
Wasa b’a la ka sɔrɔ sumanko la sisan ka da suman kuraw
bɔli kan sugu la.
U sɔngɔw fana b’a la ka jigin. Mɔgɔ minnu bε balo san k’a dun, olu tun
b’a la ka nin waleya in makɔnɔ a mεεnna. A
bεna fisaya mɔgɔ caman ma kosεbε. An ka kunnafoniɲininnaw ye jateminε kε sugu sɔngɔko la tarata nowanburukalo tile 7
san 2023 Bamakɔ sugu dɔw yaalali senfε.
A bε fɔ sugu min ma « Ɲɔnɔn pilasi », o ɲεsinnen bε Bamakɔ misiriba ma. Sumanfeereyɔrɔba dɔ bε yen. U bε Mali malo, ɲɔ, kaba ani sɔ feere kosεbε. Bɔrεw sogolonnen bε fan bεε fε. Banjugu
Samakε ka mangasada don. Ale ka fɔ la, suman kuraw bε ka na sugu la dɔɔnin-dɔɔnin o bε kalo kelen bɔ sisan. O de bε k’a to ni sumanw sɔngɔ b’a la ka jigin. O don in na, malo
Ganbiyaka kg100 tun bε ka feere sefawari dɔrɔmε ba tan (d10 000) walima ba kɔnɔntɔn (d9 000) na ka kεɲε n’a ɲε suguya ye. Kasɔrɔ waatiw tεmεnna, a kg100 tun ye
d10 000 walima d11 000 ye. O y’a sɔrɔ a kg1 bε feere d100 na walima d130 la ; nka
sisan d90 walima d80 b’o sɔrɔ.
Kaba kg100 tun ye 6 000 walima d5 000 ye ; sisan o bε ka feere
d4 000 walima d3 600. A kg1 bε ka feere d50 la.
Fεn min ye ɲɔ sɔngɔko ye, o fana bε ka jigin hali ni ɲɔ kuraw ma bɔ ka caya fɔlɔ. Ɲɔ kg100 tun bε feere d8 000
walima d7 000 la ; sisan o bε ka feere d5 500 walima d5 000
la. O y’a kg1 d70 ye n’a folonnen don. Kasɔrɔ o tun ye d100 walima d80 ye. Sɔ kg100 tun bε sɔrɔ d13 000 la ; bi o bε ka
feere d9.000 na. A kg1 tun ye d140 ye, sisan d100 b’o sɔrɔ.
Julabaw ka fɔ la, sumanw sɔngɔ bε basigi, k’a daminε zanwuyekalo la ka se marisikalo
ma.
Banjugu Samakε y’a jira ko ɲinan ka fisa ni salon ye sumanko la. Mɔgɔ caman sera ka sεnε kε ka wasa
jamana basigili fε, nɔgɔ fana sɔrɔla u fε a tuma na. Ɲɔnɔn pilasi malo bε bɔ Ɲɔnɔn ka na. An bε bɔ yen tuma min na, an ɲε tun bε u la ka malo jigin ka bɔ kamiyonbaw kɔnɔ Bureyima Buwarε ka mangasada la. Ale
ka fɔ la, malo kura
seli ye caman bɔ malo sɔngɔ la. A kg100 b’a ta d6 500 la, ka se d8 000
ma ; kasɔrɔ waatiw tεmεnna a tun b’a ta d9 500 la ka se
d10 000 ma.
Lasinε Tarawele fana ye malofeerela
ye Ɲɔnɔn pilasi la. A
bε san 30 bɔ baara in na.
Ale fana y’a jira ko ɲinan ka fisa ni salon ye sumanko la. Sabula ko salon
suman sɔngɔ duman danna dɔgɔkun fila kuntaala ma. Nka ɲinan, halibi dɔ bε ka bɔ a la. Sεnε caman
sera ka kε, gɔfεrεnaman ka nɔgɔ sɔrɔla joona. Lasinε Tarawele b’a ɲinin jamana ɲεmɔgɔw fε, u k’u timinandiya nɔgɔko in fε k’a gεlεyaw furakε
ani ka tεmεn ni jamana basigili waleyaw ye ; sabula dunkafa tε se ka sababti
fana, ni jamana ma basigi.
Sumanw sɔngɔ jiginni bε ka kɔlɔsi Bamakɔ sugu caman kɔnɔ. Misali la, Banankabugu sugu. Malo
Ganbiyaka kg100 ye d8 200 ye ; kasɔrɔ o tun bε d8 800 na. Ɲɔ folonnen kg50 bε ka feere bi
d2 600 la ; kasɔrɔ o folonbali kg100 tun ye d2.500 ye. A folonnen kg1
tun ye d80 ye, a folonbali kg1 tun ye d70 ye. yεlεma de ma don kaba folonbali sɔngɔko la Banakabugu sugu la. O kg1 bε
ka feere d50 la. A kg50 ye d2.000 ye ; kasɔrɔ fɔlɔ, o tun ye d2.500 ye.
Amadu GEGERE
Dɔkala Yusufu JARA
Dɔkala Yusufu Jara
Taamako cakɛdaw ka fɔ la, kasaara seereyasɛbɛn (PV) dilanni de bɛ waati jan ta. O de kosɔn k’u bɛ se ka dɔ da kalo kan tuma dɔw la fo ka se san ma, k’a sɔrɔ asurelen ma bila a hakɛ kɔnɔ.
Denmisɛnw bɛ ka kalan bila ka firi Kɔfilacɛ damanda kan Kangaba sɛrɛkili kɔnɔ kosɛbɛ sisan. Cɛmannin fara musomannin kan, u kɛlen bɛ ka Kɔfilacɛ damandaw fa tewu digɛn senni ani damanbɔgɔw koli kama sanu nɔfɛ. U bɛ firi dugukolo jalan kan i ko fɛn wɛrɛ, k’u jigi dalen to sa.
Kow gɛlɛyara Mali bolo. An tɛ se k’a fɔ fɔcogo wɛrɛ la n’o tɛ, Mali dɛsɛlen kɔ Santarafiriki la 0-0 kunun ntɛnɛn marisikalo tile 24 san 2025, kupudimɔni san 2026 ɲɛbila ntolantanw tile 6nan hukumu kɔnɔ.
Taamasiyɛnnanw jɔra Bamakɔ ani jamana marayɔrɔ caman faabaw la k’a daminɛ san 1992 la, walasa ka hakililajigin kɛ Malidenw ka wulikajɔba la demokarasi nɔfɛ.
Lajɛ in ɲɛmɔgɔya tun bɛ minisiriɲɛmɔgɔ Zenerali de diwisɔn Abudulayi Mayiga bolo. A y’a gɛlɛya cakɛdaw ma, minnu bɛna degedenw sɔrɔ, u ka baaradege sarati fɔ ka gɛlɛya u ye.
Denmisɛnninw (cɛmanw ni musomanw) bɛ nin laadalako in kɛ ni sunkalo ye tile 10 sɔrɔ. Laada min don, hakilimaw ka fɔ la, a bɛ ɲɔgɔndɛmɛn ani ku-ɲɔgɔn-kan hakilila de kofɔ.