Bulonba jεnna ni Mali ka san 2024 baarakεnafolo bolodalen kun filanan ye

Jεn kεlen ni baarakεnafolo bolodalen kun fɔlɔ ye, bulonba kɔnseyejεkulu fanba jεnna ni Mali ka san 2024 baarakεnafolo bolodalen kun filanan fana ye alamisadon desanburukalo tile 14 san 2023. Wariko ni nafoloko minisiri Aluseni Sanu tun bε o sariyasεbεn ŋaniya sirilen in kɔkɔrɔ bulonba kɔnɔ, jamana jɔli kura minisiri ka ɲεsin gɔfεrεnaan ni fangabulonw cε koɲεnabɔ ma Ibarahimu Ikasa Mayiga tun b’a kεnε kan.

O kun filanan in bε boli foroba politiki sekow kan. A bε fangabulonw ka baarabolodalenw walanwalan ; nka bulonba, minisirisow ani cakεda minnu dεnnen don u la, olu  taw t’a la. Farankan musaka tɔw, faso wagandeba jate kεrεnkεrεnnenw, musaka ditaw ani foroba doniw b’a kɔnɔ.

Fεn min ye fangabulonw fanfεla ye san 2024 baarakεnafoloko la, jamanakuntigiso ka baarakεnafolo ye sefawari miliyari 17,552 ye. Jamana saruyasunba lafasabulon ta ye miliyari 1,329 ye. Jamana kiiritigεsoba (kurusupεrεmu), o ta ye miliyari 5,803 ye. nafoloko, hadamadenya, lamini ani seko ni dɔnko fangabulon ta ye miliyari 1,573 ye. Marabolo kɔnseyejεkulu ta ye miliyari 1,599 ye. 

Minisiriɲεmɔgɔso ta ye miliyari 13,189 ye. Minisirisow ka baara kεtaw jate bε dɔn u ka baarabolodalenw cogoyaw fε ; u musaka bε di ka kεɲε n’o ye. Misali la, kɔkankow ni diɲε tɔnbaw cε koɲεnabɔ minisiriso ka baara kεta tilalen don baarabolodalen saba ye ; o musaka dita mumε ye miliyari 44,894 ye.

Lafasa ni sɔrɔdasi kɔrɔw ka minisiriso ka baara kεta tilalen don baarabolodalen duuru ye : mara yεrε, kεlεw ladonni, sɔrɔdasiw kunkankow jateminεni, kalan ni kunnafoniko ladonni ; o mumε musaka dita ye miliyari 472,661 ye. Kiirikow, hadamadenw ka hakεw ni jamana taamasiyεnw marali minisiriso ta ye miliyari 45,809 ye. Basigi ni siwiliw lakananni minisiriso ta ye miliyari 195,192 ye. Wariko ni nafoloko minisiriso ta ye miliyari 192,305 ye.

Mara ni desantaralizasɔn minisiriso musaka dita ye miliyari 95,842 ye, kalanko minisiriso ta ye miliyari 458,340 ye. Sannayεlεnkalan ni ɲininni minisiriso ta ye miliyari 91,406 ye. Kunnafoni, numeriki sɔrɔ ni fanga ka baara yεlεma kura minisiriso ka baara kεta tilalen don baarabolodalen saba ye ; o musaka dita mumε ye miliyari 13,642 ye.

Cakεda suguya wεrεw ka musakaw jate minεnen don Mali ka san 2024 baarakεnafolo bolodalen kɔnɔ ; i n’a kalata jεkulu kεrεnkεrεnnen (Aige), jamana sεgεsεgεlikεlaba, jamana cεfɔlaba, faso kunnafoniko mabεnni cakεda (CNEAME), baanaya sɔrɔcogo jugu kεlεli cakεda, Hadamadenw ka hakεw jεkuluba, jamana ka nafoloko kunnafoniw sεgεsεgεli jεkuluba, dunkafa sabatili komisariyaba, Mali kunnafoniko mabεnni cakεda (HAC), mɔgɔw bugunnatigε lakananni cakεda, Sida kεlεli jεkuluba, ɲangata minnu tara ka mɔgɔw sεgεrε Mali kɔnɔ, o nɔw ladilanni jεkuluba. Fεn min ye kalata jεkulu kεrεnkεrεnnen ye, o ka musaka ɲεsigilen san 2024 baarakεnafolo la, o ye sefawari miliyari 5,597 ye.

Bulonba jεnnen ni baarabolodalenw ani musaka ditaw ye, u labanna ka jεn ni farankan baarakεnafolow ye ka ɲεsin taamakow ni minεnw tali yiriwali ma ka bɔ baton dankanw na. O musaka kεra sefawari miliyari 8,683 ye, faso wagandeba ka jete kεrεnkεrεnnenw baarabolodalen 12 musaka kεra miliyari 113,786 ye. U jεnna ni fεn minnu dantigεra ka ɲεsin bulonba, fanga basigili cakεda ani foroba kunkow ma.

Bulonba ta ye miliyari 15,978 ye Mali ka san 2024 baarakεnafolo la, fanga basigili cakεda ta ye miliyari 17,924 ye, foroba kunkow ɲεsigilen don ni miliyari 692,596 ye. jεn kεra ni musaka minnu ye, o mumε ye sefawari miliyari 943,756 ye ; nka musaka sarata mumε jatelen don ka kε sefawari miliyari 3.070,740 ye.

Jεn kεlen kɔ ni Mali ka san 2024 baarakεnafolo bolodalen mumε ye, wariko ni nafoloko minisiri ye layidu ta, ko gɔfεrεnaman bεna a cεsiri kosεbε baarakεnafolo in labaaracogo ɲuman na jamana ka nafa kama. A ye layidu ta fana, ko fεn min ye wari sɔrɔtaw ye Mali fε, gɔfεrεnaman bεna a hakili to u kananni na, ani ka musaka kεtaw fana waleya cogoya ɲuman na.

Bulonba tilalen kɔ Mali ka san 2024 baarakεnafolo kunkanko la, a y’a kandi porozesεbεn fila wεrε kan. I n’a fɔ bolonɔ bilala wariko bεnkansεbεn min na Bamakɔ zuwεnkalo tile 7 san 2023, Mali gɔfεrεnaman ni diɲε tɔn min ɲεsinnen bε yiriwali ma, n’a tubabukan daɲε surun ye (IDA),olu cε, dugukolo tiɲεnenw labεnni kama Mali kɔnɔ. Sεnε minisiri Lasinε Danbεlε tun b’o porozesεbεn in kɔkɔrɔ bulonba kɔnɔ.

Porozesεbεn filanan tun ye ka yamaruya di gɔfεrεnaman ma bεnkanw tali la ni « ɔrɔdonansiw » ye. Ibarahimu Ikasa Mayiga tun bε k’o sεbεn in kɔkɔrɔma don. kɔnseye 131 minnu tun bε kεnε kan, u bεε jεnna ni porozesεbεn ni waleyali ye, mɔgɔ ma ban a ma, fεn fana m’a sɔminε a ko la.

Jedone JAMA

Dɔkala Yusufu JARA