Jama kolomaw ka san kura dugawudon jamanakuntigi la : Foliw kεra ɲεtaa sɔrɔlenw na

Jamanakuntigiso lajεkεso kɔnɔ Kuluba, jama kolomaw y’u ka san kura dugawudon kε jamanakuntigi Kolonεi Asimi Goyita la. Minisiriɲεmɔgɔ D^r Sogεli Kokala Mayiga, bulonba kuntigi Kolonεli Maliki Jawu ani minisiri caman, nin bεε tun bε kεnε kan.

Bamakɔ dugulensow ka kumatigi Mamutu Ɲarε fɔlɔ ye kuma ta, ka taasibila kε ka ɲεsin mɔgɔw ma, siwili ni lakananbaa, minnu ni tora Maliko la. A ye foli ni tanuni lase furancεlafanga ɲεmɔgɔw ma kandili kalata labεncogo ɲuman na jamana sariyasunba kura kan, ani fasokanw donni na ba la. Ani waleya ɲuman wεrε tɔ fεn o fεn n’u b’a la k’o kε Maliko la, nin bεε foli kεra. Mamutu Ɲarε y’a ɲinin jamanakuntigi n’a jεɲɔgɔnw fε, u ka tεmεn ni u hakilila ɲuman dantigεlenw waleyali ye.

Mali silamεtɔnba ka kumatigi Cεrinɔ Hadi Camu y’a jira ko salon nin san kura dugawudon kelen in senfε, a jirala ko jamanadenw hami ye basigi sɔrɔli ye an ka jamana kɔnɔ. A ka fɔ la, o don ni bi cε, basigi donna Mali kɔnɔ.

Ni Ala ka dεmεn ye, jamanakuntigi ka hakilitigiya, ka fara lakananbaaw ka wulikajɔ ani cεsiri kan, ani jamanaden tɔw ka senkɔrɔmadonni, basigi donna mali kɔnɔ Minusima ni Barikani taalen kɔfε. Cεrinɔ Hadi Camu ye hakililajigin kε diinε ka hinε kan. Ka sɔrɔ k’a jira, ko bin kεra Mali kan a ka dugujukɔrɔfεnw nɔfε. A ye jamanakuntigi fo a ka hakiliɲumantigiya la fɔkabεnko la Malidenw yεrε dama cε, sabula ko Malidenw ka gεlεya fura de b’u yεrε bolo.

YAAFA ANI FƆKABƐN- Mali egilizi katoliki ɲεmɔgɔba Karidinali Zan Zεribo ye foli ni tanuni kε u ka diinεtɔn tɔgɔ la, k’a jira ko san 2023 kεra disidako dan bεε la jamana jɔli kura nɔfε, basigibaliya kεlεli, ani an ka yεrεmahɔrɔnya taabolow dantigεli. A ka fɔ la, Malidenw ma tila a fɔli la, ko u mako bε Mali kura la, wa k’o bε se ka sabati ni yεlεma ɲuman donni ye jamana maracogo la ani mɔgɔw jogow la.

O yεlεma ɲuman na, a da sera jamanakuntigi kεwalew ma ka ɲεsin ko dɔw ma ; i n’a fɔ sariyasunba kura, dugujukɔrɔfεnko sariya, poroze labεnnenw ɲangili sariya ani kiiriw tigεcogo kan. Karidinali Zan Zεribo ka fɔ la, o yεlεmaniw ka kan ka senkɔrɔmadon ni jogo ɲuman tali ye ani kεlεminεn nafamaw laseli lakananbaaw ma, u ka se k’u disi da kojugubakε kεlεli la ni wasa ye an ka jamana kɔnɔ ; ka da a kan kojugubakε waralen don an ka jamana kɔnɔ o bε san caman bɔ.

Karidinali Zan Zεribo y’a jira ko dɔ farali sɔrɔdasiw fanga kan ni dɔnniyaw ni baarakεminεn nafamaw ye, o sera k’a to u ka se ka Kidali ni Agelihɔku bɔɔsi juguw la. A labanna k’a jira jamanakuntig la, ko sebaaya sɔrɔli kojugubakε kεlεli la, o ye kεlεba kura wεrε daminεni ye, min ka gεlεn kosεbε : n’o ye yaafa ani fɔkabεn ye. A ko san 2023 kεra jigisigi daminεni ye Malidenw fε.

Mali egilizi porotεsitanw ka kumatigi Ereweran D^r Nu Agi Infa Yatara y’a jira ko, ko caman kεra san 2023 kɔnɔ. Degelikaramɔgɔ ɲuman sɔrɔli Samatasεgεw ye. A y’a jira fana, ko jamanakuntigi ka hakilitigiya sera k’a to Mali kura jɔli sira ka ta. Jamana ye sariyasunba kura sɔrɔ, min hakililaw bɔra Malidenw yεrε la. A ko fana, ko yεlεma donna ko caman na ni hakili ɲuman ye.

Lakananbaaw ye baarakεminεn nafamaw sɔrɔ, yεlεma ɲuman donna u dabolo la an’u ka ɲεnamaya kεcogo fana na jamana lafasali an’a basigili nasira la.  Jama kolomaw ka kumatigi Burema Alayi Ture ye foli lase furancεlafanga ɲεmɔgɔw ma, u ka waleya kεlen na Mali kura jɔli kama ni yεlεma doni ye politikikow ni fangabulonw cogoyaw la. A ye foli kε fasodenw ka kɔlɔsilibaara la jamana sariyasunba kura kɔnɔ, ka foli kε Kidali bɔɔsili la juguw la. A y’a jira fana, ko an bε waati min na, kuran tε setigiko ye bilen ; a dama ka kan Maliden bεε la.

Kurantigε banbali bε gεlεya don cakεda fitininw ni mankanw ka baaraw kεcogo la, ka gεlεya don baara sɔrɔli la ; kεrεnkεrεnnenya la denmisεnw ni musow fε. Burema Alayi Ture bolo, nafoloko bilali sira ɲuman kan, o tεmεnsira dɔ ye kuran sɔrɔli ye ka tugu jamanadenw fε, hali n’i y’a sɔrɔ mɔgɔw bε ka muɲun a ko kɔrɔ. A b’a ɲinin jamana ɲεmɔgɔw fε, u ka dabali wεrε tigε kuran sɔrɔcogo la ni baraziw jɔli, ani tile ni fiɲε kurandiyɔrɔw jɔli ye, ka fara a sɔrɔcogo wεrεw kan.

Mɔgɔ o mɔgɔ ye kuma ta kεnε in kan, a bεε y’a jira k’u bε furancεlafanga ɲεmɔgɔw kɔkɔrɔ, wa k’u b’u jɔyɔrɔ fa a ɲεma Mali kura jɔli la.

POLITIKI KUNDA- Jaabili la, furancεlafanga jamanakuntigi Kolonεli Asimi Goyita y’a jira kumatigi bεε la, ko yεrεmahɔrɔnya bε daminε ni basigi ye. Yεrεmahɔrɔnya nafoloko ani politikiko la, o bε sɔrɔ kεlεbolo kologεlεn fε. Sɔrɔdasiya bε ko bεε daminε an’a laban na jamana bolo. Jamanakuntigi ka fɔ la, jamanadenw ye laɲinin minnu kε sigikafɔba senfε Mali kura jɔli la, gɔfεrεnaman b’a la k’o de waleya. O de kosɔn sɔrɔdasiw sera ka don Kidali, Tesaliti, Agelihɔku ani Bεri.

Jamanakuntigi ye foli ni waleɲumandɔn kε Malidenw na sɔrɔdasiw senkɔrɔmadonni na kojugubakεlaw ka gεlεyaw n’u ta bεε, jamana dugukolo mumε bɔɔsili kεlεw kɔnɔ. Kolonεli Asimi Goyita ka fɔ la, Mali tun kεra jamana kelen tigi caman ye. O de kosɔn Malidenw tun y’a ɲinin Mali ka segin u ma ani ka sɔrɔdasi dunanw gεn ka bɔ Mali kɔnɔ. Furancεlafanga jamanakuntigi ye ɲεfɔli kε Mali bɔcogo la kεlεbolo G5 Sahel jεkulu la ani Minusima bɔli la Mali kɔnɔ, ka fara ONU ŋaniyaw kan o bɔli in kɔnɔna na jamana kɔrɔnyanfan Minusima dagayɔrɔ dɔw la.

A y’a jira ko kojugubakε ye politiki kunda, setigijamanaw ka nafaɲinin ye. A ye foli kε kandili kalata tεmεncogo la, kalata sariya kura tali la, marayɔrɔ kuraw sigili la, kalata jεkulu kεrεnkεrεnnen (Aige) ka baaraw daminεni na, dugujukɔrɔfεnko sariya kura tali la. Kolonεli Asimi Goyita bolo, Mali tε faantan jamana ye, ka da a kan, a dugukolo falen don nafamafεnw na : sanu, litiyɔmu manganεnsi, uraniyɔmu... A ka fɔ la, n’o dugujukɔrɔfεn ninnu labaara la a ɲεma Mali ye, caman bε bɔ Maliden tungafεtaala hakε la.

O kɔfε jamanakuntigi da sera yurugu-yurugu kεlεli ma. A y’a jira k’o bε kεlε ka se a dan na, wa ko a tεna mɔgɔ si lafasa a ko la, hali ni min kεra gɔfεrεnaman mɔgɔ ye. A ko ni yurugu-yurugu ma kεlε basigi tε se ka sabati jamana kɔnɔ. Sabula ko yurugu-yurugu bε kε cakεda bεε la. A b’a ɲinin Malidenw fε, u mana yurugu-yurugu mεn ko o ko la ani yɔrɔ o yɔrɔ la, u ka kofɔli kε ni seereya jɔnjɔnw ye. Fεn min ye kurantigεko ye, furancεlafanga jamanakuntigi ye foli lase Malidenw ma u ka muɲun na. A ko furancεlafanga sinsinbɔlɔ ye fasodenw de ye. Ko dabaliw bε sen na kurantigεko gεlεya ka se ka furakε waati kuntaala surun walima kuntaala jan kama.

Jedone JAMA

dɔkala Yusufu JARA