Sɔrɔdasiw tɔgɔladon kεrεnkεrεnnen zanwuyekalo tile 20 : Sigikafɔ Malidenw yεrε dama cε

Ka fura ɲumanw sɔrɔ Mali gεlεyaw la. O de y’a to ni furancεlafaga jamanakuntigi Kolonεli Asimi Goyita y’a ɲinin bεε ka lafiya sɔrɔli k’i kunko ye a ka san kura laseli senfε jamanadenw ye. Ɲεtaako minnu sɔrɔla ani disidako tɔ minnu bε yen, a da sera olu ma lafiya sɔrɔli la. O de kosɔn jamanakuntigi y’a ŋaniya ka garijεgε kura di sigikafɔ ma Malidenw yεrε dama cε lafiya sɔrɔli ani fɔkabεn na. Walasa ka se ka fɔɲɔgɔnkɔ dili tigε ka bɔ an sigidaw la an’an sigidaw cε. O baaraw kεcogo bεna dantigε dɔgɔkun nataw la jεkulu kεrεnkεrεnnen min bεna a kɔgɔ don a sigikafɔ labεnni kɔrɔ n’o y’a ka laselisεbεn di.

O bεna ni ɲininkaliw ye Alize bεnkansεbεn kunkan lafiya ni fɔkabεnko la Mali kɔnɔ don nataw la. Bolonɔ bilala o sεbεn in na a bε san tan ni kɔ bɔ. K’a daminε san 2015 la ka se bi ma, yεlεma donna kow cogoya la kosεbε k’a sababu kε jεɲɔgɔnya sira cayali ye. Jamanakuntigi y’o ŋaniya min siri, o bεnna ni Mali sɔrɔdasiw fanga yεlεn waati ye kojugubakεlaw kan ka barikaba don furacεlafanga ɲεmɔgɔw ka ko la. San damadɔ kɔnɔ, kojugubakεlaw n’u dεmεnbaaw ka dansagonwalew tun warala ka jamana fan bεε labɔ.

Sigikafɔ tun kεra lafiya sɔrɔli la k’a bolonɔbila joona san 2014 mεkalo gεlεyaw nɔ gonin na Kidali. Nka, ko ɲεbali caman kɔlɔsira o bεnkan in kɔnɔ, minnu y’a waleyali gεlεya. O de kosɔn lajεbaw senfε, a ɲininna segin ka kε o bεnkansεbεn in kan k’a labεn kura ye ni hakili ɲuman ye. Dalilu minnu dira a waleyali sennasumayali la, o dɔ ye, k’a bε na ni an ka jamana bɔrɔtɔli ye. O kumaw n’u ta bεε, halibi jamana ɲεmɔgw m’a forobafɔ fɔlɔ, k’u tε Alize bεnkansεbεnko la bilen. Kasɔrɔ marifatigikuluw ka tɔnba (CMA) yεrε n’a jεɲɔgɔnw tun b’a la ka bεnkan in sɔsɔ, diɲε bεε sigilen bε k’u filε o la.

SIRA ƝUMAN TALI - N’i ye Tamanirasεti san 1991, Alize san 2006 ani Alize san 2015 bεnkansεbεnw fεsεfεsε, i b’a ye ko Alizeri dɔnko banna Mali fɔkabεnko la. Sabula sanni bεnkan ninnu ka kε lafiya ni basigi sɔrɔlanw ye, u kεra basigibaliya waralanw ye. N’i ye Minusima ka ŋaniya juguya fara o kan a bɔtɔ Mali kɔnɔ a dagayɔrɔw latεmεnniko la Mali sɔrɔdasiw ma, i b’a dɔn ko an jεɲɔgɔn jamana dɔw yεrε ye Mali gεlεya tasuma dadonbaaw ye. O de y’a to ni Mali y’a jira kεnε kan, ko jugu wεrε tε a la ni Faransi tε, k’o de bε ka kεlεminεnw di kojugubakεlaw ma k’u su ka bila Mali la. Nin ko ninnu bεε de ye Mali ɲεmɔgɔw bila ka siga don fɔkabεn na diɲεmaa fε.

U ka ŋaniya juguyaw n’u ta bεε, san 2023-2024, an ka jamana ɲεmɔgɔw ye sira ɲuman ta. Jamana dugukolo mumε bɔɔsira juguw la k’a sababu kε sɔrɔdasiw ka wulikajɔ ye. Malidenw jigi sigira k’u bε ka kunnawolo sɔrɔ. A ko ɲuman dɔw ye Kidali ni Agelihɔku minεcogo ye kojugubakεlaw la. sɔrɔdasiw bε ka sannayεlεn. N’o tε, a tun bε Malidenw na sogo la, n’a y’a sɔrɔ u bεna jamana mumε lasɔrɔ waati kuntaala surun kɔnɔ.

Ɲεmɔgɔ ɲuman sɔrɔlen ka bila sɔrɔdasiw kunna, yεlεma donna kow cogoya la. Yɔrɔ o yɔrɔ tun tilala u la juguw fε san 2012-2013 kɔnɔna na, u sera k’o bεε bɔɔsu u la kokura. Kabini sɔrɔdasiw seginna furancεlafanga kuntigiya ma a ɲεma san 2021 mεkalo banwaati la ka don zuwεnkalo kɔnɔ, jamana y’a yεrε sɔrɔli daminε. Irisijamana ye dεmεn kε ni kεlεminεn nafamaw ye. O jɔyɔrɔ yera kosεbε sɔrɔdasiw ka sebaaya sɔrɔli la juguw kan.

Lafasa ni sɔrɔdasi kɔrɔw ka minisiri Kolonεli Sajo Kamara y’a jira, ko a tun fɔra ko ni Mali ye sɔrɔdasi dunanw gεn, a ta ye bɔnε ye. A ma k’o ye. O sɔrɔdasi dunanw yεrε de tun bε ka Mali sɔrɔdasiw koron k’u taayɔrɔ dɔgɔya. Ala ni sɔrɔdasiw ka dusukungεlεya, jamana farala ɲɔgɔn kan, sɔrɔdasiw ye jamana fan bεε lasɔrɔ, u b’a la ka basigi sabti a ɲεma.

Jamana dugukolo mumε bɔɔsilen kɔ juguw la, se kεra fɔkabεn ma jamanadenw yεrε dama cε. Walasa k’o kε, jamana ɲεmɔgɔw bε laɲinin kε jamanadenw fε. O de y’a to jama kolomaw ka san kura dugawudon hukumu kɔnɔ furancεlafanga jamanakuntigi la ntεnεndon Kuluba, kerecεndiinε bolofara min bε wele egilizi katoliki, o ɲεmɔgɔba Karidinali Zan Zεribo seginna jamanakuntigi kuntilenna kan. A ko a bε san caman bɔ dan karilen tun don an ka jamana na. O kεlε sebaaya sɔrɔlen kɔ, a tɔ ye kεlε wεrε ye, min ka jugu ni kɔrɔlen ye : o ye yaafa ni fɔkabεn ye. A labnna k’a jira ko san 2023 kεra jigisigi sɔrɔli daminε ye Malidenw bolo.

Masa SIDIBE

Dɔkala Yusufu JARA