Sogo donini na dugubaw kɔnɔ ani jɛgɛmara an ka jamana kɔnɔ. A ka fɔ la,
politikiw ni yɛlɛma minnu waleyara san labanw na, olu jɔyɔrɔ bonyana.
Kati Darali ni Bamakɔ cɛ ye km20 ɲɔgɔnna ye. O yɔrɔ in de sugandira ka taa
jɛmukan in kɛ yen ka da a jɔyɔrɔ kan baganko la tariku kɔnɔ. O bɛ baganfeere
jɔyɔrɔ jira an ka jamana ka nafoloko ni hadamadenya yiriwali la. A ko o
bagansuguba in kurunbonkarila a san damadɔ ye nin ye, k’a dabɔ baganmaralaw
kama ; nka a ma deli ka labaara a ɲɛma. Yɔrɔ min yɛrɛ b’a la ka labaara
dɔɔnin, o ye misigarabali ye.
Nka basigi dabaliw tigɛbaliya kosɔn, baganfeerelaw de b’a la k’u wasa don
yɔrɔ in na. Ji saniman sɔrɔyɔrɔ, ɲɛgɛnw ani fiɲɛminɛyɔrɔw bɛ yen. Kɛnɛ in fiyɛ
ye taari 7 ye, nka taari saba dɔrɔn de labɛnnen don a la. A tɔ duuru dabɔlen bɛ
misiw kama. Minisiri ko a ka laɲinin ye ka yɔrɔ in don ba la waati nataw la.
Baganmara ni mɔnni minisiri Yuba Ba ko misi miliyɔn 14, saga miliyɔn 24, ba
miliyɔn 33, so 640.000, fali 1.263.000, ɲɔgɔmɛ 1.370.000, lɛ 91.479 ani
kamanmafɛn miliyɔn 63 bɛ Mali kɔnɔ. Baganmara bɛ kɛ jamana in fan bɛɛ fɛ. Baganmarayɔrɔ
taari miliyɔn 30 bɛ yen, ani jamanaden 80 % ɲɔgɔnna de bɛ baganmara kɛ. Minisiri
ko yɔrɔ dɔw bɛ yen, kɛrɛnkɛrɛnnenya la jamana saheliyanfan, a cɛmancɛyanfan ka
fara a kɔrɔnyanfan kan, basigibaliya gɛlɛya bɛ yen.
Nka dabali dɔw tigɛlen don. Misali la, feereliw da nɔgɔnw na, bagan minnu bɛ bɔ
Moti, Nara, Ɲɔrɔn ani Ɲɔnɔn. O b’a jira ko baganw bɛ mununmunun, disidakow n’u
ta bɛɛ. Baganmara bɛ ka taa ɲɛ Bamakɔ, Kayi, Sikaso ani Segu laminiw na
sigidalamɔgɔw ka hɛrɛ kama.
San 2024, Yuba Ba ye kanpaɲi baarabolodalenw yaala marayɔrɔ 14 kɔnɔ. Ani san
2025, a ye taamaw fana daminɛ marayɔrɔ 4 na. Ɲɛtaa minnu kɔlɔsira kɛnɛ kan, a
ye jigisigi kɛ ko baasima fosi tɛ baganmara ni mɔnni na an ka jamana kɔnɔ.
Bugunin, misimusow kɔnɔmayali ni dɔgɔtɔrɔya fɛɛrɛ ye o bɛ sira ɲuman kan, ka
fara jiko baaraw kan bagan 50.000 minyɔrɔko kama. Dɔyila, San ani Segu, yɛlɛma
ɲuman b’a la ka don kow cogoya la. Dɔ farala bagan hakɛ kan yenyɔrɔw la, kɛrɛnkɛrɛnnenya
la kamananmafɛnw marali siratigɛ la. Olu sɔrɔ sigiyɔrɔmana fila la san kelen
kuntaala kɔnɔ.
Ka da Lajinɛ kɛli kan ka Mali baganw donni kɔn u ka jamana kan, minisiri
y’a jira ko hakilila falenw bɛ sen na. Bɛnkansɛbɛn labɛnna jamana fila in cɛ
kabini san 2022 baganw ka taa ka segin nɔgɔyali hukumu kɔnɔ san o san k’a
daminɛ feburuyekalo la ka se mɛkalo ma. Nka Lajinɛ faamaw, zanwuyekalo tɛmɛnnen
in, u y’a ŋaniya ka baganw taa ka segin lajɔ u bara. Kumaɲɔgɔnyaw labanna ka
sennaminɛ Mali ni Lajinɛ baganmara minisiriw cɛ.
Dɔkala
Yusufu JARA
Makan SISƆKƆ
Makan SISSOKO
Fɛɛrɛjɛkulu dɔ bɛna taama na Mali kɔnɔ yan walsa fura kuntaala jan ka se ka sɔrɔ ko in na. Yanni o cɛ, a k’u kɔnna ka lafaamuyaliw kɛ Lajinɛ sariya labatoli la. A k’u b’a la ka dɔ fara dumuniko ani ji sɔrɔyɔrɔw fanga kan baganw mininniko la, minnu bɛ taa ka segin kɛ..
Minisiriɲɛmɔgɔ ZenErali de diwisɔn Abudulayi Mayiga min ye lajɛ in daminɛni baaraw ɲɛmɔgɔya kɛ, a y’a jira ko San mara sugandikun ye lamini tiɲɛcogo, a disidakow a yiriwali kuntaala jan nɔgɔyaw ka kɛɲɛ ni hadamadenya ɲɛtaa ani lamini fɛnw tagancogo ye.
Sefawari miliyari 2,6 ni kɔ bɔra gɔfɛrɛnaman fɛ ka don jibolisirabaw ni misɛmanw labɔli dafɛ walasa ka jisonko ɲɛsigi faaba kɔnɔ.
