Halibi siraba b’a la ka mɔgɔw faga Bamakɔ kɔnɔ. Jatew bɛ kofɔli kɛ ani ka wele bila sirabaw taamabaaw ma, u ka hakili ɲuman sɔrɔ nin kasaara jugu in dabilali la. San tɛmɛnnen in, sirabakan kasaara 2.635 kɛra ; olu la mɔgɔ 195 ni tora, ka 1.542 ta dan joginni ma. Seereyasɛbɛn kelen in y’a jira ko dɔgɔkun o dɔgɔkun mɔgɔ naani ni bɛ to sirabakan kasaara la.
O n’a ta bɛɛ, dɔ farala siraw jama hakɛw kan, hali ni dɔ bɔra sirabakan kasaara hakɛ la ni 6,89%, ka dɔ bɔ mɔgɔ fagalen fana hakɛ la ni 23,41% ye ; nka joginnen hakɛ de sɛbɛkɔrɔ cayara san 2023 ; 16,55% yɛlɛnna a san 2022 ta hakɛ kan. N’i ye nin jatew lajɛ, i b’a ye ko yɛlɛma ɲuman ma don fɛɛrɛw la, dabali tigɛlenw jɔyɔrɔba ma ye ; sariyakow b’o la.
Jateminɛw y’a jira ko sirabakan kasaara fanba bɛ kɛ tile fɛ (78,06%). Nka minnu bɛ kɛ su fɛ, o nitiɲɛta hakɛ de ka ca kosɛbɛ, k’a sababu kɛ dɔlɔ minko jugu ye. A kɔlɔsira ko san 2023 kɔnɔ, mɔbilibolila hakɛ min ye kasaara sɔrɔ, 20 bolila ka taa k’u ka bolifɛn to.
Kasaara hakɛ min kɛra sennamɔgɔw, mototigiw, mɔbilitigiw ani katakatanintigiw sababu la, o cayara kosɛbɛ ka tɛmɛn san 2022 ta kan. A kɔlɔsira fana, ko cɛ kasaaralen y’a la 84,41% ye, muosw y’a la 15,59 ye. Mɔgɔ kasaaralenw si hakɛ b’a ta san 36 la ka se 45 ma Bamakɔ kɔnɔ.
Sirabakan kasaara minnu kɛra Bamakɔ kɔnɔ san 2023 kɔnɔ, danfara t’u sababuw ni san 2022 taw cɛ. Kɛcogo juguw siraw kan bolifɛntigiw ni sennnamɔgɔw fɛ. O dun tɛ dɔwɛrɛ ye siraba sariya labatobaliya kɔ, ka fara dɔlɔmin, bolifɛn dɔnbaliya, boli dantɛmɛn, tɛmɛncogo jugu ɲɔgɔn na.
Bamakɔ faaba Meriba jɛkulu kɛrɛnkɛrɛnnen ɲɛmɔgɔ Bala Tarawele ye hakililajigin kɛ seereyasɛbɛn in kɔnɔ, ko sirabakan kasaara in bɛ wele bila an bɛɛ ma. Ko fo an ka jɛ ka dabali kolo girinw tigɛ halibi ani ka lafaamuyali kanpaɲi kɛ ni cikan jɔnjɔnw ye ; i n’a fɔ « A’ y’a janto a’ yɛrɛ la ka siraba sariya labato, a’ ka se ka taama kasaarantan kɛ » walima «sirabakan kasaara tɛ ko ye min tɛ se ka bali». A y’a jira fana, ko masalakun ninnu bɛ wele bila an ka jamana ma sinsin ka kɛ bolifɛntigiw ka ɲɔgɔn tu fɛgɛncogo kan siraw fɛ ; sabula k’o de ye Bamakɔ kasaara 94% sababu ye.
A ko fo sinsin de ka kɛ hadamadenw kɛcogow kan siraw fɛ ni kunnafoni ani lafaamuyali, kɔlɔsili ani ɲangili ye. Ka kɛɲɛ ni yɛlɛma kura min bɛ sen na, Maliden kura ye fasoden ye, min bɛ taa hakɛ la, n’a tɛ tɛmɛn mɔgɔ la tɛmɛncogo jugu la ani n’a tɛ weleli kɛ k’a to boli la. Ani fana n’a tɛ dɔlɔ min k’a to boli sira kan. Bala Tarawele bolo, o tigilamɔgɔ de b’a ka bolifɛn tiɲɛnen kofɔ ni taamasiyɛnw ye bilali ye kabini yɔrɔ jan, ani n’a bɛ bolifɛn ɲuman boli. Bakurubafɔ la, mɔgɔ don, min bɛ siraba sariya labato.
Dɔkala Yusufu JARA
Jesika K. DANBƐLƐ
Dɔkala Yusufu Jara
Taamako cakɛdaw ka fɔ la, kasaara seereyasɛbɛn (PV) dilanni de bɛ waati jan ta. O de kosɔn k’u bɛ se ka dɔ da kalo kan tuma dɔw la fo ka se san ma, k’a sɔrɔ asurelen ma bila a hakɛ kɔnɔ.
Denmisɛnw bɛ ka kalan bila ka firi Kɔfilacɛ damanda kan Kangaba sɛrɛkili kɔnɔ kosɛbɛ sisan. Cɛmannin fara musomannin kan, u kɛlen bɛ ka Kɔfilacɛ damandaw fa tewu digɛn senni ani damanbɔgɔw koli kama sanu nɔfɛ. U bɛ firi dugukolo jalan kan i ko fɛn wɛrɛ, k’u jigi dalen to sa.
Kow gɛlɛyara Mali bolo. An tɛ se k’a fɔ fɔcogo wɛrɛ la n’o tɛ, Mali dɛsɛlen kɔ Santarafiriki la 0-0 kunun ntɛnɛn marisikalo tile 24 san 2025, kupudimɔni san 2026 ɲɛbila ntolantanw tile 6nan hukumu kɔnɔ.
Taamasiyɛnnanw jɔra Bamakɔ ani jamana marayɔrɔ caman faabaw la k’a daminɛ san 1992 la, walasa ka hakililajigin kɛ Malidenw ka wulikajɔba la demokarasi nɔfɛ.
Lajɛ in ɲɛmɔgɔya tun bɛ minisiriɲɛmɔgɔ Zenerali de diwisɔn Abudulayi Mayiga bolo. A y’a gɛlɛya cakɛdaw ma, minnu bɛna degedenw sɔrɔ, u ka baaradege sarati fɔ ka gɛlɛya u ye.
Denmisɛnninw (cɛmanw ni musomanw) bɛ nin laadalako in kɛ ni sunkalo ye tile 10 sɔrɔ. Laada min don, hakilimaw ka fɔ la, a bɛ ɲɔgɔndɛmɛn ani ku-ɲɔgɔn-kan hakilila de kofɔ.
