
Foroba cakɛda dɔw la, jagokɛlaw b’u ka minɛn tiɲɛtaw lamara firigow kɔnɔ
Nin don sɔgɔma nowanburukalo tile 1lɔ san 2024, kabanɔgɔnin tun tigɛlen bɛ kabakolo la Bamakɔ fan caman kunnan. Karicedifulowu kɔnɔ moto mankanw tun duurulen bɛ, hali i tun tɛ mɔgɔw mankan mɛn o kɔrɔ sango kɔnɔw kasikan. O fɔlɔkɔ kɔnɔ, baarakɛlaw ni feerekɛlaw bɛ ɲɔgɔn kunbɛn, k’u tɛgɛ don ɲɔgɔn bolo ka foliw kɛ ni yɛlɛ misɛnninw ni ɲangoronw ye. O kin in kɔnɔ Bamakɔ suguba dafɛ, deli caman donna foroba cakɛda dɔw baarakɛlaw ni jagokɛlaw cɛ ani julabaw ni dɔgɔdɔgɔnin feerekɛlaw cɛ.
DUMUNI FEERELAW- O ɲɔgɔndɔnw kɔnɔ an b’a ye cogo min na, bɛɛ b’a ɲinin ka nafa bɔ a ka deli la. Misali la dumuni feerela minnu bɛ feere kɛ foroba cakɛda dɔ la an ka jamana kɔnɔ. O don sɔgɔma nɛgɛ kanɲɛ 8, o cakɛda in baarakɛla dɔw bɔra fɛn dɔ kan u bara. Jagofɛnw de tun saradalen bɛ ka gu fo sankaso yɛlɛnnan na biro caman bɛ min sanfɛ. Jalaki binnen a kan, a y’a jira k’ale bɛ feere kɛ yan o bɛ san mugan bɔ ; wa ko yanka caman ye baara ta ale ɲɛna yan. Bi, ale b’o caman ba walima u mɔmuso bɔ. M.D n’o y’a tɔgɔ fɔ ka surunya ye, a y’o tulonkɛ kuma in fɔ ni nisɔndiya ye.
Ni M.D b’a ka feere kɛ cakɛda in yɛlɛnnan jukɔrɔ, wa baarakɛlaw tɛ fɛn fɔ o la, feerekɛla wɛrɛw bɛ yen, minnu kɛlen don ka cakɛda in k’u bolofɛn lamarayɔrɔ ye. U ni yɔrɔ kɔlɔsibaa walima baarakɛla dɔw bɛnkan y’o waleya in ye.
Nɛgɛ kanɲɛ 18 waati la dugu cɛmancɛ bɛ foli daminɛ. Feerekɛla caman b’a siyɔrɔ sɛgɛrɛ. Wotoronintigiw ni katakatanintigiw ka baara juguyali fana daminɛ. U bɛ mɔgɔw ka nsɛrɛbaraw, tobiliminɛnw, sarabonbɔrɛw walima gazibaraw doni. U bɛ don ka bɔ kɛ foroba cakɛw la cogo min ka di u ye o baara misɛnw na. I bɛ feerekɛlaw ka minɛnw de sogolonnen ye foroba cakɛda fan caman fɛ. Minɛn fɛn o fɛn tɛ se ka bila u ka feerekɛsoninw kɔnɔ, o bɛɛ bɛ na bila yen (tabaliw, banw, sɛsi janw, furunɛw, parasɔliw, adw.)
Walasa k’a dɔn minɛn hakɛ an’a suguya min bɛ lamara foroba cakɛda la, an tugura minɛnbilala dɔ de kɔ ka don soba dukɛnɛ na. Kasɔrɔ kɛnɛyaso yɛrɛ don koyi, min jama ka ca ; nka feerekɛlaw kɛlen don k’a yɔrɔ caman kɛ mangasa ye. Minnu bɛ kɔlɔsili kɛ tile ani sufɛ, olu dagayɔrɔ sonin bɛ yen. Nsɛrɛbaraw sogolonnen bɛ fan dɔ fɛ, sarabonbɔrɛw bɛ fan wɛrɛ fɛ, parasɔliw.
Min yɛrɛ ka jugu n’a bɛɛ ye, soba in dukɛnɛ kɔfɛla falen don feerekɛlaw ka minɛnw na kokura, garibuw bɛ tilen taa ka segin na yɔrɔ in na, ka donbaaw ni bɔbaaw deli ani ka banakɔtaaw kɛ kɔfɛ yen. Mɔgɔ si t’a la ka fɛn fɔ nin kow la. Kuma tɛ yen baarakɛlaw ma ; kasɔrɔ u ɲɛ bɛ nin bɛɛ la. Sabula u caman bɛ nafa sɔrɔ a la. U bɛ wari minɛ minɛntigi ninnu na, ani fana, ka feerefɛnw juruw ta u fɛ.
DADENNI DA KELEN- Mɔgɔ t’i yɛrɛ sɛgɛn ko i b’a fɔ mɔgɔ ye, ko an ka foroba cakɛdaw kɛlen bɛ jagokɛlaw ka mangasaw ye. Sabula nin ɲɔgɔnna bɛ foroba cakɛda caman na an ka jamana kɔnɔ. Baarakɛla dɔ, min y’a bugunnatigɛ to gundo la, o ko bɛɛ bɛ nin kow kalama ; nka ɲɛmɔgɔ tɛ kuma, kuma tɛ kɔmɔgɔw ma. A tɔɔrɔ ye min ye kosɛbɛ, jagokɛla dɔw yɛrɛ b’u ka feerefɛn tiɲɛtaw lamara foroba cakɛda firigow kɔnɔ ; i n’a fɔ dumuni tɔw, sogow ; ka da a kan u ni baarakɛla dɔw walima yɔrɔ kɔlɔsibaa dɔw jɛ ye nin kow ye. Nin cakɛda in kɛlen bɛ a baarakɛlaw an’a lamini feerekɛlaw jɛ ye. A k’u caman miiri ye ko i b’a sɔrɔ ɲɛmɔgɔ bɛ wari minɛ u la a kunkɔrɔ.
N'an kumaɲɔgɔn fɔlɔ y’a tɔ to cakɛda kɛli la feerekɛlaw ka minɛn lamarayɔrɔ ye, a ko digilen don filanan min na, o y’a bɛɛ walangata. A ko mɔgɔ bɛɛ b’a kalama yan ; nka u tɛ se k’a fɔ feerekɛla si ye, o kana na a ka minɛn bila yan. Sabula n’u ka juru tɛ min na, i b’a sɔrɔ o bɛ dɔ sɔrɔ a wari la. Hali n’i y’a fɔ, fu don ; sabula mɔgɔw delilen don sɔrɔ kɛli la nin siraw fɛ.
Kasɔrɔ degun dan bɛɛ don yɔrɔ baarakɛlaw bolo. I banbalen b’i ka baara kan tuma min na, doni filikan b’i ja tigɛ so kɔfɛ, ani u ka taa ka segin banbali minɛn don ka bɔ ani firigow la. A fana y’a tɔgɔ to gundo la a ɲɛmɔgɔ kana dimi a kɔrɔ a ka kumaw kosɔn.
Muso in ka fɔ la, mɔgɔ o mɔgɔ bɛ tilen don ka bɔ la yan, jɔnnin b’a bɛɛ nakun dɔn ? A dɔw yɛrɛ bɛ don biro bɛɛ kɔnɔ n’u ka feerefɛnw ye. Fatɔw bɛ daga yɔrɔ dɔw yɛrɛ la. Jɔnnin kelen bɛ ko jugu nacogo dɔn.
Nin kojugubakɛ tile in na, a fɔ nin ko ma se dabila ye ten sa ? Fɛn caman bɛ tunun cakɛdaw la a bɛɛ t’a baarakɛlaw nɔ ye dɛ ; nka dɔw fana bɛ se ka sonyani kɛ k’o sudon taa ka seginnaw na. Kojugubakɛlaw fana bɛ jateminɛw kɛ a senfɛ, ka sɔrɔ ka na firi a’ nanamasumanen kan. Binkanni min kɛra Bamakɔ kan sɛtanburukalo tɛmɛnnen in tile 17, o y’a misali dɔ ye. U ye dan kari zandarama kalanyɔrɔ la Falajɛ ani Modibo Keyita tɔgɔ la pankurunjiginkɛnɛ na Senu.
Dɔkala Yusufu JARA
Umu SIDIBE
esɔri sɛbɛnnijɛkulu
Dɔkala Yusufu Jara
Taamako cakɛdaw ka fɔ la, kasaara seereyasɛbɛn (PV) dilanni de bɛ waati jan ta. O de kosɔn k’u bɛ se ka dɔ da kalo kan tuma dɔw la fo ka se san ma, k’a sɔrɔ asurelen ma bila a hakɛ kɔnɔ.
Denmisɛnw bɛ ka kalan bila ka firi Kɔfilacɛ damanda kan Kangaba sɛrɛkili kɔnɔ kosɛbɛ sisan. Cɛmannin fara musomannin kan, u kɛlen bɛ ka Kɔfilacɛ damandaw fa tewu digɛn senni ani damanbɔgɔw koli kama sanu nɔfɛ. U bɛ firi dugukolo jalan kan i ko fɛn wɛrɛ, k’u jigi dalen to sa.
Kow gɛlɛyara Mali bolo. An tɛ se k’a fɔ fɔcogo wɛrɛ la n’o tɛ, Mali dɛsɛlen kɔ Santarafiriki la 0-0 kunun ntɛnɛn marisikalo tile 24 san 2025, kupudimɔni san 2026 ɲɛbila ntolantanw tile 6nan hukumu kɔnɔ.
Taamasiyɛnnanw jɔra Bamakɔ ani jamana marayɔrɔ caman faabaw la k’a daminɛ san 1992 la, walasa ka hakililajigin kɛ Malidenw ka wulikajɔba la demokarasi nɔfɛ.
Lajɛ in ɲɛmɔgɔya tun bɛ minisiriɲɛmɔgɔ Zenerali de diwisɔn Abudulayi Mayiga bolo. A y’a gɛlɛya cakɛdaw ma, minnu bɛna degedenw sɔrɔ, u ka baaradege sarati fɔ ka gɛlɛya u ye.
Denmisɛnninw (cɛmanw ni musomanw) bɛ nin laadalako in kɛ ni sunkalo ye tile 10 sɔrɔ. Laada min don, hakilimaw ka fɔ la, a bɛ ɲɔgɔndɛmɛn ani ku-ɲɔgɔn-kan hakilila de kofɔ.