Nka kunnafoniko cakɛdaw dɔrɔn ma weleli jaabi. Iniwɛrisitew, ɲininnikɛla dɔnkobatigiw basigi ani forobakow la, olu fana yera kɛnɛ kan. Segin kɛra jamanakuntigi ka kuntilennasɛbɛn kɔnɔko seegin laseli kan, o min donna gɔfɛrɛnaman bolo nowanburukalo tile 21 san 2024. O siratigɛ la, minisiriɲɛmɔgɔ sinsinna dakun min bɛ fasojama dusu dali kan fanga kɔrɔ. Sabula a dalen b’a la ko a kumaɲɔgɔn ninnu y’o kunnafoniw jɛnsɛnbaa ɲumanw ye. O de kosɔn a ye foli ni tanuni lase kunnafonidilaw ma u ka muɲun, u ka senkɔrɔmadonni an’u ka dɛmɛn na jamana jɔli baaraba la.
Minisiri ka minisiriɲɛmɔgɔya jɔyɔrɔ kɔfɛ, jama min tun bɛ kɛnɛ kan, u wasara ka da a kan dɔnkoba b’a yɛrɛ la basigi ani forobakow nasira la. A ka dɔnniya minnu kofɔlen bɛ a bugunnatigɛsɛbɛn kɔnɔ, o b’o sɛmɛntiya. Minisiriɲɛmɔgɔ y’a ka fanga da kɛrɛfɛ, ka lajɛkɛnɛ in kɛ kalanbulon ye a ka cikanw laseli la.
O kɛra ni ɲɛbila kiimɛni ye, a ye min ɲɛsin lajɛkɛlaw ma. Mɔgɔ minnu delilen don o ko suguyaw la kalanlajɛw kɛnɛ kan, olu y’o faamuya kosɛbɛ : O ɲɛbila kiimɛni kun tun ye k’a dɔn n’i y’a sɔrɔ kalandenw bɛna nafa sɔrɔ baarabolodalen kɔnɔko la. A don ɲɛbila kiimɛni bolila ɲininkali kelen pe kan jama na : «jɔnnin kelen bɛ jama na yan, min somɔgɔ dɔ tɛ jamana lakananbaakulu cɛla ?».
Mɔgɔ ma se ka kuma ; o b’a jira ko jaabi dira. O la minisiriɲɛmɔgɔ ye ɲɛfɔli kɛ a ka kiimɛni in fana kan, k’a jira ko lakananbaaw y’an dɔ ye, an ka dudenw don, an jamanaden ɲɔgɔnw don. O la lakananbaaw man kan ka kɛ jele ye ka farali kɛ, nka a ka kan ka kɛ miseli de ye ka kalali kɛ, ka hadamadenya kala, ka donɲɔgɔnna sinsin.
Nin ɲɛbila kiimɛni in kɛra dantigɛlikan ye minisiriɲɛmɔgɔ fɛ kunnafonidilaw ɲɛkɔrɔ, ko wajibi don an k’an dusu da fanga kɔrɔ, i kɛra hadamaden ani baarakɛla suguya o suguya ye. An kelenna walima an jamakulu ka kan k’o kɛ. Ka fara ɲɛbila kiimɛni kan. A y’a ka fɔtaw sɛmɛntiya ni misali kɛrɛnkɛrɛnnenw ye. Misali dɔ ye, a ka fɔ la, a mɔkɛ Ali Nuhun Jalo, ni depitebulon ɲɛmɔgɔ kɔrɔ don, o ye bɔli min kɛ kɔsa in na, k’a jira politikidu dɔ la, k’u ka fara ɲɔgɔn kan ka sira da sɔrɔdasiw ɲɛ k’olu b’a fɛ ka politikitɔn dɔ sigi senkan. A k’o miiriya in ka da kɛrɛfɛ ; sabula sariya t’a yamaruya o waleya in ka kɛ sɔrɔdasiw fɛ.
Nka minisiriɲɛmɔgɔ y’a sinsin min kan, o de ye k’a ɲuman ye ka karan hadamadenya donɲɔgɔnna ma ni fasojama dusu dali ye fanga kɔrɔ. O la, u kana sɔn ka jama lamuruti ka bila sɔrɔdasiw la ni hakilila juguw ye. Mali fasojama ye muɲunni min kɛ jamana dugukolo mumɛ ka se ka bɔɔsi juguw la, ni yɔrɔ caman tun b’olu bolo san tan ni kɔ kɔnɔ, o foli ka kan ka kɛ ; wa o cɛsiri nafa man kan ka buruja k’a sababu kɛ politikikumaw ye.
Fanga kɛrɛnkɛrɛnni- Ni dɔnniya taabolo ye ka sinsin ni ɲɛbila kiimɛni ye ani ko dɔ waleyali ye, kunnafonidilaw ye minisiriɲɛmɔgɔ ka cikan faamuya ka ɲɛsin u ma fasojama dusu daliko la fanga kɔnɔ. Nka, o m’u bali k’u haminankow fana dajira a la, u ŋaniya ye min ye donɲɔgɔnna ani fasojama dusu daliko la, o minnu ye laɲininw ye. O siratigɛ la, Arajo Kiledu laselikɛla min ye Abudulayi Handani ye n’a lakodɔnnen bɛ ni basigi ye kuma na, o ye hakilajigin kɛ, k’a jira ko fangaw dɔnnen bɛ ni fɛn min ye, o ye u ka kan ka kɔlɔsi ani k’u lamara, wa kunnafonidi cakɛdaw kɔlɔsilen don kosɛbɛ tuma dɔw la cogo min na, u ma lamaralen tɛ o cogo la.
O kumakan kelen in b’a jira ko kunnafonidilaw fana ni lakananni fɔɲɔgɔnkɔw ni basigibaliya kɔnɔ, o ka kan. N’o ye hakiliafɔ kannabila, Mali kunnafoniko sariya filiw latilenni, dɛmɛnwari dili u ma walima u makoɲɛfɛnw sanyɔrɔba dɔ sigili senkan ; i n’a fɔ u mako bɛ jɔ papiye minnu na.
Minisiriɲɛmɔgɔ y’o fɔlenw ta ba la, fo ka hakililajigin kɛ, ko an bɛ demokarasi fanga de kɔnɔ ; o b’a jira ko kunnafoniko jɔyɔrɔba b’o labaarali la. Wa ko kunnafoniko ka kan ka labɛn koɲuman min b’a to a ka se k’a jɔyɔrɔ fa a ɲɛma k’a ka baara disidakow ta ba la. Kɛrɛnkɛrɛnnenya la telewisɔnso min ye « Djoliba TV News » ye. Mali kunnafonidilaw tɔgɔlaso ɲɛmɔgɔ ye yaafa ɲinin u bɛɛ tɔgɔ la, Burukina faso fanga fɛ waleya kɛlen in na.
Minisiriɲɛmɔgɔ ye foli kɛ o hakiliɲumantigiya in na. A ko nɔgɔya donni kow cogoya la, o de ye minisiriɲɛmɔgɔ bila ka kumaɲɔgɔnyaw kɛ ni politikitɔnw, tɔn minnu tɛ politikitɔnw ye, diinɛɲɛmɔgɔw ani jamana maaba wɛrɛw ye. O kɔrɔma surun ye politikiɲɛmɔgɔ 11 labilali ye ka bɔ kaso la k’a sababu kɛ jamana taabolo sariya ɲɛbila poroze bɛn ni fɔkabɛn sɔrɔli la, o kolabɛnkulu ɲɛmɔgɔ Usumani Isufi Mayiga ka wulikajɔ ye.
Ka jɛ ka taama ɲɔgɔn fɛ, o de daminɛnen don ; wa a tɛ taa ɲɛbila kiimɛniw kɔ ka ɲɛsin jamakulu bɛɛ ma. Taama don ka taa yaafaɲinin, donɲɔgɔnna ani fasojama dusu dali ma fanga kɔrɔ ; o minnu dantigɛlen bɛ kuntilennasɛbɛn kɔnɔ min donna gɔfɛrɛnaman bolo. O yecogo in Maliko la, Maliden bɛɛ hami y’o waleyali ye.
Dɔkala Yusufu JARA
Alasani Suleyimani
Dɔkala Yusufu Jara
Taamako cakɛdaw ka fɔ la, kasaara seereyasɛbɛn (PV) dilanni de bɛ waati jan ta. O de kosɔn k’u bɛ se ka dɔ da kalo kan tuma dɔw la fo ka se san ma, k’a sɔrɔ asurelen ma bila a hakɛ kɔnɔ.
Denmisɛnw bɛ ka kalan bila ka firi Kɔfilacɛ damanda kan Kangaba sɛrɛkili kɔnɔ kosɛbɛ sisan. Cɛmannin fara musomannin kan, u kɛlen bɛ ka Kɔfilacɛ damandaw fa tewu digɛn senni ani damanbɔgɔw koli kama sanu nɔfɛ. U bɛ firi dugukolo jalan kan i ko fɛn wɛrɛ, k’u jigi dalen to sa.
Kow gɛlɛyara Mali bolo. An tɛ se k’a fɔ fɔcogo wɛrɛ la n’o tɛ, Mali dɛsɛlen kɔ Santarafiriki la 0-0 kunun ntɛnɛn marisikalo tile 24 san 2025, kupudimɔni san 2026 ɲɛbila ntolantanw tile 6nan hukumu kɔnɔ.
Taamasiyɛnnanw jɔra Bamakɔ ani jamana marayɔrɔ caman faabaw la k’a daminɛ san 1992 la, walasa ka hakililajigin kɛ Malidenw ka wulikajɔba la demokarasi nɔfɛ.
Lajɛ in ɲɛmɔgɔya tun bɛ minisiriɲɛmɔgɔ Zenerali de diwisɔn Abudulayi Mayiga bolo. A y’a gɛlɛya cakɛdaw ma, minnu bɛna degedenw sɔrɔ, u ka baaradege sarati fɔ ka gɛlɛya u ye.
Denmisɛnninw (cɛmanw ni musomanw) bɛ nin laadalako in kɛ ni sunkalo ye tile 10 sɔrɔ. Laada min don, hakilimaw ka fɔ la, a bɛ ɲɔgɔndɛmɛn ani ku-ɲɔgɔn-kan hakilila de kofɔ.
