Kunnafoni sɔrɔla a don kelen, kiiritigεsoba in kumalaselaw fε. Hakililajigin na, (CPI) ɲεmɔgɔjεkulu mɔgɔw bε sugandi san saba kuntaala kama ; wa u bε sin k’u ka baara daminε o yɔrɔnin bεε la. Ɲεmɔgɔ kura in y’a ka nisɔndiya jira nin dannaya suguya tali la ka da a kan a tɔɲɔgɔnw fε, k’a sugandi ka kε kiiritigεsoba in ɲεmɔgɔ ye nin waati gεlεnw na u bolo. O siratigε la, Akani ka fɔ la, kiiri mako bε jamaɲεmɔgɔ basigilen na, min ni jama bε jε ka baara kε faraɲɔgɔnkan kɔnɔ. A k’a bεna a sinsin sigikafɔ ɲεtaa sabatili kan jεkulu in jɔsenw ani mɔgɔ kiiritaw lafasalikεlaw ni ɲɔgɔn cε, ani dɔ farali sigikafɔ fanga kan ni tɔndenjamanaw ni jamana minnu t’a tɔndenw ye fɔlɔ. A k’a bεna karan basigi sabatili ani diɲε kiiritigεsoba baarakεlaw ka hεrε sɔrɔli ma. Ɲεmɔgɔ kura in n’a dakan fila ninnu jɔyɔrɔ ka bon kosεbε (CPI) kuntilenna kεrεnkεrεnnenw dantigεli la. A bε baara kεcogo mabεn jɔsenw ni ɲɔgɔn cε ani ka porokirεri hakilila ɲinin forobakow la, bεε ka nafa kama. Ka kεɲε ni ƆrƆmu sigilisariyaw ye, n’o bε kiiritigεsoba in baarakεcogo dantigε, ɲεmɔgɔ ka baara y’o la mara kεcogo ye ; nka a sendonko tε porokirεri n’a baarakεjεkulu ka kow la. A bε kiiritigεlaw dεmεnbaaw (gerefiyew) ka baara kεcogo kɔlɔsi, ani k’a fεla fɔ mara kεcogo kunkankow la, minnu dεnnen bε CPI baarakεcogo la. Ɲεmɔgɔ bε gerefiyew ka bεnkan talen dɔw fεsεfεsε ani ka jεɲɔgɔnya bεnkanw don a tɔndenjamanaw ni diɲε cakεda tɔw cε, minnu bε tali kε CPI kunkankow la. Bugunnatigεli Kiiritigεla Akani bolo donna baara la CPI la san 2018 marisikalo tile 11 san kɔnɔntɔn kuntaala kama. A nafa yera kosεbε. Sabula a kεra diɲε kiiriko jεɲɔgɔnya lasigiden ye, ka ɲεsin diɲε jεɲɔgɔnya ɲεtaa sabatili ma kiirikow la, ani ka kε porokirεri ye Zapɔn kiiritigεsoba la. A sugandilen ka kε porokirεri ye san 1982, a ye baara kε kiiritigεso caman fε, jamana faaba kiiritigεsoba ani Zapɔn jamana yεrε tɔgɔla kiiritigεsoba, ka fara kiiritigεso wεrεw kan. Dɔnniyaw b’a la kiiriko nasira caman na ; i n’a fɔ sεgεsεgεli, nɔminεni, kiiri kun fɔlɔ tigεli, ani kɔfε weleli. A sendonna sariyakow fana na ; i n’a fɔ seginni denmisεnw ka yεrεmabila kɔnni sariya kan k’a filiw latilen, ani porokirεriw kalanni. A ka baara hukumu kɔnɔ cakεda la, min ɲεsinnen bε kojugu kunbεnni ani yεrεmabilalaw ka koɲεw ɲεnabɔli ma Azi ni moyεn-Oriyan kɔnɔ, o min bε diɲε tɔnba ka baarabolodalen erezo kɔnɔ kojugu ni kiirikow kunbεnni, ani cakεda ka ɲininni ni Zapɔn kiiri minisiriso mɔgɔw kalanni, san kɔnɔntɔn in kɔnɔ Akani ye dεmεn don ko caman na kiiriko nasira la ani dɔ farali kiiritigεlaw sekow kan hakεko la ani kiiritigε la ; jamana wεrεw porokirεriw n’u kiiritigεlaw b’o la. Tomoko Akani ye faamuyaliba sɔrɔ Iniwεrisiteko la. A ye kiiri tigεcogo lakɔlikaramɔgɔya kε Nagoya Iniwεrisite la, ani Sukiyo Iniwεrisite la k’a ta san 2005 la, ka se 2009 ma. Abubakari TARAWELE et
Dɔkala Yusufu Jara
Ciden minnu bε Malidenw yεrε dama cε sigikafɔba kεnε kan, u y’a ŋaniya kumaɲɔgɔnya sigikafɔ in da ka yεlε kojugubakεlaw ye, ka silamεdiinε dungew don an n’u cε kɔrɔfɔw la. U y’a ɲinin fana, ko ka kuranko gεlεya furakε joona walasa hakilisigi ka na mɔgɔw la.
Faso tɔgɔla sigikafɔba min daminεnen filε, o bεna kε sababu ye Malidenw ka kumaɲɔgɔnyaw kε u ni ɲɔgɔn cε ka furaw dajira gεlεya kofɔlenw na. A ka kan ka se ka hadamadenya juru caanin an cε, ka dɔ fara ku-ɲɔgɔn-kan fanga kan ani ka na ni bεn kutaala jan ye..
Furancεlafanga jamanakuntigi Kolonεli Asimi Goyita ye laseli kε tarata awirilikalo tile 30 san 2024, ko gɔfεrεnaman bε sεnε kεfεn minnu di, tεmεn bε kε n’o ye. O siratigε la, angεrε (ire) kg50 bɔrε ye sefawari dɔrɔmε ba fila ani kεmε seegin (d2 800) ye, farafinnɔgɔ kg50 .
San o san mεkalo tile 1lɔ ye baarakεlaw tɔgɔladon ye diɲε kɔnɔ. O hukumu kɔnɔ, Mali baarakεlaw lafasatɔn minnu bε UNTM jεkuluba kɔnɔ, olu ye yεrεjirataama kε jamana ka yεrεmahɔrɔnya kεnεba kan. A kεra kεnε ye, min kɔrɔfɔw bolila hadamadenya basigili ni ɲεtaa laɲini.
Mali sɔrɔdasiw ye kojugubakεla Hugo faga Indelimani kεlεdaga la Gawo mara la. Kabini Mali y’a ŋaniya k’a mεru don Irisijamana na sɔrɔdasiko nasira la, an ka lakananbaaw b’a la ka sebaayaw sɔrɔ dɔrɔn kojugubakεlaw kan..
UNTM biro kura mɔgɔ ye 53 ye. U ye lahidu ta, ko furakεcogo ani laɲinin minu kεra a ka sigikafɔw senfε, olu bεna kε sisinnan ye sarati kura in kɔnɔ.
