Kalandenw filɛ ɲɛjirali la Sita tako 3nan kɛnɛ kan (Sita 2024)
Denmisɛnw ka kalan dɔnniya sɔrɔlenw bɛnbaliya ni baaraw cogoya ye, bolokɔnnin sinnen b’o gɛlɛyaw ma, k’o kɛ u ka
baarantanya sababu ye an ka jamana kɔnɔ. O de kosɔn,
baaradegekalansow (CFP) b’a la k’u disi da o kɛlɛli la, ni kalan nafamaw dili ye denmisɛnw ma. A laɲinin ye
ka se ka dɔ fara u garijɛgɛ kan baara basigilen sɔrɔli la.
Abu Sidibe y’o kalanden dɔ ye, min ye ɲɛsɔrɔ baarako la. Bi, baaradatigi don. A si bɛ san 28 na. A ka ɲɛsɔrɔ sababu bɔra a ye kurandilan, mansindilan ani kilimatisɛridilan kalan min kɛ.
A ka fɔ la, o kalan kɔfɛ, ale ye wariladɛmɛn sɔrɔ ka taa kalan dɔ kɛ kɔkan. A kɔseginnen, a y’a yɛrɛ tɔgɔla cakɛda dayɛlɛ o baaraw kama ; i
n’a fɔ kurandilan, panosolɛriw, kilimatisɛriw, mansinw ani kurandigurupuw
dilanni. A bɛ mɔgɔw kalan fana o baara ninnu na.
Abu Sidibe ko baaradegekalanso jɔyɔrɔ ka bon dɔ bɔli la denmisɛnw ka baarantanya la. Ni denmisɛn kalanna koɲuman, o ye siniɲɛsigi ye jamana bolo ; sabula baarantanya fanba
ye kalan cogoya ye. Mahamani Sise y’o hakilila in sɛmɛntiya.
Ale ye denmisɛn dipulɔmutigi ye, min
y’a ka kalan kɛ kurandon ni sojɔ baaradegekalanso dɔ la. A fana bɛ baara kɛ a yɛrɛ ye. Kabini a denmisɛnninma, kuranko de tun ka di a ye ; tuma min na a ma se ka Baki sɔrɔ, a y’a ɲɛsin o kalanw ma, fo k’o seereyasɛbɛn sɔrɔ n’o ye (Cap) ye.
San saba kalan kɔfɛ, a sera k’a yɛrɛ ka cakɛda sigi senkan
san 2023, o kalo 9 ye nin ye. A ka baara sababu la, a bɛ se ka ko caman ɲɛnabɔ a yɛrɛ ye. A y’a jira k’ale ni fɛn o fɛn ye baaradegekalanw kɛ ɲɔgɔn fɛ, a caman fana b’u jɔyɔrɔ fa ko caman na.
ƝININBAA
KA CA- Kilimatisɛridilan kalansoba
min bɛ wele Ɲarɛ furuwa, o ye kalanso ye min bɛ mako ɲɛ denmisɛnw ka baarantanya kɛlɛli la. Kurandilan, mansindilan, elɛkitoroniki, sudeli, sojɔ ani sow ɲɛgɛnw dilanni kalanw bɛ kɛ yen. A ɲɛmɔgɔba ye Dirisa Tarawele
ye. O y’a jira k’u ɲininbaa ka ca kosɛbɛ.
San 2022, misali la, olu ye kalanden 84 minnu kalan ka yamaruyasɛbɛnw di u ma, o hakɛ in sɛbɛkɔrɔ dɔgɔyara tali la u ka baaraw kama. Ka fara kɛnyɛrɛye kan, dipulɔmutigi
caman bolo bɛ don gɔfɛrɛnaman baara la
ani cakɛda minnu ni gɔfɛrɛnaman bɛ baara kɛ ɲɔgɔn fɛ. Ɲarɛ furuwa ye san duuru baarabolodalen dɔ sigi
senkan baara kɛta kuraw ɲɛɲininni kma ; i n’a fɔ bolifɛnw dilanni ani paso
solɛriw dilanni.
Senu baaradegekalanso (CFP-Senu) jɔra ni
Siniwajamana ka dɛmɛn ye, yɛlɛma ɲuman donni
siratigɛ la baara sɔrɔli la denmisɛnw fɛ. A kalanden mumɛ bɛ se mɔgɔ 350 ma tako kelen na. Baara kɛta suguya 11 bɛ kalan yen sojɔ kunkankow la ; i n’a fɔ meniziyeya, tɔlida, kuran donni sow la, sojɔ, ɲɛgɛnw kɛli, kilimatisɛriw
dilanni, sudeli, ɲɛgɛnw minɛnw donni, karoda
ani sow pɛntirili. Kalan ninnu kuntaala b’a ta kalo 6 la, ka
se 12 ma. Seereyasɛbɛnw bɛ di u la.
Kabini (CFP-Senu) dayɛlɛla, a ye kalanden 750 kalan, muso 12 ani nabara 7
b’o la. Kalanyɔrɔ in ɲɛmɔgɔba Jibirila Musa
ka fɔ la, kalanden fɛn o fɛn bɛ bɔ yen, a 60% bɛ se ka
baara sɔrɔ. A jigi b’a kan
yanni san 2025 cɛ, ka dɔ fara ɛntɛrinɛtiko kalan fanga
kan, ka karamɔgɔ caman kalan ani ka baaradegekalanw kɛ ɛntɛrinɛti fɛ baaradako kan.
Bolofɛnjira ɲɔgɔnkunbɛnba min bɛ wele tubabukan daɲɛ surun na « Sita », o tako 3nan min kɛra san 2024 in zuluyekalo tile 4, gɔfɛrɛnamanbaara ni
baaradegekalan minisirisi Madamu Bagayɔgɔ Aminata Tarawele y’a jira, ko ale ka minisiriso in
ni sigidaw ani jɛɲɔgɔn fɛɛrɛtigiw ni waritigiw bɛ baara kɛ ɲɔgɔn fɛ. O jɛkabaara kɔnɔ, u bɛnna baaradegekalanso 18 jɔli
kan jamana fan bɛɛ fɛ. O laɲinin ye ka se ka
kalanso kelen jɔ Mali sɛrɛkili kelenna kɔnɔ, ka kɛɲɛ ni baaradegekalanko politiki ye.
Dɔkala Yusufu JARA
Amadou GUEGUERE
Jamanakuntigi min ye baaraw nun donni lajɛ ɲɛmɔgɔya kɛ kunun, a y’a jira ko izinin kura min bɛna jɔ, o kelen de bɛ kɛ cakɛda yamaruyalen ye ka sanu sɔrɔtaw Mali kɔnɔ, olu faga. Zenerali darimɛ Asimi Goyita y’a jira fana, ko poroze in bɛna kɛ baara sɔrɔli sababu dɔ ye Mali de.
Angɛrɛ hakɛ dɔgɔya ani baarakɛminɛnko, olu ye gɛlɛyaw ye, minnu bɛ baarakɛlaw kan..
