Baara kɛta min dɔnnen tɛ Amap baarakɛlaw fɛ. Juma tɛmɛnnen in, Amap ɲɛmɔgɔba kura Alasani Suleyimani ye lajɛ kɛ ni Amap baarakɛla bɛɛ ye k’a ka yecogo jira u la, ka sɔrɔ ka kuma di u ma.
Lajɛ in kɛra Amap dukɛnɛ na. A kuntaala surunyana lɛrɛ fila la, wa Alasani Suleyimani ye kuma minnu fɔ k’a jɔ jɔyɔrɔ min na, o ye jigisigi di baarakɛlaw ma.
A ka kɔrɔfɔ daminɛ na, a ye foli ni tanuni ɲɛsin jamana ɲɛmɔgɔw ma dannaya dali la ale kan k’a sugandi ka kɛ Amap ɲɛmɔgɔba ye. O kɔfɛ, minnu y’a kɔn cakɛda in ɲɛmɔgɔya la, a ye foli lase olu fana ma u ka baara la ani ka baarakɛlaw fo a bisimilako ɲuman na a ka baara tadon. A ko Mali jamana ye sira min don Amap kɔrɔ, a ka kan ka baara k’o kan.
A ko Amap jɔyɔrɔ ka bon kunnafoni kafoli an’a gansili la Mali kɔnɔ, ani ka lagamuni sɛbɛ kɛ ka ɲɛsin ko kuraw ma. A ko baarakɛla caman bɛ sɔn k’a yɛrɛ ɲininka ni « dɔnniya min b’ale la, n’o bɛna se ka ni kura fiyɛ Amap la ?». A ka jaabi o yɛrɛ ɲininka na, o de ye : «ale nana ni yecogo dɔ ye, min b’a to a bɛ se ka Amap sekow n’a dɛsɛkow dɔn. Nka ko o yecogo in tɛna kɛ ale kelen ka yecogo ye dɛ ; fo a ka kɛ cakɛda bɛɛ fana ka yecogo ye ».
Alasani Suleyimani ye hakililajigin kɛ, k’o kosɔn kabini a ye baara ta, a fɔlɔla ka lajɛ kɛ ni cakɛdabolofaraw ɲɛmɔgɔw ye, ka sɔrɔ ka ɲininkalisɛbɛn labɛn ka di u ma Amap sisannama cogoya an’a ka siniɲɛsigikow kan.
Ale bolo, o kɛcogo in b’a to a ka se ka hakilijakabɔ kɛ fura ɲumanko la, yɛlɛma ɲuman donni na Amap dabolo la. Alasani Suleyimani ye jigisigi kɛ, ko laɲinin jɛlenw, ɲumanw ani waleyataw b’a bolo. O siratigɛ la, a b’a ɲinin Amap baarakɛlaw fɛ u k’u fanga fara ɲɔgɔn kan ka baara kɛ, ka kɛ hakilitigiw, dilannikɛlaw ani kɔnkomaw ni ko kurakɛlaw ye numerikiko kɔnɔ ; sabula yɛlɛma bɛ don kow cogoyaw la ka taa a fɛ ; wa Amap fana ka kan k’a jira k’a fana bɛ ka yɛlɛma ka bɛn ni waati ye.
Amap ɲɛmɔgɔba kura bɛ min fɛ, o ye mara kɛcogo tilennen ye ; wa ko a dalen b’a la ko o mɔgɔ caman bɛ Amap la, ka ni kura fiyɛ cakɛda in na tariku kɔnɔ. O kɔfɛ, a sinsinna jɛkabaara hakilila kan. A da sera dɔ farali la fangaw kan Amap yeli la numeriki kɔnɔ, ka da kunnafoni dicogo kɔrɔ dɔw sanga binni kan bi tile in na».
Amap ɲɛmɔgɔba kura y’a ka yecogo min dantigɛ a baarakɛɲɔgɔnw ye, a y’a ɲinin u fɛ, u k’u jilaja fasokanw forobayali, k’o nafa bɔ ; ka da a kan o ye « so » in jigi sɛmɛnyɔrɔ kelen ye hadamadenya labɛncogo ɲuman na Mali kɔnɔ ; san 2023 zuluyekalo tile 22 sariyasunba ka fara fasokanw ɲɛtaa kan, o b’o sɛmɛntiya. Alasani Suleyimani ka fɔ la a lamɛnbaakulu ɲɛkɔrɔ, « bɛɛ K’a ɲɛsin Amap ma, Amap ka kɛ bɛɛ ta ye ».
A y’a sinsin kɛrɛnkɛrɛnnenya la jɛɲɔgɔnsira minnu bɛ bolo kɔrɔ, olu lakananni kan. A ko jɛɲɔgɔn ɲuman caman b’an bolo, minnu y’an sugandi an cogoya kosɔn jamana kɔnɔ, an ka kunnafonisɛbɛnw an’a ka baara ɲuman kosɔn. A ɲuman ye an fana k’an yɛrɛ wajibiya k’u jigi fa. An ka kan ka dɔ kɛ ka tɛmɛn nin kan halibi, ka taa ɲininni walima sɔrɔli kɛ. O de kosɔn an ka kan ka kɛ cakɛda kura ɲuman ye ka ko bɛɛ cɛ an kɔngɔn na, koɲɛɲinin walima wariminɛ na ani ka kɔn ko ma an ka kɛtaw la. A ye nin de gɛlɛya a baarakɛɲɔgɔnw ma.
Lajɛ kɔrɔfɔ kun filanan bolila baarakɛlaw haminankow kan. O kɔnɔna na, Amap ɲɛmɔgɔba kura m’u ka ɲininkali fosi fɛgɛn. A ye jaabi jɛlen di bɛɛ ma bamanankan cɛ ɲin na walasa kalannen ni kalanbali, bɛɛ ka se ka faamuyali kɛ.
A ye jigisigi kɛ baarakɛlaw ye u ka gɛlɛya kofɔlenw kunkan ; wa a y’a kandi ko ni Ala sɔnna a bɛna fura teliman ɲinin u la cakɛda seko la. Ale bolo, a ɲuman ye baarakɛla kelenna k’a jɔyɔrɔ fa ani ka dɔ fara a ka muɲun kan ; ka da a kan jama ka hɛrɛ ani cakɛda ka kɛnɛya kunkanko don ; sabula Amap ye gɔfɛrɛnaman ka cakɛda ye. A y’a jira fana, ko mɔgɔw kana sɔn bilen, k’a to gɛlɛyaw ka fara-fara ɲɔgɔn kan k’a sɔrɔ fura ma ɲinin dɔ la a tuma na, u furakɛli kɔni bɛ se ka bɔ a dafɛ ka kɛɲɛ ni bolokɔrɔta ye».
Baara kɛta caman bɛ Amap bolo ka fara kunnafonisɛbɛn « Esɔri » bɔli kan. O siratigɛ la, Amap ɲɛmɔgɔba kura sago don ni kura ka fiyɛ cakɛda in n’a bolofara min ɲɛsinnen bɛ kunnafonisɛbɛnkow ma fasokanw na n’o ye Kibaru ye, ani ka yɛlɛma kura don baaraw kɛcogo la u ka se ka ɲɛ ka taa a fɛ.
Dɔkala Yusufu JARA
Amadu GEGERE
Dɔkala Yusufu Jara
Taamako cakɛdaw ka fɔ la, kasaara seereyasɛbɛn (PV) dilanni de bɛ waati jan ta. O de kosɔn k’u bɛ se ka dɔ da kalo kan tuma dɔw la fo ka se san ma, k’a sɔrɔ asurelen ma bila a hakɛ kɔnɔ.
Denmisɛnw bɛ ka kalan bila ka firi Kɔfilacɛ damanda kan Kangaba sɛrɛkili kɔnɔ kosɛbɛ sisan. Cɛmannin fara musomannin kan, u kɛlen bɛ ka Kɔfilacɛ damandaw fa tewu digɛn senni ani damanbɔgɔw koli kama sanu nɔfɛ. U bɛ firi dugukolo jalan kan i ko fɛn wɛrɛ, k’u jigi dalen to sa.
Kow gɛlɛyara Mali bolo. An tɛ se k’a fɔ fɔcogo wɛrɛ la n’o tɛ, Mali dɛsɛlen kɔ Santarafiriki la 0-0 kunun ntɛnɛn marisikalo tile 24 san 2025, kupudimɔni san 2026 ɲɛbila ntolantanw tile 6nan hukumu kɔnɔ.
Taamasiyɛnnanw jɔra Bamakɔ ani jamana marayɔrɔ caman faabaw la k’a daminɛ san 1992 la, walasa ka hakililajigin kɛ Malidenw ka wulikajɔba la demokarasi nɔfɛ.
Lajɛ in ɲɛmɔgɔya tun bɛ minisiriɲɛmɔgɔ Zenerali de diwisɔn Abudulayi Mayiga bolo. A y’a gɛlɛya cakɛdaw ma, minnu bɛna degedenw sɔrɔ, u ka baaradege sarati fɔ ka gɛlɛya u ye.
Denmisɛnninw (cɛmanw ni musomanw) bɛ nin laadalako in kɛ ni sunkalo ye tile 10 sɔrɔ. Laada min don, hakilimaw ka fɔ la, a bɛ ɲɔgɔndɛmɛn ani ku-ɲɔgɔn-kan hakilila de kofɔ.
