolatigεjεkulu kɔnɔ.

Usumani Jagana fε, ale ka nin taama in ye ɲɔgɔndεmεn jirali ye Malidenw na, ni baarabolodalen suguya caman musaka dili ye bankimɔnjali fε. O baarabolodalen minnu waleyali bε sen na, o dɔ ye kalanko, kεnεyako, hadamadenya lakananni, baganmara, lamini lakananni, ani dɔwεrεw.

A k’u da sera a ma fana, ko tεmεn bε kε ni nin baara ninnu ye u ni ɲɔgɔn cε a ɲεma, min b’a to jamanadenw ka muɲun ni sabali kana kε fu ye u bolo, kuranko gεlεya ka se ka nɔgɔya joona. A y’a jira ko bankimɔnjali ko a bε Mali ka bila la fura sɔrɔli la joona kuranko gεlεya la fɔlɔ, ka sɔrɔ ka tεmεn ni baara tɔ ye fura sɔrɔli la waati kuntaala surun, kuntaala hakεlama ani kuntaala jan kɔnɔ.    

Bankimɔnjali ɲεmɔgɔ-dankan Afiriki tilebinyanfan n’a cεmancε tɔgɔ la, a y’a jira ko Kolonεli Asimi Goyita sɔnna bankimɔnjali ka ko dajiralen bεε ma. O siratigε la, u bεna baara kεtaw sennateliya fura sɔrɔli la gεlεyaw la joona. Mali ye sεnε ni baganmara jamana ye ; olu minnu ye sinsinyɔrɔba fila ye dunkafa sabatili la, baara sɔrɔli la ani faantanya kεlεli la. O baara fila in bε bankimɔnjali sɔnnin kɔrɔ kosεbε.

O de kosɔn, Usumani Jagana y’a jira k’u da sera baaraw sennateliyacogo ma Mali ka poroze ninnu waleyali la sεnε ni baganmara kunkan, ka fara hakilila ɲuman wεrεw kan, u bε se ka minnu senkɔrɔmadon. Wa a baara bεε bεna kε ka kεɲε ni Mali ka laɲininw ye, gɔfεrεnaman ni kεnyεrεyew ka jεɲɔgɔnya kɔnɔ. Sabula, walasa nafoloko ka yiriwa ka se ka mεεn si la, a ka kan ka sinsin gɔfεrεnaman kan ; o min bε a yiriwacogo dabaliw tigε, ani kεnyεrεyew ni jεkulu minnu tε politikitɔnw ye, k’a sinsin olu fana kan.

Wari kun bugunnen bε bankimɔnjali bolo ka don an ka jamana ka porozew waleyali dafε. A bε se sefawari miliyari 1.000 ma ; wa san o san dolariwari miliyɔn 500 bε fara o hakε in kan wari dita la Mali ma. Ka da a kan jigidankanfεn suguya caman bε Mali kɔnɔ. Usumani Jagana labanna k’a jira, ko nafoloko bayεlεmani, ka fara yεlεma donni kan ko dɔw cogoya la, o b’a to bankimɔnjali bε dolariwari dɔrɔmε kelen o kelen bɔ, a ka se ka saba sɔrɔ tɔnɔ ye o kan.

A ko wari hakε min bε se ka di jamana ma, yεlεn bε se ka k’o ni sanfε Mali fanfε, ka da jigidankanfεnw cogoya kan jamana kɔnɔ, walasa ka se ka Mali dεmεn k’a ka yiriwali sennateliya. O sira dɔ ye baara sɔrɔli ye denmisεnw fε.

Umaru JAKITE

Dɔkala Yusufu JARA