Taalen ɲεfε, o kɔnfederasɔn bε se ka yεlεma ka kε federasɔn ye. O laɲininba kεrεnkεrεnnen de kεra AES kɔkankow koɲεnabɔ minisiriw ka lajεba fɔlɔ senfε, min daminεna nowanburukalo tile 30 k’a kuncε desanburukalo tile 1lɔ san 2023 Bamakɔ.
Mali, Burukina Faso ani Nizεri kɔkankow koɲεnabɔ minisiriw ka nin lajεba in laɲinin tun ye ka bεnkanw ta AES labaaracogo la, ani k’u kandi sariya wεrε minnu bε sariyaba talen dafa ; ka bεn politiki ni fangakow baara kεtaw mabεnni dabaliw kan AES jamanaw kunkan. Ani fana, ka dabali jɔnjɔnw tigε dɔ farali la Burukina Faso, Mali ani Nizεri doncogo la ɲɔgɔn na ka taa a fε.
Jamana saba ninnu kɔkankow koɲεnabɔ minisiriw ye laseli kε u ka lajεba fɔlɔ kuncεlen jumadon desanburukalo tile 1lɔ. Mali, Burukina Faso ani Nizεri sɔrɔdasiw b’a la ka wasa min sɔrɔ kojugubakε kεlεli la, ani jamanaw lakananni nasira la, minisiriw y’o foli ni tanuni kε. Ka laban ka taasibila kε ka ɲεsin mɔgɔ fεn o fεn ni tora dansagonwalew la sahelikungo kɔnɔ.
Kεrεnkεrεnnenya la, Burukina Faso ni Nizεri kɔkankow koɲεnabɔ minisiriw ye Mali sɔrɔdasiw sεbεkɔrɔba fo, u kεlen ka sebaaya sɔrɔ kojugubakεlaw kan, ka Kidali bɔɔsi u la. O ye fanga segincogo dɔ ye ka sigi Mali fan bεε fε. A fɔlen ko ka AES laɲinniw dayεlε ka kɔkankow minisiriw haminankow ani sɔrɔ yiriwali don a kɔnɔ, o bεnna kɔkankow ɲεnabɔli minisiriw ma kosεbε ; sabula k’o yεrε de ye jamana saba ninnu bεnkan ye ; n'o ye k’u fanga fara ɲɔgɔn kan jε in kɔnɔ.
Kokankow ɲεnabɔ minisiriw ye laɲinin kε, ko ka ba don kɔnseyew, depitew ani jamanakuntigiw, musow, denmisεnw ani mɔgɔ minnu tε politikitɔnw na, u sendonni na AES hakiliaw tali la. U bεnna a kan, ka jamana saba ninnu cε sinsin ka taa a fε, ni politiki ni nafoloko donɲɔgɔnna ye. U bεnna a kan fana, ka Mali, Burukina Faso ani Nizεri fangabulonw cε sankɔrɔta ka se hakε ɲuman ma, jamanadenw b’u yεrε ye min kɔnɔ, ka kεɲε ni jamanakuntigiw ka laɲinin ye.
Ka da nin kow cogoya kan, kεrεnkεrεnnenya la, ko gonin minnu bε u bεε lajεlen kan, ani lafiya ni basigi sabatili, fangako barika, ani nafoloko bilali sira ɲuman kan, o bε sira don politiki faraɲɔgɔnkan ma. Kɔkankow koɲεnabɔ minisiriw ye faamuyali kε jamanaden tɔw ka laɲininw na AES kɔnɔ, k’u bila ka don jan ɲεsigi ; n’o ye Burukina Faso, Mali ani Nizεri ka faraɲɔgɔnkan ye. O siratigε la, u ye laɲinin kε jamana saba ninnu ka kε kɔnfederasɔn ye AES kɔnɔ.
Suleyimani SIDIBE
Et
Dɔkala Yusufu Jara
Ciden minnu bε Malidenw yεrε dama cε sigikafɔba kεnε kan, u y’a ŋaniya kumaɲɔgɔnya sigikafɔ in da ka yεlε kojugubakεlaw ye, ka silamεdiinε dungew don an n’u cε kɔrɔfɔw la. U y’a ɲinin fana, ko ka kuranko gεlεya furakε joona walasa hakilisigi ka na mɔgɔw la.
Faso tɔgɔla sigikafɔba min daminεnen filε, o bεna kε sababu ye Malidenw ka kumaɲɔgɔnyaw kε u ni ɲɔgɔn cε ka furaw dajira gεlεya kofɔlenw na. A ka kan ka se ka hadamadenya juru caanin an cε, ka dɔ fara ku-ɲɔgɔn-kan fanga kan ani ka na ni bεn kutaala jan ye..
Furancεlafanga jamanakuntigi Kolonεli Asimi Goyita ye laseli kε tarata awirilikalo tile 30 san 2024, ko gɔfεrεnaman bε sεnε kεfεn minnu di, tεmεn bε kε n’o ye. O siratigε la, angεrε (ire) kg50 bɔrε ye sefawari dɔrɔmε ba fila ani kεmε seegin (d2 800) ye, farafinnɔgɔ kg50 .
San o san mεkalo tile 1lɔ ye baarakεlaw tɔgɔladon ye diɲε kɔnɔ. O hukumu kɔnɔ, Mali baarakεlaw lafasatɔn minnu bε UNTM jεkuluba kɔnɔ, olu ye yεrεjirataama kε jamana ka yεrεmahɔrɔnya kεnεba kan. A kεra kεnε ye, min kɔrɔfɔw bolila hadamadenya basigili ni ɲεtaa laɲini.
Mali sɔrɔdasiw ye kojugubakεla Hugo faga Indelimani kεlεdaga la Gawo mara la. Kabini Mali y’a ŋaniya k’a mεru don Irisijamana na sɔrɔdasiko nasira la, an ka lakananbaaw b’a la ka sebaayaw sɔrɔ dɔrɔn kojugubakεlaw kan..
UNTM biro kura mɔgɔ ye 53 ye. U ye lahidu ta, ko furakεcogo ani laɲinin minu kεra a ka sigikafɔw senfε, olu bεna kε sisinnan ye sarati kura in kɔnɔ.