Faso
k’o fεεrεgafe bε bolo kɔrɔ, min dabɔlen bε Minusima taali kɔlɔlɔ nɔ
ladilanni kama an’a baara bolodacogo san 2024-2026 kuntaala kɔnɔ. Gafe
in ye furaɲε
52 ye, sinsinbɔlɔ naani de bε fεεrεgafe in kɔnɔ, ka kεɲε ni dabali gonin tigεtaw ye ani jamana ka
sɔrɔ ni hadamadenya hakilila yiriwali, ka
sinsin politikiw ni baarabolodalenw waleyali kan. Fεεrεgafe in baara bolodacogo
bεna waleya san saba kuntaala kɔnɔ, k’a daminε zanwuyekalo tile 1lɔ
la san 2024, ka se desanburukalo tile 31 ma san 2026. A musaka ka ca ni
sefawari miliyari 809 ye ; gɔfεrεnaman ka dita bε kε 70% ye o musaka in na.
Faso ka cakεdako, baarako ani baaradege minisiri Madamu Bagayɔkɔ
Aminata Tarawele ye poroze in dantigεli lajε ɲεmɔgɔya
kε kunun tarata desanburukalo tile 12 san 2023, Mali makobatigiw ɲεmɔgɔso
(CNPM) la. A ɲεfɔli kεra minisirisow ye.
Gafe
in dilanna jεkabaara kɔnɔ ; faso ka baarakεminεn nafama don. A bε dabɔ
Maliden minnu tun bε baara la Minusima bolo, o taali kɔlɔlɔ nɔ
ladinanni kama an ka jamana fε. A sinsinnen don dabali gonin tigεtaw, sekow, baarasɔrɔ
ani cakεdako hakilila ɲεtaa yiriwali kan, cakεdaw dεmεnni ani
hadamadenya sabatili baara kεtaw kan.
Jaabiko
nasira la, o sinsinbɔlɔ
ninnu bεna se k’a to dɔ ka se ka wuli ka bɔ Minusima baara bilali kɔlɔlɔw la, k’o baarakεla kɔrɔ
ninnu jigi sigi, ka dɔ fara denmisεnw sekow kan ani ka baara kura di u
ma. Cakεda minnu fana jɔlen don, a bε kε sababu ye olu ka wuli, lakɔlidenw
ka segin ka taa lakɔliw la yɔrɔw la, kalanko tun ye gεlεya ye yɔrɔ
minnu na, ani ka yεlεma ɲuman don o yɔrɔw kεnεyako la. Fεεrεgafe in b’a ɲinin
fana ka poroze waleyalenw, minnu bε weleyali sira kan ani minnu waleyali ma
daminε fɔlɔ,
k’u cogoyaw dɔn. I n’a fɔ minnu bε baarako ni baaradegeko, kεnεyako, kalanko,
jiko ani saniyako kan.
Minusima
ka jate la, ale ka taali kɔlɔlɔ bε se a ka baarakεla kɔrɔ
hakε min ma, o ye mɔgɔ 6.361 ye ; o hakε in na, mɔgɔ
3.390 ta tun ye baara kudayi ye. Baarakεla yεrε-yεrε hakε tun ye mɔgɔ 1.116
ye, nɔnabilala
hakε tun ye mɔgɔ 2.274 ye ani waatila baarakεla 2.971 Minusima
bolo. A dɔw
tun bε baara kε cakεda dɔw fana tɔgɔ la, bεnkan bε minnu ni Minusima cε. Faso ka
cakεdako, baarako ani baaradege minisiri fε, nin gafe kura in ye an balimaw ka
jɔrε
nɔgɔyali
jigidalan ye.
Madamu
Bagayɔkɔ
Aminata Tarawele y’a jira, ko nin lajε kεnε in ye hakilila falen yɔrɔ
ye gafe nafama in kan, a kɔnɔko ka se ka faamuya, ani k’a kunnafoni jεnsεn yɔrɔw
la, min b’a to a waleyali bε se ka nɔgɔya. O siratigε la, a ye foli ni tanuni lase
dεmεnbaaw ma, minnu ye gafe in dilan ni fasodenɲumanya
hakilila ye.
Hakililajigin
na, Mali gɔfεrεnaman
y’a ɲinin
diɲε tɔnba
ONU fε zuwεnkalo tile 16 san 2023, ko Minusima ka taa ka bɔ
Mali kɔnɔ ;
wa ko, o taali in « kana bila ka balan kɔnɔ ». O de kɔsɔn diɲε tɔnba ka basigi
sabatilijεkulu y’a ka lajεba sigiko 9.365nan min kε zuwεnkalo tile 30 san 2023,
a ye sariya 2690 ta, ka Minusima ka baara ban Mali kɔnɔ, k’a daminε zuluyekalo tile 1lɔ
la k’a foori ka bεn ni desanburukalo tile 31 ye san 2023.
Wa
Mali tun sigira n’a ye, ko kɔlɔlɔ bε Minusima taali la Malidenw kan. O de kosɔn
jamana ɲεmɔgɔw
ye dabalitigεw daminε. Faso ka fεεrεgafe in b’o la, walasa ka se ka dɔ bɔ
Minusima taali kɔlɔlɔ la Malidenw kan. O fεεrεgafe in dilanni tun
donna faso ka cakεdako, baarako ani baaradege minisriso bolo. Baarakεkulu 3nan
min sigira senkan Minusima bɔli kunkanko dabalitigε kama, gafe in dilanni o
hukumu kɔnɔ.
Fadi
SISE
Dɔkala
Yusufu JARA
Dɔkala Yusufu Jara
Ciden minnu bε Malidenw yεrε dama cε sigikafɔba kεnε kan, u y’a ŋaniya kumaɲɔgɔnya sigikafɔ in da ka yεlε kojugubakεlaw ye, ka silamεdiinε dungew don an n’u cε kɔrɔfɔw la. U y’a ɲinin fana, ko ka kuranko gεlεya furakε joona walasa hakilisigi ka na mɔgɔw la.
Faso tɔgɔla sigikafɔba min daminεnen filε, o bεna kε sababu ye Malidenw ka kumaɲɔgɔnyaw kε u ni ɲɔgɔn cε ka furaw dajira gεlεya kofɔlenw na. A ka kan ka se ka hadamadenya juru caanin an cε, ka dɔ fara ku-ɲɔgɔn-kan fanga kan ani ka na ni bεn kutaala jan ye..
Furancεlafanga jamanakuntigi Kolonεli Asimi Goyita ye laseli kε tarata awirilikalo tile 30 san 2024, ko gɔfεrεnaman bε sεnε kεfεn minnu di, tεmεn bε kε n’o ye. O siratigε la, angεrε (ire) kg50 bɔrε ye sefawari dɔrɔmε ba fila ani kεmε seegin (d2 800) ye, farafinnɔgɔ kg50 .
San o san mεkalo tile 1lɔ ye baarakεlaw tɔgɔladon ye diɲε kɔnɔ. O hukumu kɔnɔ, Mali baarakεlaw lafasatɔn minnu bε UNTM jεkuluba kɔnɔ, olu ye yεrεjirataama kε jamana ka yεrεmahɔrɔnya kεnεba kan. A kεra kεnε ye, min kɔrɔfɔw bolila hadamadenya basigili ni ɲεtaa laɲini.
Mali sɔrɔdasiw ye kojugubakεla Hugo faga Indelimani kεlεdaga la Gawo mara la. Kabini Mali y’a ŋaniya k’a mεru don Irisijamana na sɔrɔdasiko nasira la, an ka lakananbaaw b’a la ka sebaayaw sɔrɔ dɔrɔn kojugubakεlaw kan..
UNTM biro kura mɔgɔ ye 53 ye. U ye lahidu ta, ko furakεcogo ani laɲinin minu kεra a ka sigikafɔw senfε, olu bεna kε sisinnan ye sarati kura in kɔnɔ.