Denmisεn kunda, ɲεnamininfεnw kεra mɔgɔ caman kanufεn ye. O ɲεnamininfεnw kεlεli cakεda (OCS) ka mɔgɔ minεba a ko la, o b’a jira ko a kεlen bε dantεmεn ye. Marisikalo tile 2 tεmεnnen in, mɔgɔ fila minεna Kita mara kɔnɔ ni kanabisi forogo 4 ye. Ɲεnamininfεn suguya ka ca kosεbε. N’i t’a fεn ninnu kanubaa ye, a ka gεlεn k’a bεε tɔgɔ dɔn. U bε dɔw wele katɔzi (14), walima Pano solεri. U tabaaw de b’u dɔn ka bɔ ɲɔgɔn na. Kin dɔw yεrε lakodɔnnen don kosεbε ɲεnamininfεnko la.
Lasa ye komini 4nan kin dɔ ye Bamakɔ faaba kɔnɔ kulu sanfε Lafiyabugu ni Saamε furancε la. Yen lakodɔnnen don ni ɲε daamuda ye kosεbε. Sigidalamɔgɔw ka fɔ la, kulu in sanfε denmisεn caman taalan ye dɔrɔgu ye. A kεrεbεtε Hamidu ka yɔrɔ la, a b’i n’a fɔ yen denmisεn bεε bε dɔrɔgu ta. Dɔrɔgutala bε siga mɔgɔ minnu na, o y’a tε minnu dɔn. N'u ye mɔgɔ kura ye mununmunun na yɔrɔ o yɔrɔ la dɔrɔn, a bε k’u ɲεna ko polisi don. U b’u mabɔ yen na.
Dɔrɔgutala bεε sigimajɔlen don ko dɔ fε. Alamisadon feburuyekalo tile 8 tεmεnnen, dɔrɔgutala dɔ y’a jira ko, ale tun sulen don kosεbε. Mɔgɔw t’a dɔn ko dɔrɔgu dantεmεn tali ka jugu u ka kεnεya ma. A ko ale b’a ta walasa ka waati tεmεn a kan. Ko dɔw fana b’a ta walasa u ka se ka kε cε ye dilan na. Misali la, Taramadɔli b’o mako in ɲε olu bolo cεnin san mugan ni kɔ in ka fɔ la. A ko dɔw fana b’a ta walasa u ka se ka dusu sɔrɔ k’u ka ko jugu ŋaniya sirilenw waleya. A ko dɔgɔkun kɔnɔ ale bε dɔrɔgu tako saba kε. Nka sibiridonw ni karidonw na, n’a y’a ka dɔrɔguw ta, a tε bɔ, a bε to so. Ko bεε b’o dɔn ale la kin in kɔnɔ. Wa a bε laadilikanw di a ɲɔgɔnna dɔrɔgutalaw ma, u k’a ko kε ni hakili ye, u kana juguya ta ka mɔgɔ sεgεrε, wa u ka mɔgɔ tɔw bonya.
ƝƆGƆNDƐMƐN DAN BƐƐ- Denmasa dɔw ka fɔ la, denmisεn dɔrɔgutalaw ta ye bɔnε ye a ko la, wa ko polisiw de ka kan k’a janto mɔgɔw ka basigi la. Ko denmansaw kεwale o bɔnε bε denmisεnw kan. Ko gɔfεrεnaman de ka kan ka dɔrɔgu donni bali an ka jamana kɔnɔ ; n’o tε, ko mɔgɔw degunnen don a ko la kosεbε. A ko a dalen b’a la, jamana ɲεmɔgɔw bεna se k’u jɔ u jɔyɔrɔ la dɔrɔguko kεlεli la an bε se ka lafiya sɔrɔ cogo min na an sigidaw la, Ninnu tun ye Ali Tarawele hakililaw ye, Denbayatigi don Lasa. Mohamεdi Ture ye denmisεn yεrεmabila ye Kεnzanbugu, min si hakε bε san 15 ɲɔgɔnna na.
Feburuyekalo daminε waati la, sɔgɔmanεgε kanɲε 2 fanfεlaw la, ale tun bε mununmunun na polisiso 3nan masurunna na sanfuru εndiyεn forogo kelen b’a bolo. Dɔrɔgu kanubaaba don. A tun sulenba don ka da o kan, hali taama tun ka gεlεn a bolo. A y’i kanto ne ma, « Tanti », nin forogo in tε se ka sini sɔrɔ ne bolo. A ɲuman ye ka caman sɔrɔ, ka fara nin kan, min b’a to n bε se ka lafiya. Nin kuma bɔra mɔgɔ da la, min bε si nbεεda kan.
Kabin san 2020, Mohamεdi Ture y’u ka du bila jalakili la sanu sonyaniko la, a ba sinamuso y’a bisigaya min bεbaa ye. Kabini a ye du bila o cogo la, mɔgɔ si ma taa a ɲinin ka na n’a ye ; hali a fa. A a fɔ la, a fa yεrε de dara ale ba kɔkan. A k’ale ba fatulen san 2018 k’a sɔrɔ a ma san 9 dafa. Ale ma lafiya du kɔnɔ o de kɔfε. A ba sinamuso tun tε dumuni di a ma. Ale tun bε bɔ ka taa dunta ɲinin kεnεma, A tun bε wajibiya ka baara misεnninw kε mɔgɔw ye ; i n’a fɔ bolifεntigiw ka mɔbiliw witiriw jɔɔsili dankunw na.
A bε warinin min sɔrɔ o la, a bε samaraw san a yεrε ye, ka taa a ko foroba ɲεgεn sarataw kɔnɔ, ka dumuni san ani ka dɔrɔgu san. A kɔni y’a sεmεntiya ko a tε sonyani kε. K’a y’o to a ba gasi kama, hali n’o tε diɲε na yan tuguni. Ko a ba tun bε deli k’a fɔ a ye, ko sonyani man ɲi, wa ko son bε sɔn ko bεε ma. A ko n’ale m’a ka dɔrɔgu sɔngɔ sɔrɔ don o don, a teriw bε ɲε a ma a ka se ka o don su latεmεn. Mohamεdi Ture ko ɲɔgɔndεmεn bε dɔrɔgutalaw yεrε dama cε kosεbε. A k’olu ka jεkulu mɔgɔ bε se bi saba ɲɔgɔnna ma. Nka, an bε don min na, a hami ye ka se k’a yεrε bɔ nbεεdakan waleyaw la, ka hadamadenya ɲuman sira ta.
KA EREZOW CI- Mohamεdi Ture fa sigiyɔrɔ ye Bagadaji ye Bamakɔ komini 2nan kɔnɔ ; menize don, min si hakε bε san bi duuru ni kɔ la, wa a ɲε da man di kosεbε tuguni. Karidon feburuyekalo tile 12 san 2024, nεgε kanɲε 19 waati la, an kunnafonidilaw n’a ye kumaɲɔgɔnya kε. A y’a jira ko a tεna fosi dogo an na Mohamεdi ka ko la. A ko mɔgɔ masumannenba tun don, min tun bε du kɔnɔ sanga ni waati bεε la. A ba fatura k’a sababu kε jolicayabana ye. Kabini o kεra, yεlεma donna cεnin in ka ko la. Sanga ni waati bεε la i tun b’a ni a ba sinamuso sɔrɔ mankan na, K’ale yεrε delila k’a ba sinamuso in ka sanu bɔ a ka jufa kɔnɔ. O maloya fε, ko ale tun bεna kirin dudukasi fε. A k’ale tun b’a fε k’a gosi. A bolila ka bɔ du kɔnɔ. San fila ɲinini kɔfε, ale y’a ye, nka a y’a ban co,ko a tε na du kɔnɔ. Nka o n’a ta bεε, ale kɔni b’a sek kε, min b’a to a se ka sein ka sɔn ka na cogo min na ; sabula a yεrε nimisalen don sisan. N'a tun sago tε nani ye fiyewu, a tun tε ne ka telefni nimɔrɔ di aw ma.
A ba sinamuso k’ale yεrε bε lafiya ni Mohamεdi sera ka sɔn ka na so kɔnɔ. Tiɲε don kεlε kεra u ni ɲɔgɔn cε ; nka lae kelen tε jalaki nin ko in na. A fura dama a ma jεn ni ne furuli ye a fa fε ; sabula a y’a ba dennin kelen ye, Madamu Ture Bajalo Gise yεrε ka fɔ la. Wa ale nisɔndiyalen tε n’a ka du bilali ye, sango k’a jarabi kε ɲεnamininfεnw ye, k’a ka kεnεya don nkalama na. K’an to mununmunun na Kεnzanbugu kɔnɔ, an bεnna ni polisiw ye u ka mununmununsaalo la. An y’u ɲininka. Polisi dɔ y’a jira, ko dɔrɔguta kεlen bε gεlεyaba ye, lakananbaaw bε ka min kεlε kosεbε don o don, ani k’a ɲinin k’a erewo ci.
A ko u ka mɔgɔ minεta kojugubakε la, o 90% ye denmisεnw ye.O Denmisεn minnu bε dɔrɔgu ta, an y’o caman ka jεkuluw ci. Nka halibi a tɔ bε yen. Wa fεn min ye gεlεya ye olu ka baara la, minnu somɔgɔw b’u kofɔ an ye, n’an y’u minε, olu yεrε de bε laban ka na an deli u bilali la. K’u t’a fε k’u denw ye kaso la ; nka a ka di u ye k’u bagabaga dɔɔnin. K’o de y’u kofɔkun ye
Dɔgɔtɔrɔ Bubakari Jara ka fɔ la, dɔrɔgu tali bε kɔlɔlɔ lase mɔgɔ ma waati kuntaala surun walima kuntaala jan kɔnɔ. Kuntaala surunko la, a ko kɔlɔlɔ ye ko jugukε ye a yεrε la walima mɔgɔ wεrε la.
U bε se ka bin musow kan kafoɲɔgɔnya nasira la k’a sɔrɔ yεrεtagannan t’u la, sirabakan kasaaraw, u bε se ka jogin binniw senfε, walima ka to ji la. Kuntaala jan kɔnɔ, kɔkɔlɔ bε se ka kε kunkolo ɲagami ye, hakili dɔgɔyali, jolicayabana ani dusukunyεrεyεrε. Ani fana, a bε se ka dun don dɔw fari la nkɔɔnɔ walima fogonfogo kɔnɔ.
Mohamεdi T. Konarε ye hakiliyanfan banaw dɔnbaa ye. Ale y’a jira ko denmansaw ka kan ka sigikafɔ don u n’u denw cε, ani k’u ka ko kεtaw kɔlɔsi. K’a dɔn n’i yɔrɔ man jan a la, ani n’i dorogolen t’a la kojugu fana. Ka kε a teri ye, ka kumaɲɔgɔnya saman i n’a cε, k’i hakili to i yεrε la o laadilikanw kuntaala kana janya. Ka kεnεya tigilamɔgɔw sirabɔ ni hakililabana y’a sɔrɔ ; sabula dɔrɔgu donnen mɔgɔ joli la ka se hakε dɔ ma, a bilali fεεrε tigεta ka ca.
Mohamεdi T. Konarε ka fɔ la, a tigila mɔgɔ kεtɔ k’a bila, o kɔlɔsili yɔrɔ jan fε, k’a sɔrɔ a’ tε ɲɔgɔn kan o jɔyɔrɔ ka bon ; sabula n’i ɲinεna a kɔ, a bε se ka segin a ma tuguni. Ɲuman tε dɔrɔgu la.
I hakili la ko dɔ man jugu, i b’a sɔrɔ o tε yen, kɔlɔlɔ bε sɔrɔ a la. dɔrɔgu tali, denmisεnnin ka kan ka bilasira o kɔlɔlɔ la kiiriko nasira la ani kεnεyako nasira la. Dɔrɔgu tali bε se ka denmisεnnin ka kalan tiɲε. O la, a ɲuman ye ka dabaliw sigi senkan, min b’u tagan a tali ma.
Jεnεba BAGAYƆKƆ et
Dɔkala Yusufu Jara
Ciden minnu bε Malidenw yεrε dama cε sigikafɔba kεnε kan, u y’a ŋaniya kumaɲɔgɔnya sigikafɔ in da ka yεlε kojugubakεlaw ye, ka silamεdiinε dungew don an n’u cε kɔrɔfɔw la. U y’a ɲinin fana, ko ka kuranko gεlεya furakε joona walasa hakilisigi ka na mɔgɔw la.
Faso tɔgɔla sigikafɔba min daminεnen filε, o bεna kε sababu ye Malidenw ka kumaɲɔgɔnyaw kε u ni ɲɔgɔn cε ka furaw dajira gεlεya kofɔlenw na. A ka kan ka se ka hadamadenya juru caanin an cε, ka dɔ fara ku-ɲɔgɔn-kan fanga kan ani ka na ni bεn kutaala jan ye..
Furancεlafanga jamanakuntigi Kolonεli Asimi Goyita ye laseli kε tarata awirilikalo tile 30 san 2024, ko gɔfεrεnaman bε sεnε kεfεn minnu di, tεmεn bε kε n’o ye. O siratigε la, angεrε (ire) kg50 bɔrε ye sefawari dɔrɔmε ba fila ani kεmε seegin (d2 800) ye, farafinnɔgɔ kg50 .
San o san mεkalo tile 1lɔ ye baarakεlaw tɔgɔladon ye diɲε kɔnɔ. O hukumu kɔnɔ, Mali baarakεlaw lafasatɔn minnu bε UNTM jεkuluba kɔnɔ, olu ye yεrεjirataama kε jamana ka yεrεmahɔrɔnya kεnεba kan. A kεra kεnε ye, min kɔrɔfɔw bolila hadamadenya basigili ni ɲεtaa laɲini.
Mali sɔrɔdasiw ye kojugubakεla Hugo faga Indelimani kεlεdaga la Gawo mara la. Kabini Mali y’a ŋaniya k’a mεru don Irisijamana na sɔrɔdasiko nasira la, an ka lakananbaaw b’a la ka sebaayaw sɔrɔ dɔrɔn kojugubakεlaw kan..
UNTM biro kura mɔgɔ ye 53 ye. U ye lahidu ta, ko furakεcogo ani laɲinin minu kεra a ka sigikafɔw senfε, olu bεna kε sisinnan ye sarati kura in kɔnɔ.
