Minisiriw ka juma zuluyekalo tile 04 san 2025 laadalatɔnsigi laseli

Minisirw y’u ka laadalatɔnsigi kɛ juma zuluyekalo tile 04 san 2025 Kuluba, jamanakuntigiso la. A ɲɛmɔgɔya tun bɛ furancɛlafanga jamanakuntigi Zenerali darimɛ Asimi Goyita bolo.

Par

Gansira samedi 05 juillet 2025 à 07:23
Minisiriw ka juma zuluyekalo tile 04 san 2025 laadalatɔnsigi laseli

Don baara kɛtaw fɛsɛfɛsɛlen kɔfɛ, minisirilajɛ jɛnna ni :

 

– sariya ŋaniya sirilen dɔw ye ;

– ani ka kumaɲɔgɔnyaw kɛ.

 

SARIYAKOW NI TAABOLOKOW DAKUN NA

Kɔkankow ni diɲɛ tɔnbaw cɛ koɲɛnabɔ minisiri ka laselisɛbɛn kunkan, minisirilajɛ jɛnna ni sariya ŋaniya sirilen dɔ ye Bamakɔ dugudenw ka muɲunni poroze musakadafa bɛnkansɛbɛn la, min bolonɔbilala Bamakɔ mɛkalo tile 21 san 2025, Mali gɔfɛrɛnaman ni diɲɛ jɛkulu min ɲɛsinnen bɛ yiriwali ma, o cɛ.

 

N’o bɛnkansɛbɛn in ye, diɲɛ jɛkulu min ɲɛsinnen bɛ yiriwali ma, o bɛna sefawari miliyari 31 ani miliyɔn 551 ani ba 106 ani 340 juru don Mali la.

 

Poroze waleyali, o min ye nin juru in takun ye, a bɛna se k’a to yɛlɛma ɲuman ka don duguba ɲamanw kɛcogo la, lasaniyali kɛcogo ani ji saniman dicogo la, ka dɔ fara muɲunni fanga kan jisonw kɔrɔ, ka dɔ fara sekow fanga kan duguba tɔpɔtɔli la ani ka jaabi ɲuman di sisan ani koɲuman ko gonin na.

 

KUMAƝƆGƆNYAW DAKUN NA

1. Kiiriko, hadamadenw ka hakɛw labatoli ni jamana taamasiyɛnw marali minisiri ye minisirilajɛ ladɔnniya Mali yeli la diɲɛ kiiriko lajɛba 13nan na Sɛn-Petɛrisiburugu, k’a daminɛ mɛkalo tile 19 na ka se a tile 21 ma san 2025, Irisila. Ciden 5.000 ɲɔgɔnna yera o kɛnɛ kan ka bɔ Irisila ni diɲɛ jamana wɛrɛw ani kiirikow, jagokow ni diɲɛ jɛkulu dɔwɛrɛw la.

 

Kɔrɔfɔw kɛra masalakun minnu kan lajɛba in senfɛ, o dɔ kɛra kiiriko latɛmɛnni ye ɛntɛrinɛti sira fɛ, kiiriko baara kɛtaw, jɛkulu minnu ma dabɔ wariɲinin kama, ɲangili kɛcogo, kojugubakɛ kɛlɛli ani sɔrɔ juguw minɛni.

 

A ka taama senfɛ, kiiriko, hadamadenw ka hakɛw labatoli ni jamana taamasiyɛnw marali minisiri ye kumaɲɔgɔnya kɛ « sɔrɔ juguw minɛni » kan hakilila falenw waati la, jamana minnu tun bɛ kɛnɛ kan, o kiirikow minisiriw ni ɲɔgɔn cɛ, ani k’u bolonɔ bila laɲininsɛbɛn dɔ la kiiriko jɛkabaara kama kiiriko minisiriso ni Irisila kiiritigɛsoba cɛ.

 

Lajɛ in senfɛ, minisiri yera AES kɔnfederasɔn jamanaw kiirikow minisiriw ni Irisila ka lajɛ la. Nin hakilila in ye dakun kura ye yiriwali jɛɲɔgɔnya jɔnjɔn na Irisila ni AES kɔnfederasɔn jamanaw cɛ, o min sinsinnen bɛ ɲɔgɔn bonya kan, ani u jɛlen bɛ nafa minnu na kiirikow ani kiiri basigili nasira la.

 

2. Baarako, gɔfɛrɛnaman baara ani hadamadenya fɔkabɛn minisiri ye minisirilajɛ ladɔnniya mɔgɔw tali foroba baara la, o ɲɔgɔndanw tɛmɛnsira dagunni na, san 2024 baarakɛnafolo kan.

 

A mumɛ ye mɔgɔ 58.075 ye minnu ye  a ɲɔgɔndanw kɛ foroba baara sɔrɔliko la. Jɔyɔrɔ 773 minnu tun b’a la ka ɲinin, mɔgɔ 746 ye wasa sɔrɔ ; nka mɔgɔ ma sɔrɔ jɔyɔrɔ 27 la. Minnu ye wasa sɔrɔ musow ye 45% y’u cɛla ; cɛw ye 55% ye. Sɛgɛsɛgɛliw kɛlen, a yera ko dipulɔmu lankolon 11 tigilamɔgɔw b’u cɛla ; olu koɲɛ latɛmɛnna kiiriso ma k’o ɲɛnabɔ.

 

Sariya min tara lujuratɔw ka hakɛko la, o waleyali hukumu kɔnɔ, mɔgɔ tata 15% labilla olu ye, minnu ye ɲɔgɔndanw kɛ, fo ka kuru bɛrɛmakɛɲɛ dɔgɔyalenba kɛ 10 ye. Ani fana, lujuratɔ 32 ma wasa sɔrɔ. Jaabi labanw bɔli tun ye kunun juma ye zuluyekalo tile 04 san 2025, jamana ka ɲɔgɔndanko cakɛdaba la.

 

3. Denmisɛnya minisiri, ka ɲɛsin fasodenya ladamuni ani fasoden ɲuman dilanni ma, o ye minisirilajɛ ladɔnniya AES kɔnfederasɔn funɛnkɛninw n’a denmisɛnw ka lajɛba 1 kɛli la.

 

AES denmisɛnw k’o lajɛba 1 senfɛ, min kɛra Ɲame, Nizɛri faaba la zuwɛnkalo tile 27 ka se a tile 28 ma san 2025. Denmisɛnya minisiri, ka ɲɛsin fasodenya ladamuni ani fasoden ɲuman dilanni ma, o ye AES funɛnkɛninw an’a denmisɛnw ka lajɛba 1labɛn Bamakɔ, k’a daminɛ zuluyekalo tile 1 la, ka se a tile 03 ma san 2025.

 

O lajɛba in masalakun tun ye : « Funɛnkɛninw ani denmisɛn minnu ɲangatara fɔɲɔgɔnkɔw senfɛ, olu donni an’u segin ka donni hadamadenya la ». Funɛnkɛnin ani denmisɛn 300 ni kɔ ka bɔ Burukina Faso, Mali ani Nizɛri, olu yera o kɛnɛ kan Bamakɔ.

 

4. Kɔkanmalidenw ani Afiriki donɲɔgɔnna minisiri ye minisirilajɛ ladɔnniya diɲɛ tungarankew ka lajɛba dɔ labɛnni na, FID san 2025, min bɛ daminɛ zuluyekalo tile 17 ka se a tile 19 ma san 2025, Bamakɔ.

 

Diɲɛ tungarankew ka lajɛba in na, masalakun min sugandilen don, o ye : « Tungafɛtaa nɔgɔyaw n’a gɛlɛyaw, an’a disidakow bilali faso hadamadenya yiriwali cɛma ». A laɲinin ye ka se ka dusu don mɔgɔw kɔnɔ baaraw kɛli la, ka jɛɲɔgɔnyasiraw bɔli nɔgɔya, ka dusu don mɔgɔw kɔnɔ dɔnniyaw laseginni na ani ka dɔ fara sɔrɔsiraw, seko ni dɔnko siraw ani politikisiraw fangaw kan Mali ni tungarankew cɛ. A bɛ kɛ hakila falen kɛnɛ ye tungarankew ni gɔfɛrɛnaman, kɛnyɛrɛyew, wariko cakɛdaw ni sigida lakodɔnnenw cɛ, ka fara fɛɛrɛkow ni wariko jɛɲɔgɔnw kan.

 

5. Muso, den ni denbaya ɲɛtaa minisiri ye minisirilajɛ ladɔnniya, dɔ farali sannayɛlɛnkalansoba ENA lasɔrɔli ɲɔgɔndan kɛbaaw ka dɔnniyaw kan ni dɔfarankankalanw ye, san 2024 baarakɛnafolo kan, k’a daminɛ zuwɛnkalo tile 09 na ka se a tile 25 ma san 2025. Mɔgɔ 677 yera o kalanw na. A laɲinin tun ye dɔ ka se ka fara muso wasasɔrɔla hakɛ kan ENA lasɔrɔli ɲɔgɔndan na.

 

Muso, den ani denbaya ɲɛtaa minisiri, sannayɛlɛnkalan ni ɲininni minisiri, ka fara baarako, gɔfɛrɛnaman baarako ni hadamadenya fɔkabɛn minisiri kan, olu jɛra ka taa u ɲɛ da kalanw kɛyɔrɔw kan, walasa ka furancɛlafanga jamanakuntigi ni gɔfɛrɛnaman ka senkɔrɔmadon cikan lase ɲɔgɔndan in ɲininbaaw ma, ka laadilikan waleyataw di u ma ani ka foli kɛ karamɔgɔw la u ka dɛmɛn na.

 

O taama in senfɛ, ɲɔgɔndan ɲininbaaw y’u ka tigɛnkan jira dɔ farali la musow ni musomanninw hakɛ kan mara jɔsenw kɔnɔ, o disidakow wulili la, ani ka foli di jamana ɲɛmɔgɔw ma u ka cɛsiriw kosɔn ka ɲɛsin musow ka ɲɛtaa ma.

 

6. Dugubaw jɔli, soko, dugukolokow, jamana dugukolo labɛnni ani jamanaden minisiri ye minisirilajɛ ladɔnniya diɲɛ jama tɔgɔladon laɲɛnamayaliko la zuluyekalo tile 11 san 2025. Diɲɛ tɔnba y’o don in sigi senkan san 1989 zuluyekalo tile 11, k’a kɛ diɲɛ jama tɔgɔladon ye.

 

Mali, kabini o don in, a bɛ diɲɛ jama tɔgɔladon laɲɛnamaya Mali kɔnɔ. Cidenw bɛna bɔ sigida lakodɔnnenw, faso ani marayɔrɔw fɛɛrɛko cakɛdaw la, jɛɲɔgɔnw fɛɛrɛkow ni warikow la, furancɛlafanga bulonba kɔnseyew ka fara maaba caman wɛrɛw kan, olu bɛna ye diɲɛ jama tɔgɔladon laɲɛnamayali kɛnɛ kan.

 

Masalakun min sugandira diɲɛmaa fɛ, o ye : « ka se di denmisɛnw ma u ka se ka denbaya sigi senkan, u sago ye min ye diɲɛ tilennen kɔnɔ ani falen jigiya la » faso tɔgɔla masalakun fana ye : «k’a to denmisɛn kelen o kelen ka se ka garijɛgɛ sɔrɔ a ka denbaya wasali la Mali lafiyalen kɔnɔ, bɛnnen n’a yɛrɛ ye ani falen jigiya la ».

 

Ɲinan, yɔrɔ min sugandira nin donba in laɲɛnamayali kɛyɔrɔko kama, o ye Kawa komini ye Kinparana sɛrɛkili kɔnɔ, San mara la. Barosigiw bɛna kɛ muso ka kɛnɛyako kan, ɲangata minnu bɛ ta ka suguya sɛgɛrɛ, muso ka nafoloko senyɛrɛkɔrɔ kan, laadiyalifɛnw dili musomanninw ma ani balow dili. Nin donba in laɲɛnamayali bɛna kɛ cogoya ye ka bɛnkantala bɛɛ hakili da jama ka gɛlɛyaw kan, minnu kɔlɔlɔ juguw yɛlɛnnen don yiriwali cɛsirikow la.

 

7. Lamini, lasaniyali ani yiriwali kuntaala jan minisiri ye minisirilajɛ ladɔnniya :

 

a. ko lamini tile tan ni duuru wulikajɔ tako 26nan kɛra san 2025 in na.

 

O bɛ laɲɛnamaya kabini san 2000 an ka jamana fɛ. Lamini tile tan ni duuru wulikajɔ ye koba ye, min bɛ waleya donba fila kɔnɔ : zuwɛnkalo tile 5, lamini tɔgɔladon diɲɛ kɔnɔ ani zuwɛnkalo tile 17, diɲɛ tɔgɔladon ka ɲɛsin cɛncɛnfuga ani ja kɛlɛli ma.

 

Lamini tile tan ni duuru wulikajɔ tako 26nan, o kɛra zuwɛnkalo tile 5 ka se a tile 17 ma san 2025, jamana fan bɛɛ fɛ. A kɛra kumaɲɔgɔnyaw kanpaɲi kɛnɛ ye, k’a ɲinin ka jogow yɛlɛma ka ɲɛsin lamini lakananni ma, ani yɛlɛma ɲuman donni ɲɛnamaya kɛcogo la.

 

A ni san 2025 Sankemɔ bɛnna, a ni San sugu ni dugu bulonba jɔli tufaden fɔlɔw dali bɛnna.

 

Baara kɛbaa caman yera a wulikajɔw la. O sera k’a to dɔ ka fara foroba hakililaw tali fanga kan, waleyali kama ko gonin kɔnɔ, ka ɲɛsin yɔrɔ pɔsɔninni ma ni manaw ye ani dugukolow tiɲɛni, ka gɔfɛrɛnaman an’a jɛɲɔgɔnw ka cɛsiri kɛlenw don ba la yiriwali ani muɲunni kuntaala jan ɲɛtaa sabatili kama.

 

b. farafinna kanu cakɛda minisirilajɛ tako 10nan jirikɛnɛkogoba kan, o kɛra Bamakɔ zuwɛnkalo tile 26 san 2025.

 

Ka kɔn o lajɛ in ɲɛ, ko dɔnbaa ŋanaw ka fɛɛrɛkulu fɔlɔ ka sigi kɛra zuwɛnkalo tile 24 ani 25 san 2025. O sera k’a to sɛbɛnw ka labɛn ka bila minisiriw ɲɛ, u k’u fɛlaw di u kan.

 

Minisiriw ka lajɛ bɔra ni bɛnkan caman ye, kɛrɛnkɛrɛnnenya la :

 

– sɔnni cakɛda ka san 2025 baara kɛta bolodalenw ma ;

– waleyali sekeretariya dɔ sigili ;

– dɔnko ni fɛɛrɛko ɲɛmɔgɔ dɔ tali ;

– jirikɛnɛkogoba sɔrɔfɛnw kunkan lajɛba tako 1 labɛnni san 2026.

 

8. Bololabaara, seko ni dɔnko, lotoliko ani ɲɛ daamu dali minisiri ye minisirilajɛ ladɔnniya seko ni dɔnko dɔgɔkun kelen wulikajɔ tako 3nan kɛli la Moti komini kɔnɔ, ani poroze « SIGIDA NIETA » baaraw nun donni, sigida hakililaw faso cɛn ɲɛtaa kama, o fana lajɛ kɛra zuwɛnkalo tile 26 ka se a tile 30 ma san 2025, Moti.

 

Seko ni dɔnko dɔgɔkun kelen wulikajɔ bɛ kɛ san o san. Moti komini Meri de b’a labɛn. A laɲinin ye ka dɛmɛn don yiriwali kuntaala jan na, ni ba donni ye marayɔrɔ seko ni dɔnko danbew la.

 

Cidenw bɔra Wayiguya komini na Burukina Faso ani Sanbera komini na Nizɛri, ka na a wulikajɔ in na.

 

Poroze « SIGIDA NIETA », baaraw nun donna zuwɛnkalo tile 28 san 2025. A kun ye ka dantigɛli kɛ, ka sugandili kɛ, ka senkɔrɔmadonni kɛ ani ka sigida hakililaw ɲɛtaa sabati seko ni dɔnko ani ko kuraw siniɲɛsigi kama.

 

A ka taama senfɛ, minisiri ye marayɔrɔ ɲɛmɔgɔw, seko ni dɔnko, bololabaara ani ɲɛ daamu dali baara kɛbaaw bisimila zuwɛnkalo tile 27 san 2025, ka hakilila falen kɛ yɛrɛma jigisigiko la seko ni dɔnko nasira la.

 

9. Kɛnɛyako ani hadamadenya yiriwali minisiri ye minisirilajɛ ladɔnniya fiɲɛbanako cogoya la jamana kɔnɔ. Dɔ bɔra bana in, n’o ye mara ye, o ka mɔgɔ minɛta hakɛ la ka tɛmɛn a cogoya kan dɔgɔkun tɛmɛnnen in na.

 

O n’a ta bɛɛ, furancɛlafanga jamanakuntigi b’a ɲinin sigidalamɔgɔw fɛ, u ka yɛrɛtanga dabaliw matarafa banaw kunbɛnni na.

Rédaction Lessor

Nin fana kalan : Bɛnkansɛbɛn falenni dugujukɔrɔfɛnko minisiri Amadu Keyita ni Tatrisitan dugujukɔrɔfɛnko minisiri cɛ, jamanakuntigi fila ninnu ɲɛna

Bɛnkansɛbɛn bolonɔbilalen kɔ jamana fila in cɛ Musuku, Wiladimiri Putini ni Asimi Goyita taara Kazan, « Tatarstan » lajɛ walasa ka taamasiyɛnba di Mali ŋaniya la nafoloko jɛkabaara yiriwali kama ni irisila n’a tɔndenjamanaw ye.

Nin fana kalan : Furancɛlafanga jamanakuntigi ka foroba taama Irisila : Asimi Goyita jigi bɛ Tatarisitan ka sɔrɔkɛcogo kan walasa ka nafoloko jɛkabaara taa ɲɛ

Bɛnkansɛbɛn bolonɔbilalen kɔ jamana fila in cɛ Musuku, Wiladimiri Putini ni Asimi Goyita taara Kazan, « Tatarstan » lajɛ walasa ka taamasiyɛnba di Mali ŋaniya la nafoloko jɛkabaara yiriwali kama ni irisila n’a tɔndenjamanaw ye.

Nin fana kalan : Jamanakuntigiw Goyita ni Wiladimiri Putini filɛ ɲɔgɔnye la Kɛrɛmulɛn na

Waatiba foroba taama in kɔnɔ Irisila : Ɲɔgɔnye Asimi Goyita ni a tɔɲɔgɔn Irisila jamanakuntigi Wiladimiri Putini cɛ. U jamanakuntigi fila ka tɛgɛdiɲɔgɔnma jɛlen kɛra Kɛrɛmulɛn bisimilaso kɔnɔ nɛgɛ kanɲɛ 16 Musuku lɛrɛ la..

Nin fana kalan : Furancɛlafanga jamanakuntigi bɛ taama na Musuku : Ɲɔgɔnyeba Mali ni Irisi cɛ

Jigisigi la, dɔ farali siraw kan Mali ni Irisi cɛ, nin taama in bɛ o hukumu kɔnɔ ani jɛɲɔgɔnya bolofara cayali.

Nin fana kalan : Kupudimɔni : Mali y’a dɔn min b’a ɲɛ Katari

K’a daminɛ nowanburukalo nata in tile 3 la ka se a tile 27 ma, cɛ ntolantanna minnu si hakɛ tɛ san 17 bɔ (U-17), olu tɔgɔla kupudimɔni bɛna kɛ Katari. Mali bɛ ye o kɛnɛ kan. A delila ka se fo o finali ma san 2015..

Nin fana kalan : Bɛn ni fɔkabɛn bɛnkansɛbɛn ɲɛbila-poroze : gɔfɛrɛnaman b’a ɲinin bolo ka magaya sɛbɛn in kan

Bɛn ni fɔkabɛn bɛnkansɛbɛn ɲɛbila-poroze kolabɛnkulu ɲɛmɔgɔ, minisiriɲɛmɔgɔ kɔrɔ Usumani Isufi Mayiga n’a ka cakɛda mɔgɔw, u ye gɔfɛrɛnaman minisiriw kumaɲɔgɔnya alamisa tɛmɛnnen in minisiriɲɛmɔgɔso la, wulayanfan fɛ..

Tigi ka sεbεnniw

Bɛnkansɛbɛn falenni dugujukɔrɔfɛnko minisiri Amadu Keyita ni Tatrisitan dugujukɔrɔfɛnko minisiri cɛ, jamanakuntigi fila ninnu ɲɛna

Bɛnkansɛbɛn bolonɔbilalen kɔ jamana fila in cɛ Musuku, Wiladimiri Putini ni Asimi Goyita taara Kazan, « Tatarstan » lajɛ walasa ka taamasiyɛnba di Mali ŋaniya la nafoloko jɛkabaara yiriwali kama ni irisila n’a tɔndenjamanaw ye.

Par Rédaction Lessor


Publié jeudi 26 juin 2025 à 13:26

Furancɛlafanga jamanakuntigi ka foroba taama Irisila : Asimi Goyita jigi bɛ Tatarisitan ka sɔrɔkɛcogo kan walasa ka nafoloko jɛkabaara taa ɲɛ

Bɛnkansɛbɛn bolonɔbilalen kɔ jamana fila in cɛ Musuku, Wiladimiri Putini ni Asimi Goyita taara Kazan, « Tatarstan » lajɛ walasa ka taamasiyɛnba di Mali ŋaniya la nafoloko jɛkabaara yiriwali kama ni irisila n’a tɔndenjamanaw ye.

Par Rédaction Lessor


Publié jeudi 26 juin 2025 à 13:16

Jamanakuntigiw Goyita ni Wiladimiri Putini filɛ ɲɔgɔnye la Kɛrɛmulɛn na

Waatiba foroba taama in kɔnɔ Irisila : Ɲɔgɔnye Asimi Goyita ni a tɔɲɔgɔn Irisila jamanakuntigi Wiladimiri Putini cɛ. U jamanakuntigi fila ka tɛgɛdiɲɔgɔnma jɛlen kɛra Kɛrɛmulɛn bisimilaso kɔnɔ nɛgɛ kanɲɛ 16 Musuku lɛrɛ la..

Par Rédaction Lessor


Publié mardi 24 juin 2025 à 11:26

Furancɛlafanga jamanakuntigi bɛ taama na Musuku : Ɲɔgɔnyeba Mali ni Irisi cɛ

Jigisigi la, dɔ farali siraw kan Mali ni Irisi cɛ, nin taama in bɛ o hukumu kɔnɔ ani jɛɲɔgɔnya bolofara cayali.

Par Rédaction Lessor


Publié vendredi 20 juin 2025 à 11:31

Kupudimɔni : Mali y’a dɔn min b’a ɲɛ Katari

K’a daminɛ nowanburukalo nata in tile 3 la ka se a tile 27 ma, cɛ ntolantanna minnu si hakɛ tɛ san 17 bɔ (U-17), olu tɔgɔla kupudimɔni bɛna kɛ Katari. Mali bɛ ye o kɛnɛ kan. A delila ka se fo o finali ma san 2015..

Par Rédaction Lessor


Publié lundi 26 mai 2025 à 16:51

Bɛn ni fɔkabɛn bɛnkansɛbɛn ɲɛbila-poroze : gɔfɛrɛnaman b’a ɲinin bolo ka magaya sɛbɛn in kan

Bɛn ni fɔkabɛn bɛnkansɛbɛn ɲɛbila-poroze kolabɛnkulu ɲɛmɔgɔ, minisiriɲɛmɔgɔ kɔrɔ Usumani Isufi Mayiga n’a ka cakɛda mɔgɔw, u ye gɔfɛrɛnaman minisiriw kumaɲɔgɔnya alamisa tɛmɛnnen in minisiriɲɛmɔgɔso la, wulayanfan fɛ..

Par Rédaction Lessor


Publié mardi 01 octobre 2024 à 09:24

Jamanakuntigi ka pankurun ani sɔrɔdawiw ka minɛnw sanni kiiri : Fili Sisɔkɔ ma sɔn abada, ko dɔ farala sɔngɔw kan

Nafoloko ni wariko minisiri kɔrɔ, lɛrɛ 6 kuntaala kɔrɔfɔw kɔnɔ, a ma bɔ a kumakan kan. A y’a jira k’ale y’a jɔyɔrɔ fa foroba jate bɔli la, ni wariw sarali ani jamana ka kɛta waleyali ye.

Par Rédaction Lessor


Publié mardi 01 octobre 2024 à 09:22

L’espace des contributions est réservé aux abonnés.
Abonnez-vous pour accéder à cet espace d’échange et contribuer à la discussion.
S’abonner