
I n’a fɔ san tɛmɛnnenw ta kɛra cogo min na, nisɔngoyajirasɛbɛnw tun bɛ dugukoloko ni soko fɔɲɔgɔnkɔw kan nisɔngiya jirali demokarasi kɛnɛ tako 28nan na ; n’o bɛ wele tubabukan daɲɛ surun na « EID ». O kɛnɛ in sigira kunun tarata desanburukalo tile 10 san 2024 Bamakɔ lajɛkɛsoba Seyisebe (CICB) la. A baaraw daminɛni na, minisiriɲɛmɔgɔ, mara ni desantaralizasɔn minisiri Zenerali de diwisɔn Abudulayi Mayiga, gɔfɛrɛnaman minisiri caman, jamana cɛfɔlaba Madamu Sanɔgɔ Aminata Male, fangabulonw ɲɛmɔgɔw, lasigiden minnu b’an ka jamana na, nin bɛɛ tun b’a kɛnɛ kan. Bonya tun dara furancɛlafanga kɔrɔ jamanakuntigi Jɔnkunda Tarawele kan k’o wele kɛnɛ in kan.
Nin sigili in na, jamana cɛfɔlaba ka baarakɛyɔrɔ sekeretɛri zenerali ka fɔ la, u ye nisɔngoyajirasɛbɛn 554 sɔrɔ ka bɔ u ka cakɛda in bolofaraw la Kidali, Menaka, Bamakɔ faaba anni jamana kɔkan. O sɛbɛnw fɛsɛfɛsɛlen, u ye 27 ta, minnu kalanna kɛnɛ kan jama ɲɛkɔrɔ, 430 koɲɛ tɔ bɛ jaabili sira kan, 90 bilala kɛrɛfɛ minɛ ma k’olu kɔnɔkow ma. A jirala ko sɛbɛn 7 ko banna, olu ɲɛnabɔra pewu.
I n’a fɔ sigili minnu kɛra ka tɛmɛn, jamana cɛfɔlaba y’a jira ko nisɔngoyajirasɛbɛn fanba bɛ dugukoloko ani soko fɔɲɔgɔnkɔw kan, hakɛw saraliko, gɛlɛya minnu bɛ kiiri tigɛkanw waleyali la ani kiiriko sennasumanyaniba.
A dɔw fana tun bɛ u ka cogoyaw mabɛnni kan ka kɛɲɛ n’u jɔyɔrɔw baaraw ye garadiko walima wariko la, gɛlɛya minnu bɛ foroba baara dilenw bɛnkansɛbɛnw waleyali la, hadamadenw ka hakɛw sɔsɔli. Ka da dugukoloko ni soko fɔɲɔgɔnkɔw caya an’u banbaliya kan, Madamu Sanɔgɔ Aminata Male ye laɲinin dɔw kɛ ka ɲɛsin dugukoloko ni soko minisiri ma. O dɔ ye kunnafonidi ni lafaamuyali kanpaɲi dɔ labɛnni ye ka ɲɛsin fasodenw ma, min b’a to u bɛ se ka dugukolo ni soko sariyaw dɔn, nimɔrɔ sigili dugukolow ni sow la, k’o baaraw sennateliya (Ninacad). A k’o bɛ sɔn ka na ni basigi ye dugukoloko la.
KƐNƐ DIRA NISƆNGOYAW JIRALA LA- Baaraw daminɛnen, nisɔngoyajiralaw tɛmɛn-tɛmɛnna jalatigɛlaw ni jama tɔ ɲɛkɔrɔ k’u fɛlaw jira. Jalatigɛlaw ɲɛmɔgɔya tun bɛ kiiriko minisiri kɔrɔ Sɛkina Dɛndɛba Kamisɔkɔ bolo. I n’a fɔ sigi kɛlen tun don ni min ye, nisɔngoyajira fanba bolila dugukoloko ni soko fɔɲɔgɔnkɔw kan. O la, Madamu Yatasayi Aminata Yaranangore y’a ka nisɔngoya jira mara ni desantaralizasɔn minisiri la fɔɲɔgɔnkɔ min b’a ni Bamakɔ komini 4nan Meri cɛ.
Meri kɛtɔ ka ATT-bugu lasɔrɔsira bonya, dan karila ale ka dusigiyɔrɔ la. Muso in tun ye sira caman taama o koɲɛ ɲɛnabɔli la ka dɛsɛ.
Nka jaaibili la, minisiɲɛmɔgɔ dɛmɛnni minisiri ka ɲɛsin politiki yɛlɛma kuraw ni kalata tɛmɛnsira senkɔrɔmadonni ma, o y’a jira ko sɛgɛsɛgɛliw kɛlen, a jirala ko jo bɛ Madamu Yatasayi bolo a ka wulikajɔ la. O la, a jigi sigira ko a bɛna bila a ka hakɛ kɔnɔ.
O minisiri in ye Ibarahimu Sidibe fana jigi sigi a ka nisɔngoyajira la. Ale ye Kulukɔrɔ mara sɛnɛko cakɛda baarakɛla kɔrɔ ye. A ka fɔ la, san 2001 kɔnɔ, a tɛgɛ kora ka bɔ a ka dugukolo n°CY9 na Talikɔ kin kɔnɔ Bamakɔ faaba komini 4nan na k’o di mɔgɔ wɛrɛ ma. A k’a ye sira caman taama a koɲɛ ɲɛnabɔli la ka dɛsɛ, ka sɔrɔ k’a wasa don « EID » kɛnɛ na siɲɛ caman. Minisiri Mamanin Nasire ka fɔ la, u kɛlen ka sɛgɛsɛgɛliw kɛ, a yera ko jo bɛ Ibarahimu Sidibe bolo. O la, a jigi sigira ko a bɛna bila a ka hakɛ kɔnɔ ni dugukolo kura dili ye a ma.
Bubakari Kulubali n’a bɛ wele Damu, o y’a ka nisɔngoya jira kiiriko, jamana taamsasiyɛnw marali ani hadamadenw ka hakɛw labatoli minisiri la. Ale ye Kayi-Liberete tajifeereyɔrɔ « Sad-oil » zeran kɔrɔ ye. A y’a jira ko Kayi kuuru dapelu ye kiiri tigɛ a ni banki « BCI-Mali » cɛ, k’o ɲangi a ka musaka dɔw sara ale ye sarati dalen dɔ kɔnɔ ; nka ko ni o sarati tɛmɛnna, tile o tile bɛ da o kan, dɔrɔmɛ ba mugan (d20 000) alimani bɛ yɛlɛn a kan. Tile 407 dara o kan k’a sɔrɔ fosi ma sara. O kiimɛna ka wari sarata hakɛ se miliyɔn 40,7 ma. Banki labanna ka weleli kura kɛ Kayi kuuru dapelu la ka kiiri fɔlɔ bɛnkan bɔ a ma.
Minisiri ko sɛgɛsɛgɛliw y’a jira ko kiiri bɛ ko fila de kan, minnu tɛ kelen ye. O la, ko minɛ tɛ se ka kɛ a ka fɔlen ma ; sabula ko ni nin ko suguya kɛra, ale yɛrɛ fana tun ka kan ka weleli kura wɛrɛ kɛ kiiri filanan bɛnkan kama.
Mɔgɔ o mɔgɔ ka nisɔngoyajirasɛbɛn tun ka kan ka kalan kɛnɛ in kan, a bɛɛ kalanna, wa jaabi dira a bɛɛ ma. A dɔw ye wasa sɔrɔ u ta la. Dɔw kɔni bɛ makɔnɔni kɛ halibi. Nka minɛ ma kɛ dɔw fana ta ma.
Dɔkala Yusufu JARA
Bɛnbabilen DUNBIYA
Dɔkala Yusufu Jara
Taamako cakɛdaw ka fɔ la, kasaara seereyasɛbɛn (PV) dilanni de bɛ waati jan ta. O de kosɔn k’u bɛ se ka dɔ da kalo kan tuma dɔw la fo ka se san ma, k’a sɔrɔ asurelen ma bila a hakɛ kɔnɔ.
Denmisɛnw bɛ ka kalan bila ka firi Kɔfilacɛ damanda kan Kangaba sɛrɛkili kɔnɔ kosɛbɛ sisan. Cɛmannin fara musomannin kan, u kɛlen bɛ ka Kɔfilacɛ damandaw fa tewu digɛn senni ani damanbɔgɔw koli kama sanu nɔfɛ. U bɛ firi dugukolo jalan kan i ko fɛn wɛrɛ, k’u jigi dalen to sa.
Kow gɛlɛyara Mali bolo. An tɛ se k’a fɔ fɔcogo wɛrɛ la n’o tɛ, Mali dɛsɛlen kɔ Santarafiriki la 0-0 kunun ntɛnɛn marisikalo tile 24 san 2025, kupudimɔni san 2026 ɲɛbila ntolantanw tile 6nan hukumu kɔnɔ.
Taamasiyɛnnanw jɔra Bamakɔ ani jamana marayɔrɔ caman faabaw la k’a daminɛ san 1992 la, walasa ka hakililajigin kɛ Malidenw ka wulikajɔba la demokarasi nɔfɛ.
Lajɛ in ɲɛmɔgɔya tun bɛ minisiriɲɛmɔgɔ Zenerali de diwisɔn Abudulayi Mayiga bolo. A y’a gɛlɛya cakɛdaw ma, minnu bɛna degedenw sɔrɔ, u ka baaradege sarati fɔ ka gɛlɛya u ye.
Denmisɛnninw (cɛmanw ni musomanw) bɛ nin laadalako in kɛ ni sunkalo ye tile 10 sɔrɔ. Laada min don, hakilimaw ka fɔ la, a bɛ ɲɔgɔndɛmɛn ani ku-ɲɔgɔn-kan hakilila de kofɔ.