Minisiriɲεmɔgɔ Sogεli Kokala Mayiga ni kunnafoni minisiri Alihamudu Agi Iliyεni, erezo fanga bonyani baaraw daminεni na
Sirakɔrɔ kominidenw, kεrεnkεrεnnenya la Kita-Dalala dugumɔgɔw, u hakili na to a la, ko furancεlafanga de kɔnɔ, telefɔni erezo walangatara ka se u ka yɔrɔ la. Ka kεɲε ni furancεlafanga jamanakuntigi Kolonεli Asimi Goyita kuntilenna ye, cakεda min tubabukan daɲε surun ye (Agefau), o bε k’a ɲεsin kumaɲɔgɔnya kεcogo ɲuman dabaliw ma n’a ka poroze ye, dɔ farali la erezo fanga kan ka jamana fan caman labɔ.
Poroze in ɲεsinnen bε an ka jamana wula kɔnɔ duguw ma. O de kosɔn Biriko, Maninkala kɔnɔ, kεrεnkεrεnnenya la Kita-Dalala ye erezo sɔrɔcogo ɲuman ɲεnajε daminε kaban. U bεna se k’u kumaɲɔgɔnw lasɔrɔ jamana kɔnɔ an’a kɔkan, k’a sababu kε « Moov Africa Malitel » erezo mɔɔnɔbɔli ye ka se u ma. Jεkabaara sira jεlen bε (Agefau) n’a jεɲɔgɔnw cε, i n'a fɔ « AMRTP », « Orange Mali », « Moov Africa Malitel », « Telecel » ani « Huawei ».
Minisiriɲεmɔgɔ Dr Sogεli Kokala Mayiga yεrε ye (Agefau) kolatigεjεkulu ɲεmɔgɔba ye. O de y’a kε n’a ye erezo mɔɔnɔbɔli baaraw daminεni ɲεmɔgɔya kε. Kita mara gɔfεrεnεri Dawuda Mayiga yera kεnε kan, ka fara Sirakɔrɔ sεrεkili ɲεmɔgɔw n’a politiki ɲεmɔgɔw kan. Minisiriɲεmɔgɔ ni kunnafoni, numeriki sɔrɔ ni fanga cakεdaw yεlεma kura minisiri Alihamudu Agi Iliyεni ani (Agefau) ɲεmɔgɔba Bubakari Sakɔ tun bε ɲɔgɔn fε nin taama in na.
Biriko bεε bɔra ka nin ko in k’u ta ye. Erezoko in nafa bε se mɔgɔ hakε min ma yɔrɔ in na, o ka ca ni mɔgɔ 7.000 ye. Sirakɔrɔ komini Mεri Abu Sidibe ka fɔ la, waatiw tεmεnna, u tun bε yaala yɔrɔw la ka erezo ɲinin… Nka bi, Biriko n’a lamini, bεε ta ye nisɔndiya dan ye. Abu kεlen kɔ ka foli ni tanuni lase jamana lakananbaaw ma kεlεdagaw la, a ye layidu ta, ko Sirakɔrɔ bε furancεlafanga kɔkɔrɔ a ka baaraw la.
Mali yɔrɔ caman bε yen jamana marayɔrɔw la, telefɔni erezo sɔrɔ tun man di, walima a tun yεrε tε yen ; nka (Agefau) sababu la, o caman bε se ka kumaɲɔgɔnyaw kε a ɲεma. Mali marayɔrɔ 12nan n’o ye Kita ye, o kɔfε marayɔrɔ wεrεw bεna u niyɔrɔ sɔrɔ a ko la. (Agefau) ɲεmɔgɔba ka fɔ la, o ye olu ka kεta ye ; wa komini caman sigilen bε k’u makɔnɔ erezoko la. Bubakari Sakɔ ka fɔ la, yɔrɔ caman b’a la ka laɲininw k’u la ; nka, a bε waleya ka kεɲε n’a saratiw cogoya ye. O n’a ta bεε, sigidalamɔgɔw ka lafiya kama, u bεna u jilaja ka kow sennateliya wasa sɔrɔli kama.
Telefɔni erezo fanga walangatali Dalala, o nafa bε se yɔrɔ 46 ma an ka jamana kɔnɔ. (Agefau) ka laɲinin ye yɔrɔ gεlεnw wasali ye telefɔni erezoko la. Hali telefɔniko cakεda wεrεw ka erezow bε yɔrɔ minnu na ni fangaba t’u la, (Agefau) b’a seko jira dɔ farali la o fanga kan. An bε don min na, diɲε senna ka telin. Ko caman kεlen bε n-wele, n-b’i-wele ye. Telefɔniko b’a la ka ko kura caman don hadamadenya kεcogo la an ka sigidaw la.
Minisiriɲεmɔgɔ ye ɲεfɔli kε, ko sigidaw sɔgɔli ɲɔgɔn na erezoko nasira la, o ye (Agefau) ka baara ye, ka kεɲε ni furancεlafanga ɲεmɔgɔw ka magεlεyali ye. Sogεli Kokala Mayiga ye layidu ta, ko yɔrɔ o yɔrɔ bε jamana in kɔnɔ ni erezo sɔrɔli ka gεlεn, a da bεna se a bεε ma don nataw la. Ka sɔrɔ ka hakililajigin kε, ko kunnafoni dicogo kura fεεrεw talen bε ba la kosεbε gɔfεrεnaman ka baarabolodalen kɔnɔ, jamana jɔli kura ani yεlεma ɲuman donni siratigε la kalanko la. Sɔrɔko nasira la, kunnafoni dicogo kura fεεrεw jɔyɔrɔ ye 5 fo 15% ye jamanakɔnɔsɔrɔ (PIB) hakε la. O de kosɔn gɔfεrεnaman ɲεsinnen bε fεεrε kuraw yiriwali ma, ka yεlεma u kan.
Minisiriɲεmɔgɔ y’a to o la, ka sigidalamɔgɔw kunnafoni kow cogoya la jamana kɔnɔ ; i n’a fɔ Minusima taali, Kidali bɔɔsili kojugubakεlaw, ka fara yɔrɔ wεrεw kan, u tun bε k’u biri minnu da la. Dr Sogεli Kokala Magiya ye foli lase jamana lakananbaaw ma u ka su ni tile wulikajɔ la ka sigidalamɔgɔw an’u bolofεnw kaatakasegin nɔgɔya.
Umaru JAKITE
Dɔkala Yusufu Jara
Ciden minnu bε Malidenw yεrε dama cε sigikafɔba kεnε kan, u y’a ŋaniya kumaɲɔgɔnya sigikafɔ in da ka yεlε kojugubakεlaw ye, ka silamεdiinε dungew don an n’u cε kɔrɔfɔw la. U y’a ɲinin fana, ko ka kuranko gεlεya furakε joona walasa hakilisigi ka na mɔgɔw la.
Faso tɔgɔla sigikafɔba min daminεnen filε, o bεna kε sababu ye Malidenw ka kumaɲɔgɔnyaw kε u ni ɲɔgɔn cε ka furaw dajira gεlεya kofɔlenw na. A ka kan ka se ka hadamadenya juru caanin an cε, ka dɔ fara ku-ɲɔgɔn-kan fanga kan ani ka na ni bεn kutaala jan ye..
Furancεlafanga jamanakuntigi Kolonεli Asimi Goyita ye laseli kε tarata awirilikalo tile 30 san 2024, ko gɔfεrεnaman bε sεnε kεfεn minnu di, tεmεn bε kε n’o ye. O siratigε la, angεrε (ire) kg50 bɔrε ye sefawari dɔrɔmε ba fila ani kεmε seegin (d2 800) ye, farafinnɔgɔ kg50 .
San o san mεkalo tile 1lɔ ye baarakεlaw tɔgɔladon ye diɲε kɔnɔ. O hukumu kɔnɔ, Mali baarakεlaw lafasatɔn minnu bε UNTM jεkuluba kɔnɔ, olu ye yεrεjirataama kε jamana ka yεrεmahɔrɔnya kεnεba kan. A kεra kεnε ye, min kɔrɔfɔw bolila hadamadenya basigili ni ɲεtaa laɲini.
Mali sɔrɔdasiw ye kojugubakεla Hugo faga Indelimani kεlεdaga la Gawo mara la. Kabini Mali y’a ŋaniya k’a mεru don Irisijamana na sɔrɔdasiko nasira la, an ka lakananbaaw b’a la ka sebaayaw sɔrɔ dɔrɔn kojugubakεlaw kan..
UNTM biro kura mɔgɔ ye 53 ye. U ye lahidu ta, ko furakεcogo ani laɲinin minu kεra a ka sigikafɔw senfε, olu bεna kε sisinnan ye sarati kura in kɔnɔ.
