Aeem ka wulikajɔ dɔ « Pɔn Fadi » kan, ka balan da tεmεnbaaw ɲε Lakɔliw ni Iniwεrisitew kεnεw tun kεra ko jugu silakolokoloyɔrɔw ye k’a sababu kε sinaya samancogo jugu ye kalandenw ka kuluw cε. O ko ninnu tun bε juguya, fo ka saya bɔ a dɔw la. A ko yanga tun boyanen ka se hakε min ma san damadɔ in na, an ka jamanaden caman ka laɲinin tun ye (Aeem) cili ye. Wa sigikafɔba min kεra an ka jamana kɔnɔ (ANR), o laɲinin 517nan tun don. Ko jugu warako jugu ka duumε a kan lakɔliw ni Iniwεrisitew la, o y’a to ni feburuyekalo tile 29 tεmεnnen in, sannayεlεnkalan ni ɲininni minisiri ye ŋaniya ta, ka (Aeem) ka baara lajɔ yɔrɔnin kelen jamana fan bεε fε, fo ka taa a fɔ min kεra. Jamana ɲεmɔgɔw fana y’o sira kelen minε kojugubakε kεlεli la marisikalo tile 13 minisirilajε senfε, ka tɔnba in ci. O ŋaniya in tara k’a sɔrɔ saya caman kεra Iniwεrisitew la kalandenw cε kεlεw senfε ; kεrεnkεrεnnenya la, u ka (Aeem) birow falentɔ. Kalandenw kariliko laban kεra kɔsa in na feburuyekalo tile 28. Ahamεdi Ture ni tora o la. Ale tun ye nafoloko ani mara dɔnniyaw kalansoba (FSEG) kalanden ye. Hakililajigin na, (Aeem) sigira senkan ɔkutɔburukalo tile 27 san 1990, dɔgɔtɔrɔya kalansoba kalandenw fε. U ɲεmɔgɔw tun ye Umaru Mariko ni Kasumu Bari ye. Nka an bε don min na, Umaru Mariko ye politikitɔn SADI ɲεmɔgɔba ye. Lakɔlidenw ni kalanden kɔrɔbaw ka tɔnba in jɔyɔrɔ bonyana kosεbε kannabila, tilennenya, demokarasi ani politikitɔn camanko sɔrɔli la demokarasi ɲininni tɔnw n’a wulikajɔkuluw ka tɔnba kεrεfε. Jamanadenw ye murutili min kε fanga ma san 1991marisialo la k’a sababu kε demokarasi ɲinnnibaaw ka lasuli ye, o nana ni Ala m’an hinεna jamanakuntigi kɔrɔ Zenerali Musa Tarawele la, o ka fanga binni ye marisikalo tile 26 san 1991. (Aeem) sen yera o wulikajɔw la demokarasi ɲininni na jamana kɔnɔ. A sera k’a to, hali hakililajigin ka kε Mali lakɔlidenw n’a kalanden kɔrɔbaw ka tɔnba kɔrɔ « Unem » ɲεmɔgɔba Abudulu Karimu Kamara n’a bε wele Kabarali, o la. (Aeem) ɲεmɔgɔ lakodɔnnenba Umaru Mariko kεra sɔrɔdasikulu min ye fanga dafiri (CTSP) mɔgɔ dɔ ye o ka furancεlafanga kɔnɔna na. O CTSP ɲεmɔgɔba tun ye Ala m’an hinεna jamanakuntigi kɔrɔ Amadu Tumani Ture la. Jεkulu min sugandira ka Mali demokarasi taabolo sigi senkan, a kεra o fana mɔgɔ dɔ ye. Nka n’a bɔra o « Aeem » ɲεmɔgɔbaw la, a bε san 30 bɔ, tɔnba in bɔlen bε a sigikun kɔnɔ. A tun tε ka nafa ɲε lakɔlidenw ni kalanden kɔrɔbaw ye tuguni. A tun kεlen bε lafasalitɔn ye, k’a sago ɲinin kolo kan. A tun mana a ni da min kan, o de tun bε k’a ye. « Aeem » tun kεlen bε basigibaliya sababu ye lakɔlidenw ni kalanden kɔrɔbaw kan, ani ka gεrεntε sigi jamana ɲεmɔgɔw kan. Warimugu tun bε ta ka di (Aeem) sekeretεri zenerali n’a jεɲɔgɔnw ma u k’u sago k’a la, ani ka fiɲεbɔda caman di u ma kalanko la. O de kosɔn, u ka birofalen fεn o fεn tun mana se, o tun tε kuncε nibɔ kɔ u ni ɲɔgɔn cε. Tiɲε wa nkalon ; u tun bε ɲɔgɔn kunkolo forogo bɔ o miliyɔn camanw de nɔfε, minnu bε sɔrɔ kalandenw siyɔrɔw, bolifεnjɔyɔrɔw gafemarayɔrɔw ani fotokopikεyɔrɔw tigiya nɔfε, ka fara dumunikεyɔrɔw ni wari sɔrɔda wεrεw kan kalanso ninnu na. Gɔfεrεnaman tun bε warimuguba min bila u ka bolo kan u ka lajεbaw labεnni kama, o t’o la. Nin de bεε kama, kεlεw bε kε « Aeem » sekeretεri zeneraliya nɔfε. Hali a ɲεmɔgɔ dɔw tun b’u ntontanto kalan na, walasa u ka segin kɔ o kalanso kalanw kan, min b’a to u bε se ka mεεn ka wariba sɔrɔta in tɔnɔ bɔ. Banna Musa Bakaga ye Lisew karamɔgɔba ye, min bolo bɔlen don baara la k’a sababu kε si hakε kɔrɔbayali ye. A ko ale y’a ɲinin ka (Aeem) kiiri k’a to Marakala lise kunna san 1993, k’a to lise «Ibarahima Li kunna san 1998 ani k’a to lise «Manbi Sidibe» kunna Kati san 2006, k’a jalaki gosiliw ni birow tiɲεni na. Aeem sekeretεri zeneraliw tɔgɔw Umaru Mariko (ɔkutɔburu 1990 - zanwuye 1992) Isa Mariko (zanwuye tile 4 san 1992-desanburu tile 31 san 1992) Yehiya Uludu Zarawana (awirili 1992 - zuluye 1995) Operi Bεrite (zuluye 1995 - zuluye 1996) Kizito Dabu (awirili 1997 - Uti 1997) Baba Mohamεdi Lamini (desanburu tile 30 san 1998 – desanburu tile 31 san 1999) Mahamani Mariko (desanburu 1999 - desanburu 2000) Mahamudu Alijanabangu (desanburu 2000 - desanburu 2001) Mohamεdi Ɲarε (desanburu 2001 - desanburu 2002) Sajo Tangara (desanburu 2002 - desanburu 2003) Hamidu Bokumu (desanburu 2003 - desanburu 2004) Safunε Togo (desanburu 2004 - desanburu 2006) Mohamεdi I. Mahamudu n’a bε wele Babi (desanburu 2006 - desanburu 2008) Amadunu Tarawele (desanburu 2008 - desanburu 2012) Ibarahimu Tarawele n’a bε wele Papin (nɔnabila 2012 ni 2013 furancε la) Seku Jalo (zanwuye tile 10 san 2013 – zanwuye tile 10 san 2014) Abubakari Kamara (zanwuye tile 12 san 2014 – zanwuye tile 14 san 2015) Ibarahimu Tarawele n’a bε wele Jaaki (feburuye tile 8 san 2015 - zuwεn 2016) Abudulu Salamu Togola n’a bε wele Wili (awirili tile 9 san 2016 – mε tile 16 san 2018) Musa Ɲangali (mε tile 18 san 2018 – marisi tile 14 san 2021) Siriman Seyidu Ɲarε (k’a daminε san 2021 na) Sidi WAGE et
Dɔkala Yusufu Jara
Ciden minnu bε Malidenw yεrε dama cε sigikafɔba kεnε kan, u y’a ŋaniya kumaɲɔgɔnya sigikafɔ in da ka yεlε kojugubakεlaw ye, ka silamεdiinε dungew don an n’u cε kɔrɔfɔw la. U y’a ɲinin fana, ko ka kuranko gεlεya furakε joona walasa hakilisigi ka na mɔgɔw la.
Faso tɔgɔla sigikafɔba min daminεnen filε, o bεna kε sababu ye Malidenw ka kumaɲɔgɔnyaw kε u ni ɲɔgɔn cε ka furaw dajira gεlεya kofɔlenw na. A ka kan ka se ka hadamadenya juru caanin an cε, ka dɔ fara ku-ɲɔgɔn-kan fanga kan ani ka na ni bεn kutaala jan ye..
Furancεlafanga jamanakuntigi Kolonεli Asimi Goyita ye laseli kε tarata awirilikalo tile 30 san 2024, ko gɔfεrεnaman bε sεnε kεfεn minnu di, tεmεn bε kε n’o ye. O siratigε la, angεrε (ire) kg50 bɔrε ye sefawari dɔrɔmε ba fila ani kεmε seegin (d2 800) ye, farafinnɔgɔ kg50 .
San o san mεkalo tile 1lɔ ye baarakεlaw tɔgɔladon ye diɲε kɔnɔ. O hukumu kɔnɔ, Mali baarakεlaw lafasatɔn minnu bε UNTM jεkuluba kɔnɔ, olu ye yεrεjirataama kε jamana ka yεrεmahɔrɔnya kεnεba kan. A kεra kεnε ye, min kɔrɔfɔw bolila hadamadenya basigili ni ɲεtaa laɲini.
Mali sɔrɔdasiw ye kojugubakεla Hugo faga Indelimani kεlεdaga la Gawo mara la. Kabini Mali y’a ŋaniya k’a mεru don Irisijamana na sɔrɔdasiko nasira la, an ka lakananbaaw b’a la ka sebaayaw sɔrɔ dɔrɔn kojugubakεlaw kan..
UNTM biro kura mɔgɔ ye 53 ye. U ye lahidu ta, ko furakεcogo ani laɲinin minu kεra a ka sigikafɔw senfε, olu bεna kε sisinnan ye sarati kura in kɔnɔ.
