Lajɛkɛlaw ka
forobafoto
Minisiriɲɛmɔgɔ Zenerali de diwisɔn Abudulayi Mayiga, bulonba kuntigi Zenerali de kɔri darimɛ Maliki Jawu, gɔfɛrɛnaman minisiriw ani fangabulonw ɲɛmɔgɔw tn bɛ jamana sɛgɛsɛgɛlikɛlaba ka seereyasɛbɛnw dili lajɛ kɛnɛ kan.
Madamu Male ye jaabiw lase, walandaw bɛ minnu kɔnɔ : a ka ca ni mɔgɔ 6.000 ye minnu bisimilala san 2023 kɔnɔ, ani a ka surun mɔgɔ 12.000 la minnu fana bisimilala san 2024 kɔnɔ. O ye fasodenw ka dannaya ɲɛtaa taamasiyɛn ye ka ɲɛsin fangabulon in ma. Laɲininw bɛ boli kɛrɛnkɛrɛnnenya la dugukolow tɔpɔtɔcogo, kiiri tigɛlenw tigɛkanw waleyali sennasumanyani, mara kunkankow sennasumanyani ani fiɲɛ minnu bɛ hadamadenya lakananni na.
O laɲininw cɛla, a fɔra ko dugukoloko tɛmɛnsiraw ka labato, mara kunkankow kɛcogo ka sennateliya, dugutigiya nɔfɛ fɔɲɔgɔnkɔw ka dalasa koɲuman ani bilankɔrɔ minnu bɛ kɛ hadamadenya lakananni kunkɔrɔ, dɔ ka fara olu kaninni fanga kan. Jamana sɛgɛsɛgɛlikɛlaba ye damakasili kɛ fana, fanga ka baaraka baara yɛlɛma kura la ɛntɛrinɛti fɛ, ani a ye lasɔmini kɛ bololasanubɔ faratiw la (fɔɲɔgɔnkɔw sigidaw la, yɔrɔw pɔsɔninni, kungodaw tiɲɛni).
Furancɛlafanga jamanakuntigi Zenerali darimɛ Asimi Goyita ye foli ni tanuni lase jamana sɛgɛsɛgɛlikɛlaba an’a baarakɛɲɔgɔnw ma, ka hakililajigin kɛ fana, ko fangabulon in ye « fasojama bolomadayɔrɔ ye, laadibaa fana don mara bolo ». A y’a ɲinin gɔfɛrɛnaman fɛ a ka disidako dantigɛlen ninnu bayɛlɛma ka kɛ nafamafɛnw ye yɛlɛma kuraw hukumu kɔnɔ, kɛrɛnkɛrɛnnenya la dugukolow maracogo ani fasojama ka hakɛw lakananni siratigɛ la.
Ka da nin jaabi in kan
hali n’a ka farin, Asimi Goyita ma jɔn fɛn na a kɔnɔ. A ma kɔlɔsi a ka kɔrɔfɔ
kɔnɔ abada. Jamanakuntigi ye foli kɛ damakasili ɲɛtaa la, « fasojama nafaw ɲɛtaa » ani dalilu ;
ale bolo, dannaya bɛnkan marakɛlaw ni maradenw cɛ, o b’a la ka kɛnɛ sɔrɔ. A ye
musow tanu ka da u jɔyɔrɔ kan ani ka tungarankew fana fo u ka cɛsiri la. A y’a
gɛlɛya gɔfɛrɛnaman ma, a ka tɛmɛn ni a ka jɛkabaara ye ni jamana
sɛgɛsɛgɛlikɛlaba ye faso ka hɛrɛ kama.
Jamanakuntigi
kuntilenna tɛ dɔwɛrɛ ye « ka disidakobaw
bayɛlɛma ka kɛ nafaw ye an ka maraw kɔnɔ ».
A seginna nin fɔcogo in kan jama ɲɛkɔrɔ, minisiriɲɛmɔgɔ, gɔfɛrɛnaman minisiriw
ani bulonba kuntigi tun bɛ min cɛma. Laɲinin ye ka cɛfɔli fangabulon in kɛ
jamana jɔli sinsinnan ye, k’a kɛ sira basigilen ye fasojama ni fanga cɛ, ka
kolon Mali danbew kɔrɔ sigikafɔ ani bɛnkan ɲininni na.
Jamanakuntigi
bolo, damakasiliw hakɛ cayali ani malidenw sendonniba a ko la, ka fara musow ni
tungarankew kan, o bɛ demokarasi ani hakɛjamana fanga sinsinni kofɔ. Jatew kɔfɛ, damakasiliw
ani laɲininw, o ye sira cogoya ye marakɛlaw ni maradenw cɛ ; o de bɛ
faamuya kosɛbɛ. Dungare don, min tɛ hinɛ tuma bɛɛ la, nka a ka kan ka fo jamana
kɔnɔ, min bɛ jɔli sira kan.
Fan naani bɛ jamana sɛgɛsɛgɛlikɛlaba ka seereyasɛbɛn kelenna kɔnɔ : Fan fɔlɔ bɛ fasodenw ka laɲinin kɛlenw fɛsɛfɛsɛ ka sanga ni gɛlɛya minnu kofɔra mara kɛcogo jugu la, mɔgɔ hakɛ min bisimilala ani damakasili minnu kɛra demokaasi kiimɛni kɛnɛ (EID) sigiko 27nan na. Fan filanan ɲɛsinnen bɛ « jamana sɛgɛsɛgɛlikɛlaba ka baara kɛta ma ». Fan sabanan sinsinnen bɛ « dɔ farali la sɛgɛsɛgɛlikɛlaba baarakɛɲɔgɔnw ka dɔnniyaw fanga kan », ani a fan naaninan ni laban bɛ boli « walanwalanniw ani laɲininw kan » fangabulon in ye minnu dantigɛ.
Jamana sɛgɛsɛgɛlikɛlaba Madamu
Sanɔgɔ Aminata Male filɛ ka seereyasɛbɛnw don jamanakuntigi Zenerali darimɛ
Asimi Goyita bolo
Seereyasɛbɛn ninnu ka
bon u labɛnna koɲuman. U bɛ hakililajigin kɛ nin ko ninnu na : jamana
sɛgɛsɛgɛlikɛlaba ye jɔsen ye bi, Malidenw b’u wasa don min na, n’o bolomadayɔrɔ
in tun t’u bolo kɔrɔlen. San 2023, mɔgɔ 6.074 sera fangabulon in ma k’u
fɛlaw jira. San 2024, mɔgɔ hakɛ surunyana o sigiyɔrɔma fila la : 11.693. O
b’a jira ko dannaya b’a kan, fo ka se tunga fɛ ; o kɔkanmɔgɔw yɛrɛ de b’a
magɛn kosɛbɛ. A b’i n’a fɔ o magɛnkow ye dusukasiw ye dugukoloko la, taakasegin
bɛ k’o min kan ka caya, kiiri tigɛlenw tigɛkanw waleyali sennasumanyani,
hadamadenya lakananni fiɲɛw, sugu dilenw waleyacogo.
Laɲininw kɔfɛ, demokarasi
kiimɛni kɛnɛ (EID) kɛlen bɛ sumannikɛlan ye faso bolo. damakasilisɛbɛn
599 sɔrɔla san 2023 ani ka 554 sɔrɔ san 2024. A kɛlen don sira ye,
fasodenw b’u kan kɔrɔta min kan n’u haminankow ye.
Jamana
sɛgɛsɛgɛlikɛlaba ma dan jatew kofɔli ma. A ye mara kɛcogo gɛlɛyaw sigi kulu
saba ye : baara min kɛcogo ma ɲɛ, baara min kɛli sennasumanyana ani baara
min ma kɛ. A ye misali caman di o kow daliluyaw ye : jaabi dibaliya, banni
ka sɛbɛnw di, jalakiliw kun fɔbaliya. O fɛsɛfɛsɛli bɔra ni laɲinin
faranfasilenw ye, dugukoloko taacogo latilenni, jamana kɔnɔ juruw sarali joona,
fo ka se baarakɛlaw ka hadamadenya lakananni ma ; kɛrɛnkɛrɛnnenya la
baarakɛla minnu talen tɛ ba la INPS la.
Fɛn min ye dugukoloko
gɛlɛyaw fanfɛlan ye, n’o yɛrɛ ye degunba ye jamana in kɔnɔ, laɲinin jɛlenw
dajirala : sariya labatoli, sɛgɛsɛgɛli k’a dɔn ni dugukolo tɔ bɛ yen, ka
jateminɛw kɛ kosɛbɛ sanni yɔrɔw ka di mɔgɔw ma sigiyɔrɔw ye. Fɛn min ye dugutigiyaw
nɔfɛ fɔɲɔgɔnkɔw ye, laɲinin ye segin ka kɛ o laadalakɛcogo ma ani kiiriw mana
tigɛ ka kiiri tigɛkan waleya a ɲɛma. Fɛn min ye bololasanubɔ ye, o min kɔlɔlɔ b’a
la ka juguya kosɛbɛ hadamadenw an’u sigida kan, laɲinin y’o kɛcogo ka labɛn
kura ye ani ka sigikafɔ banbannen kɛ duguw, sigidaw ani mara cɛ.
Ko fanba tun bɛ lajɛ
in kɔ. Jamana sɔnna k’a yɛrɛ lajɛ a ka fangabulon sigilen ka dungare la. Nka o
tɛ fosi ye Mali kɔnɔ, min bɛ jɔli ani foroba fanga laseginni sira kan.
Jamana
sɛgɛsɛgɛlikɛlaba min ye jigisigiyɔrɔ ye foroba hakɛw ni mɔgɔnin kelen ka hakɛw
damakɛɲɛni na, fo ka taa min kɛ sa, ale de ye kɛnɛtigi ye hadamadenya bɛnkan na.
A ɲɛtaa ye dibilako ye, nka jɔyɔrɔba b’a la, sabula a bɛ min kofɔ, o ye ko Mali
b’a ɲinin ka yɛlɛma ɲuman don a kokɛcogo la.
Jamana sɛgɛsɛgɛlikɛlaba ka fɔ la, nin seereyasɛbɛn ninnu « bɛ an ka cɛsiri kofɔ jɛlenyako la, kiiriko la ani foroba mara kɛcogo damakɛɲɛni na ». Sɛbɛn ninnu bɛ « baara kɛta kafolenw kofɔ jamana kɔnɔ an’a kɔkan jamana sɛgɛsɛgɛlikɛlaba fɛ san fila labanw kɔnɔ ».
Dɔkala Yusufu Jara
Aforobasikɛti demifinaliw tun b’a la ka tan bi, Mali ye sebaaya sɔrɔ Sɛnɛgali kan ni kuru 8 ye ka se finali ma. Ani jatigi Angola bɛ ɲɔgɔn sɔrɔ..
Cɛw kaAngola san 2025 Aforobasikɛti kuncɛra kunun ni Angola ka sebaaya ye Mali kan (70-43). Sɛgɛw jigi tun bɛ ka nin kɛ u siɲɛ fɔlɔ ye Afiriki ŋanaya la, u kɛlen kɔ ka Kɔnɔwari gosi karidefinali la (102-96) ani ka Sɛnɛgali gosi demifiali la (88-80) ; nka u bɛnna ni tɔn farinba An.
Rimutaliba Zan-Emanuyɛli Wedarawogo da sera foroba nafa dɔw ma an ka jamana fila in kan ani AES kɔnfederasɔn kan n’a minisiriɲɛmɔgɔ ɲɔgɔn Zenerali de diwisɔn Abudulayi Mayiga ye, minisiriɲɛmɔgɔso la kunun. U mɔgɔ fila jɛra ka taara u ɲɛ da piyoniyew ka palɛ kan.
Sama mana kɛ kungo dankelen ye cogo o cogo, a tɛ bonya a jugu ma. Kɔnɔwari Samaw tɛna se ka nin kuma in nkalontigiya, walanda dilen kɔ u ma kunun Mali Sɛgɛw fɛ cɛw ka Angola san 2025 Aforobasikɛti karidefinali la..
Diɲɛ teriyantolantan janjo min labɛnna Ɛndonezi fɛ, a kuncɛra ntɛnɛn tɛnɛnnen in na. Mali Sɛgɛninw ye a ŋanaya sɔrɔ jamana 3 ɲɛkɔrɔ..
Baaraw daminɛna kunun minisiriɲɛmɔgɔ Zenerali de diwisɔn Abudulayi Mayiga fɛ, Burukina faso minisiriɲɛmɔgɔ Rimutaliba Zan-Emanuyɛli Wedarawogo ɲɛna. Minisiriɲɛmɔgɔ ye ɲɛfɔli kɛ, ko nin jɛkulu in sigili senkan o ye jaabi dɔ ye, ka wulikajɔkulu dɔ bila an ka jamana ka bolo ka.
