Liputako-Guruma bεnkan : Bulonba jεnna n’a waleyali ye

Bulonba kɔnseyejεkulu mɔgɔ bεε jεnna ni Mali, Burukina Faso ani Nizεri cε bεnkan waleyali ye kojugubakε kεlεli nasira la u koorlimani kɔnɔ

Par

Gansira mercredi 11 octobre 2023 à 08:10
Liputako-Guruma bεnkan : Bulonba jεnna n’a waleyali ye

Mali bulonba kɔnyejεkulu ka ɔkutɔburukalo in sigili senfε, u bεε jεnna ni sariya n° 2023-25/PT-RM ye, min tara sεtanburukalo tile 29 san 2023, n’a bε wele Liputako-Guruma bεnkan. O min bolonɔbilala Bamakɔ sεtanburukalo tile 16 san 2023 Mali, Burukina Faso ani Nizεri fε. Bεnkan in tubabukan daɲε surun ye (AES) ye. Mali kεra jamana fɔlɔ ye k’a bolonɔbila.



Wa a hakilila bɔra Mali kɔkankow minisiri Abudulayi Jɔpu de la. O de kosɔn a tun bε bulonba kɔnseyejεkulu ɲεkɔrɔ k’a kɔkɔrɔmadon kunun ɔkutɔburukalo tile 9 san 2023. Jεkulu min ɲεsinnen bε kɔkankow ma, ani kɔkanmalidenw ni Afiriki donɲɔgɔnna ɲεnabɔlijεkulu, a tun ɲininnen don olu fε, u k’u hakilila di bεnkansεbεn in kan. Sabula a bε san tan caman bɔ bi, kojugubakεlaw dagalen don Sahelikungo kɔnɔ, ka basigibaliya sεbεkɔrɔ jonbolo (wara).


I t’i miiri ko jugu si la, kojugubakεla ninnu tε min kε : mɔgɔfaga, dɔrɔgufeere, dugujukɔrɔfεnw bɔli ani binkanniw. Dabali fεn o fεn tun tigεra k’o bε se ka kε fura ɲuman ye, o si jɔsen ma nkoolo faga. A dɔw yεrε kεra sababu ye ka basigibaliya juguya, ka politikiko fana cogoya sεbεkɔrɔ tiɲε Sahelinkungo kɔnɔ.



« G5 Sahel » sigira senkan san 2014 jamana duuru fε : Burukina Faso, Mali, Moritani, Nizεri ani Cadi. O laɲinin tun ye ka kojugubakε kεlε, ka hadamadenw an’u bolofεnw lakanan. Nka senkolajamana dɔw sendonni a ko la, jεɲɔgɔn dɔw ka musalaka, tɔndenjamana dɔw yεrε ka jijukɔrɔsaya, fangaw dafirili Mali, Cadi ani Burukina Faso, ka fara baarakεnafolo yεrε sɔrɔbaliya kan, « G5 Sahel » ma se ka mεεn si la.



O de kosɔn, Mali, Burukina faso ani Nizεri y’a ŋaniya k’u fangaw fara ɲɔgɔn kan, k’u disi da basigibaliya kεlεli la u koorilamini kɔnɔ. O badenya ni teriya hakili de bɔra ni « AES » ye u ka yεrεmahɔrɔnya yεrε-yεrε sɔrɔli, an’u ka jamanaw kelenya sabatili la, ka kojugubakε kεlε a kεlεcogo bεε la.
 

« AES » sigiliko la senkan, minisiri Abudulayi Jɔpu ka fɔ la, kow ye taacogo kura min ta kɔsa in na an ka jamanaw kɔnɔ, o y’a jira ko an bε jεkulu minnu kɔnɔ n’o ye CEDEAO, UEMOA ani BECEAO ye, olu tε ka bεn ni jamanadenw haminankow ye tuguni. A ɲεsinnen tε donɲɔgɔnna ma, k’a sababu kε senkola jamanaw kεli ye k’u ta u nkɔɔnɔ ma, k’u wajibi don u sagoladaw fε.



Gεrεntε min filε Nizεri kan, o b’a sεmεntiya ko jεkulu ninnu ma dabɔ u tɔndenw ka hεrε kama. Ka da nin kɔlɔsiliw kan, jamana saba ninnu y’a ŋaniya ka fara ɲɔgɔn kan, k’u yεrε dεmεn, k’a sɔrɔ u ma mɔgɔ wεrε juguya minε. U hami ye dɔrɔn, u ka jamanadenw ka se ka lafiya sɔrɔ. O ka fisa dɔw k’u malasa an senkɔrɔ ko demokarasi, k’an bolo n’an senw siri k’an bali ka yiriwali sira ta, k’an bali ka kε an yεrε sago ye.

Abudulayi Jɔpu ka fɔ la, nin y’a siɲε fɔlɔ ye Afiriki kɔnɔ, jamanaw ka jε ka yεrεlakanan fεεrε sigi senkan u yεrε ma, ka laban k’a jira, ko ni bin kεra o tɔndenjamana kelen kan, a b’i n’a fɔ bin kεra tɔndenjamana bεε kan.


Liputako-Guruma bεnkan laɲinin ye foroba lakanan ni kɔlɔsili sira dɔ cili ye an ni ɲɔgɔn cε, sigidalamɔgɔw ka lafiya kama. Jamana saba ninnu b’u sinsin bεnkan in kan, kojugubakε kεlεli siratigε la u koorilamini kɔnɔ.


A bε dabɔ fana, murutili min bε se ka fiɲε bila tɔndenjamanaw kelenya na, k’olu kunbεnni an’u tɔpɔtɔli nɔgɔya, ka sinsin sigikafɔ kan fɔlɔ n’o bε se ka dɔ ɲε a la. N’o tε ka fεn ɲε a la, u bε jε k’o tigiw kεlε, sango basigi ka se ka don jamanaw kɔnɔ. Ni dan karila tɔndenjamana kelen na, o ye dan karilen ye tɔndenjamana bεε la. U bε wuli k’u jɔ ɲɔgɔn fε k’o ɲεnabɔ ; hali n’o bε ɲεnabɔ ni fanga ye.



Bεnkan fεn o fεn bε ta « AES » kunkan, o ye jamana saba ninnu bεnkan ye. A baaraw waleyali musaka bε sɔrɔ u yεrεw ka bolomafaraw fε. Wa bεnkan in donni dayεlεlen don jamana bεε ye. Ni jamana wεrε minnu sago don ka fara bεnkan in jamana saba kan, o b’o laɲininsεbεn ci Mali ma. O b’o dajira jamana tɔw la, ka kεɲε ni bεnkan sariyasen 11nan kɔnɔko ye.



Kɔnseye 140 minnu tun bε kεnε kan sariyasεbεn in woteyɔrɔ la, o bεε jεnna n’a waleyali ye. Mɔgɔ ma ban a ma, fεn fana m’a sɔminε a ko la. A wote kεra u kεlen kɔ k’u kandi jamana ka san 2014 baarakεnafolo kan ; nka mɔgɔ wεrε tun t’o kεnε kan u kɔnseye dama kɔ.


Jedone Jama

Dɔkala Yusufu Jara

Nin fana kalan : Mali : Filiya ye waati gεlεn ye musow bolo

Muso dɔw furucε mana fatu, jogo jugu suguya bεε dɔ bε tigε ka da u la sigi kɔnɔ. A caman bε bila u yεrε la denbaya doni tali la, u bε don baara suguya caman dafε. A dɔw yεrε bε wulikajɔ suguya bεε dɔ kε cε fatulen, walasa ka se ka don mɔgɔ tɔw la, ani ka se k’u ka baaraw.

Nin fana kalan : Mali : Denmisεn dɔ tora dɔlɔ nɔfεkεlε la baari kɔnɔ

Saya in kεra Bamakɔ komini 4nan kɔnɔ Hamudalayi. Dalamankan dɔ wulila minnikεla fila cε baari kɔnɔ, min labanna saya la. Kunnafoniw y’a jira, ko I.D ye K.T sɔgɔ ni buteliwalo ye a ka dɔlɔ tɔ nɔfε ; a ni tora o la..

Nin fana kalan : Mali : Gɔfεrεnaman b’a ɲinin yεrεkunkalifalaw fε, u ka kɔsegin Kidali

Kidali dugu bɔɔsilen kɔ kojugubakεlaw n’u dεmεnbaaw la Mali sɔrɔdasiw fε tarata tεmεnnen in, gɔfεrεnaman ye wele bila yεrεkunkalifala bεε ma, jamana kɔnɔ an’a kɔkan, u ka kɔsegin u ka so..

Nin fana kalan : Mali, kunnafoni kεlε kɔnɔ : Sahelijamanaw bε ka labεnw sabati

Ninnikεlaw, kunnafonidilaw, sannayεlεnkalandenw, gɔfεrεnaman tɔgɔla jɔyɔrɔbatigiw, mɔgɔ minnu tε politikitɔnw mɔgɔ ye, fεεrεko ɲεɲininni cakεda kɔkankow ni diɲε tɔnbaw cε koɲεnabɔ minisiriso la, o ye wele min da hakilijakabɔko la, u bεε y’o jaabi.

Nin fana kalan : Mali, sɔrɔdasiya kalan diyagoyalama : Faso baarakεla kura 260 ka kalanw kuncεra

Jamanakuntigi Kolonεli Asimi Goyita ye denmisεnw ka sɔrɔdasiya kalan kalandenkulu 4nan bɔli lajε ɲεmɔgɔya kε. A y’a jira k’u bεna dɔ fara fasoden ɲuman hakε kan jamana ka fεεrε bolodalenw waleyali siratigε la lakananni hukumu kɔnɔ..

Nin fana kalan : Mali, sɔrɔdasiya kalan diyagoyalama : Faso baarakεla kura 260 ka kalanw kuncεra

Jamanakuntigi Kolonεli Asimi Goyita ye denmisεnw ka sɔrɔdasiya kalan kalandenkulu 4nan bɔli lajε ɲεmɔgɔya kε. A y’a jira k’u bεna dɔ fara fasoden ɲuman hakε kan jamana ka fεεrε bolodalenw waleyali siratigε la lakananni hukumu kɔnɔ..

Tigi ka sεbεnniw

Mali : Filiya ye waati gεlεn ye musow bolo

Muso dɔw furucε mana fatu, jogo jugu suguya bεε dɔ bε tigε ka da u la sigi kɔnɔ. A caman bε bila u yεrε la denbaya doni tali la, u bε don baara suguya caman dafε. A dɔw yεrε bε wulikajɔ suguya bεε dɔ kε cε fatulen, walasa ka se ka don mɔgɔ tɔw la, ani ka se k’u ka baaraw kε.

Par Dɔkala Yusufu Jara


Publié lundi 20 novembre 2023 à 15:12

Mali : Denmisεn dɔ tora dɔlɔ nɔfεkεlε la baari kɔnɔ

Saya in kεra Bamakɔ komini 4nan kɔnɔ Hamudalayi. Dalamankan dɔ wulila minnikεla fila cε baari kɔnɔ, min labanna saya la. Kunnafoniw y’a jira, ko I.D ye K.T sɔgɔ ni buteliwalo ye a ka dɔlɔ tɔ nɔfε ; a ni tora o la..

Par Dɔkala Yusufu Jara


Publié lundi 20 novembre 2023 à 15:09

Mali : Gɔfεrεnaman b’a ɲinin yεrεkunkalifalaw fε, u ka kɔsegin Kidali

Kidali dugu bɔɔsilen kɔ kojugubakεlaw n’u dεmεnbaaw la Mali sɔrɔdasiw fε tarata tεmεnnen in, gɔfεrεnaman ye wele bila yεrεkunkalifala bεε ma, jamana kɔnɔ an’a kɔkan, u ka kɔsegin u ka so..

Par Dɔkala Yusufu Jara


Publié lundi 20 novembre 2023 à 15:07

Mali, kunnafoni kεlε kɔnɔ : Sahelijamanaw bε ka labεnw sabati

Ninnikεlaw, kunnafonidilaw, sannayεlεnkalandenw, gɔfεrεnaman tɔgɔla jɔyɔrɔbatigiw, mɔgɔ minnu tε politikitɔnw mɔgɔ ye, fεεrεko ɲεɲininni cakεda kɔkankow ni diɲε tɔnbaw cε koɲεnabɔ minisiriso la, o ye wele min da hakilijakabɔko la, u bεε y’o jaabi.

Par Dɔkala Yusufu Jara


Publié lundi 20 novembre 2023 à 15:02

Mali, sɔrɔdasiya kalan diyagoyalama : Faso baarakεla kura 260 ka kalanw kuncεra

Jamanakuntigi Kolonεli Asimi Goyita ye denmisεnw ka sɔrɔdasiya kalan kalandenkulu 4nan bɔli lajε ɲεmɔgɔya kε. A y’a jira k’u bεna dɔ fara fasoden ɲuman hakε kan jamana ka fεεrε bolodalenw waleyali siratigε la lakananni hukumu kɔnɔ..

Par Dɔkala Yusufu Jara


Publié dimanche 19 novembre 2023 à 21:07

Mali, sɔrɔdasiya kalan diyagoyalama : Faso baarakεla kura 260 ka kalanw kuncεra

Jamanakuntigi Kolonεli Asimi Goyita ye denmisεnw ka sɔrɔdasiya kalan kalandenkulu 4nan bɔli lajε ɲεmɔgɔya kε. A y’a jira k’u bεna dɔ fara fasoden ɲuman hakε kan jamana ka fεεrε bolodalenw waleyali siratigε la lakananni hukumu kɔnɔ..

Par Dɔkala Yusufu Jara


Publié dimanche 19 novembre 2023 à 21:07

Mali-Burukina Faso-UNHCR : Fura kuntaala jan bε ka ɲinin yεrεkunkalifalaw kɔsegincogo la

Maliden 36.372 ɲɔgɔnna bε yεrεkunkalifayɔrɔ la Burukina Faso. U kɔseginni Mali kɔnɔ, hakilijakabɔ kεra o kan Mali-Burukina Faso-UNHCR ka lajε 12nan senfε araba tεmεnnen in na Lotoliba dɔ kɔnɔ Bamakɔ..

Par Dɔkala Yusufu Jara


Publié dimanche 19 novembre 2023 à 21:03

L’espace des contributions est réservé aux abonnés.
Abonnez-vous pour accéder à cet espace d’échange et contribuer à la discussion.
S’abonner