SAN DUGU YƆRƆFƆLI

San ye Segu marabolo kolomi dɔ ye. Dugu kɔrɔba don, min kεli a damana marabolo ye, o kuma bε sen na. San ni Segu dugu cε ye kum210 ye.

Par

Gansira lundi 30 octobre 2023 à 13:21
SAN DUGU YƆRƆFƆLI

DUGU DUGUTIGIYA

San dugu tu tigεbaaw ye Tarawelew ye. U ka kin ye Tarawelela ye. San dugu sigili ni sisan cε, o san hakε bε dɔn a laadalako la. O tε dɔwεrε ye Sankεmɔn kɔ. San o san u bε dalaba in mɔnni kε. U ka fɔ la, Sankεmɔn daminεni ni bi cε, o san 615 tun ye san 2015 ye. O la, an bε se k’a fɔ ko San sigira san 1400 waatiw la. N’i ye minε k’o waati in ma, i bε se k’a fɔ ko San sigili ni ɲinan cε, k’o ye san 617 ye.

DUGU BONYA

San ye dugu kɔrɔba ye, wa dugu belebele fana don. Kin 11 de b’a kɔnɔ an bε don min na : Lafiyabugu, Madina, Kayantonna, Farakɔrɔ, Bagadaji, Dalan, Misiran, Karantela, Dabanin, Santoro ani Hamudalayi. San jama ka ca. Dugu ye bεnkungo ye.

DUGU SIYAKO

San ka bεnkungoya de y’a kε siya caman dugu ye. A tu tigεbaaw ye Tarawele Bamananw ye ; nka an bε don min na, San siyako ye sorobaɲagami ye. A coogoyɔrɔ bεnna Bamananw, Bɔbɔw, fulaw ani Miyankaw bilisayɔrɔ ma ɲɔgɔn na min kε, o siya ninnu bε kolonsolen  don ɲɔgɔn na. Kan min fɔbaa ka ca bi kosεbε San dugu kɔnɔ, o ye Bamanankan ye. Bɔbɔkan, Miyankakan ani fulakan dalen b’o kan.

DUGU KA KOLOMIYA

San ye kolomi ye kabini waati jan. A bε Segu marabolo kɔnɔ. Kafoda wolonwula b’a kɔnɔ : Tεnεn, Si, Jeli, Kinparanna, Kasorola, Suruntula, ka fara San yεrε kan. O kafoda ninnu bε kunnasigi min ka mara kɔnɔ, o bε welekafodatigi. Kafodatigiw fana ka ɲεmaa ye kolomitigi ye. O bε San kube kɔnɔ.

DUGU KA KAFODAYA

Mali ye mara cεmabɔli fεεrεw daminε san 1997 waatiw la. O ye dugu misεnnin-galodaw de ko ye ; n’o tε, duguba-galodaw tun bε Mali kɔnɔ kɔrɔlen. O duguba-galoda dɔ ye San galoda ye. San kεra duguba-galoda ye san 1958, k’a sɔrɔ Mali bε wele Sudan Faransε. O galotigi fɔlɔ sigira galotigiya la san 1958. Mɔgɔ 17 wεrε fɔra o kɔ. Galotigi minnu sigira San kunna, o ye :

Biyε san 1958

Zεngedu san 1959

Umaru Bore san 1959 - (07 /10/1961)

Yɔrɔ Jalo san 1961 - (08/03/1965)

Lamini Watara san 1965 - (01/01/1966)

Mohamεdi Zubɔyi san 1966 - (05/05/1968)

Babu Joni san 1968 - (02/05/1969)

Yakuba Tarawele 1969 - (18/08/1970)

Babu Joni 1970 - (21/11/1975)

Salifu tarawele san 1975 - (03/06/ ?

Sεki Ture san 1975 - (12/11/1978)

Safunε Tarawele 1978 - (06/05/1980)

Nuhun Mɔrikε Tarawele san 1980 – (02/01/1991)

Zan Fanse Male san 1991 - (11/07/1993)

Isaka Jalo san 1993 - (04/05/1997)

Isaka Jalo san 1997 - (29/07/1998)

Amadu Abudulayi Kojo san 1998 - (16/07/ ?)

Sina Umaru Tarawele san 2009 - (29/05/ ?)

Dugu hakε min bε San galodugu kɔnɔ o ye 6 ye ka fara San yεrε n’a kin 11 kan. O duguw filε : Bugudara, Siyεnso, Bɔgɔsonin, Biɲεnso, Paridala, ani Bεnεcεɲi.

Dɔkala Yusufu Jara

Nin fana kalan : Mɔbiliw asuransi : Munna nɔladilanwari bɛ mɛɛn ?

Taamako cakɛdaw ka fɔ la, kasaara seereyasɛbɛn (PV) dilanni de bɛ waati jan ta. O de kosɔn k’u bɛ se ka dɔ da kalo kan tuma dɔw la fo ka se san ma, k’a sɔrɔ asurelen ma bila a hakɛ kɔnɔ.

Nin fana kalan : Sanubɔ Kangaba : Sanuko ni kalanko bɛɛ, siniɲɛsigi ka labɛn

Denmisɛnw bɛ ka kalan bila ka firi Kɔfilacɛ damanda kan Kangaba sɛrɛkili kɔnɔ kosɛbɛ sisan. Cɛmannin fara musomannin kan, u kɛlen bɛ ka Kɔfilacɛ damandaw fa tewu digɛn senni ani damanbɔgɔw koli kama sanu nɔfɛ. U bɛ firi dugukolo jalan kan i ko fɛn wɛrɛ, k’u jigi dalen to sa.

Nin fana kalan : San 2026 kupudimɔni : Santarafiriki-Mali 0-0, Sɛgɛw ye baara gɛlɛya u yɛrɛ bolo

Kow gɛlɛyara Mali bolo. An tɛ se k’a fɔ fɔcogo wɛrɛ la n’o tɛ, Mali dɛsɛlen kɔ Santarafiriki la 0-0 kunun ntɛnɛn marisikalo tile 24 san 2025, kupudimɔni san 2026 ɲɛbila ntolantanw tile 6nan hukumu kɔnɔ.

Nin fana kalan : Marisikalo tile 26, Seyidusuw tɔgɔladon, san 1991-2025 : Syidusuw miiriya waati disidakow la

Taamasiyɛnnanw jɔra Bamakɔ ani jamana marayɔrɔ caman faabaw la k’a daminɛ san 1992 la, walasa ka hakililajigin kɛ Malidenw ka wulikajɔba la demokarasi nɔfɛ.

Nin fana kalan : Baaradegekalan : Degeden 2.500 y’u kali k’u bɛna baara kɛ ni ladiriya ye

Lajɛ in ɲɛmɔgɔya tun bɛ minisiriɲɛmɔgɔ Zenerali de diwisɔn Abudulayi Mayiga bolo. A y’a gɛlɛya cakɛdaw ma, minnu bɛna degedenw sɔrɔ, u ka baaradege sarati fɔ ka gɛlɛya u ye.

Nin fana kalan : Seko ni dɔnko : Yokoro ani Salawale-wale bɛ ba la halibi

Denmisɛnninw (cɛmanw ni musomanw) bɛ nin laadalako in kɛ ni sunkalo ye tile 10 sɔrɔ. Laada min don, hakilimaw ka fɔ la, a bɛ ɲɔgɔndɛmɛn ani ku-ɲɔgɔn-kan hakilila de kofɔ.

Tigi ka sεbεnniw

Mɔbiliw asuransi : Munna nɔladilanwari bɛ mɛɛn ?

Taamako cakɛdaw ka fɔ la, kasaara seereyasɛbɛn (PV) dilanni de bɛ waati jan ta. O de kosɔn k’u bɛ se ka dɔ da kalo kan tuma dɔw la fo ka se san ma, k’a sɔrɔ asurelen ma bila a hakɛ kɔnɔ.

Par Dɔkala Yusufu Jara


Publié lundi 12 mai 2025 à 12:36

Sanubɔ Kangaba : Sanuko ni kalanko bɛɛ, siniɲɛsigi ka labɛn

Denmisɛnw bɛ ka kalan bila ka firi Kɔfilacɛ damanda kan Kangaba sɛrɛkili kɔnɔ kosɛbɛ sisan. Cɛmannin fara musomannin kan, u kɛlen bɛ ka Kɔfilacɛ damandaw fa tewu digɛn senni ani damanbɔgɔw koli kama sanu nɔfɛ. U bɛ firi dugukolo jalan kan i ko fɛn wɛrɛ, k’u jigi dalen to sanu sɔrɔli kan ka tɛmɛn kalan kan..

Par Dɔkala Yusufu Jara


Publié mardi 25 mars 2025 à 12:27

San 2026 kupudimɔni : Santarafiriki-Mali 0-0, Sɛgɛw ye baara gɛlɛya u yɛrɛ bolo

Kow gɛlɛyara Mali bolo. An tɛ se k’a fɔ fɔcogo wɛrɛ la n’o tɛ, Mali dɛsɛlen kɔ Santarafiriki la 0-0 kunun ntɛnɛn marisikalo tile 24 san 2025, kupudimɔni san 2026 ɲɛbila ntolantanw tile 6nan hukumu kɔnɔ.

Par Dɔkala Yusufu Jara


Publié mardi 25 mars 2025 à 12:26

Marisikalo tile 26, Seyidusuw tɔgɔladon, san 1991-2025 : Syidusuw miiriya waati disidakow la

Taamasiyɛnnanw jɔra Bamakɔ ani jamana marayɔrɔ caman faabaw la k’a daminɛ san 1992 la, walasa ka hakililajigin kɛ Malidenw ka wulikajɔba la demokarasi nɔfɛ.

Par Dɔkala Yusufu Jara


Publié mardi 25 mars 2025 à 12:24

Baaradegekalan : Degeden 2.500 y’u kali k’u bɛna baara kɛ ni ladiriya ye

Lajɛ in ɲɛmɔgɔya tun bɛ minisiriɲɛmɔgɔ Zenerali de diwisɔn Abudulayi Mayiga bolo. A y’a gɛlɛya cakɛdaw ma, minnu bɛna degedenw sɔrɔ, u ka baaradege sarati fɔ ka gɛlɛya u ye.

Par Dɔkala Yusufu Jara


Publié mardi 18 mars 2025 à 11:27

Seko ni dɔnko : Yokoro ani Salawale-wale bɛ ba la halibi

Denmisɛnninw (cɛmanw ni musomanw) bɛ nin laadalako in kɛ ni sunkalo ye tile 10 sɔrɔ. Laada min don, hakilimaw ka fɔ la, a bɛ ɲɔgɔndɛmɛn ani ku-ɲɔgɔn-kan hakilila de kofɔ.

Par Dɔkala Yusufu Jara


Publié mardi 18 mars 2025 à 11:21

Kupudimɔni 2026 : Komɔri-Mali, Sɛgɛw ye jabaaya don Ujuda

Selen Marɔku sibiri su k’a dugu jɛ kari la, degelikaramɔgɔ Tɔmu Sɛnfiye n’a ka cɛdenw y’u ka farifoni balontanko fɔlɔ kɛ ntɛnɛn marisikalo tile 17 san 2025. Cidenkulu mɔgɔ tɔw ka kan ka se Ujuda bi tarata ni Ala sɔnna. Ujuda ye dugu ye, min bɛ Marɔku ni Alizeri dancɛ la.

Par Dɔkala Yusufu Jara


Publié mardi 18 mars 2025 à 11:20

L’espace des contributions est réservé aux abonnés.
Abonnez-vous pour accéder à cet espace d’échange et contribuer à la discussion.
S’abonner