Numeriki sɔrɔko, sirako ani kuranko bɛ furancɛlafanga haminankobaw la. O siratigɛ la, jamanakuntigi taalen a ɲɛ da Siniwajamana cakɛda fila kan kunun tarata sɛtanburukalo tile 3 san 2024, minnu bɛ baara kɛ Mali ka laɲininw hukumu kɔnɔ, a ye wasa sɔrɔ. Kolonɛli Asimi Goyita tile sabanan Siniwajamana na, a n’a nɔfɛjama taara u ɲɛ da Hawaweyi dagayɔrɔ kan fɔlɔ. O cakɛda in sigira senkan san 1987. Ale ye kunnafoni n’a dicogo kura ɲɛdɔnbaa ŋana ye diɲɛ kɔnɔ an’a subahana mansinw.
O taama in kɔnɔna na, Mali ka cidenw ni Sini mɔgɔw ye u bolonɔ bila bɛnkansɛbɛn dɔ la u ni ɲɔgɔn cɛ jɛkabaara siratigɛ la yɛlɛma ɲuman donni kama gɔfɛrɛnaman ka numerikiko kɛcogo la, ani cakɛda dɔwɛrɛw la.
O la, Mali ka cakɛda min ɲɛsinnen bɛ kunnafoni latɛmɛnni ma n’a tubabukan daɲɛ
surun ye (SMTD) ye, o ɲɛmɔgɔba Dr Sɛki Umaru Tarawele ni
Huwaweyi-Mali ɲɛmɔgɔba Enzo Huyi y’u bolonɔ bila sɛbɛn dɔ la, min b’u ŋaniya
jira numerikiko siniɲɛsigi nafama labɛnni na, bɛɛ sen bɛ min na Mali kɔnɔ. An
bɛ don min na, numerikiko tɛ a ka di n ye, walima a man di n ye ko ye tuguni. Wajibi
de don yɛlɛma kuraw siratigɛ la, ka nafoloko ɲɛtaa sabati ani ka yɛlɛma ɲuman
don fasojama dabolo la. Nin jɛkabaara in kosɔn, cakɛda fila ninnu y’a ŋaniya,
ka jɛ k’u kɔgɔ da numerikiko gɛlɛyaw furakɛli la ɲɔgɔn fɛ, k’u sinsin jamanaw
sɔrɔfɛnw kan kunnafoni n’a dicogo kura kama.
(SMTD) ɲɛmɔgɔba bolo, nin bɛnkansɛbɛn min bolonɔ
bilalen filɛ u ni ɲɔgɔn cɛ, a bɛ jate tɛmɛnni ye ni poroze Mali numeriki ye. O
poroze in bɛ don Mali ni Siniwajamana ka jɛkabaara kɔnɔ. A sinsinnen don ko
saba kan. Yɔrɔw kɔlɔsili kamera minnu bɛ Bamakɔ kama, ka dɔ fara olu fanga kan
ani marayɔrɔ tɔw la, ka dɔ fara kunnafoni tɛmɛnsiraw fanga kan ni km1.000 kuntaala ye Bamakɔ-Jɛma-Diboli ani
Gogi furancɛw la, fo ka se Moritani ni Sɛnɛgali dancɛw ma, ka dakabana
« data sɛntɛri tiyɛrisi 3 » dɔ sigi senkan.
O « data sɛntɛri », Dr Sɛki Umaru Tarawele ka fɔ la, o
bɛna se ka gɔfɛrɛnaman ka kunnafoni bɛɛ kafo ɲɔgɔn kan. Poroze dɔ fana bɛ sigi senkan,
min bɛna se ka gɔfɛrɛnaman tɔgɔla cakɛda bɛɛ lasɔrɔsira bɛɛ kafo. A baara tun
dabɔra san fila sarati kama ; nka gɛlɛyaw kosɔn, laɲininw bɛ sen na, min
b’a to Mali Numeriki poroze in ka se ka dagu kalo 18 sarati kura kɔnɔ.
BƐƐ K’A TA SƆRƆ HAKILILA- O kɔfɛ,
Jamanakuntigi n’a nɔfɛjama taara u ɲɛ da « Powɛri-Sina » kan. O lakodɔnnen
don Mali kɔnɔ ni tɔgɔ min ye, o de ye « Synohydro » ye. O cakɛda in
ye baara caman kɛ Mali kɔnɔ ; kɛrɛnkɛrɛnnenya la Felu, Guyina baraziw ani dɔ
farali Bamakɔ-Senu pankurunjiginkɛnɛ bonya kan.
Tile kurandiyɔrɔw fana b’a ka baara kɛlenw na. Yeelenko ni jiko minjnisiri Bintu
Kamara ka fɔ la, an bɛ waati min na, fɔkabɛnw bɛ sen na n’u ye poroze caman
kan, i n’a Safo 1 megawati 50 ani Safo 2 megawati 55 ; olu minnu ka kan ka
jɔ ka ban san fila kuntaala kɔnɔ. Kɛɲɛ barazi jɔli b’o la Kulukɔrɔ mara kɔnɔ. A
k’u b’a la ka poroze wɛrɛw labɛn ; kɛrɛnkɛrɛnnenya la Fana ta megawati 100 ;
bolonɔ yɛrɛ bilala o bɛnkansɛbɛn na utikalo salen in tile 19.
Bintu Kamara y’a jira ko Mali b’a megawati 300 fo 400 na « Synohydro» bolo.
Wariko ni nafoloko minisiri Aluseni Sanu fana bɛna a bolonɔ bila bɛnkansɛbɛn na
« Exim Bank » fɛ wariko dɔ kama walasa ka se ka Safo 2 baaraw waleya.
Jigisigi b’a kow la Madamu Bintu Kamara ka fɔ la, wa ko an cɛ sɛbɛnw ɲɛnabɔli
senna ka telin sisan, kabini Mali ni Siniwajamana bɛnna a kan, ka dɔ fara u ni
ɲɔgɔn cɛ jɛkabaara fanga kan.
« Powɛri-Sini » ɲɛmɔgɔba Sen Guwanfu ye
yeelenko ni jiko minisiri ka kuma sɛmɛntiya. A y’a jira ko furancɛlafanga
jamanakuntigi ye jigisigi kuma caman fɔ u ye dɔ farali la cakɛda in fanga
walangatali kan. O siratigɛ la, a b’a ɲinin jamana fila ninnu fɛ, u ka baara kɛ
bɛɛ b’a ta sɔrɔ min na, min b’a to Mali ka hadamadenya ni nafoloko bɛ bila sira
jɛlen kan. « Power-Sina bɛ Mali kɔnɔ kabini san 2003. A ye poroze hakɛ min
waleya, u musaka ka ca ni sefawari miliyari 500 ye.
Dɔkala Yusuf JARA
Massa SIDIBE
K’a daminɛ a sigidon na fanga la zuwɛnkalo tile 7 san 2021, ka se bi ma, furancɛlafanga jamanakuntigi Zenerali darimɛ Asimi Goyita bɛ baara la su ni tile walasa ka se ka Mali basigi. Ani kɛrɛnkɛrɛnnenya la, min b’a to an ka jamana bɛ se k’a ka yɛrɛya sɔrɔ ko caman na.
Kumaɲɔgɔnya dɔ senfɛ Mali kunnafonidilaw ɲɛkɔrɔ, jamanakuntigi Asimi Goyita da sera a ka taama kɔnɔko ma Beyijingi, Sini-Afiriki lajɛba « Fecac » tako 9nan na san 2024..
A ka ca ni sefawari miliyari 25 ye, min bɛna labila Siniwajamana gɔfɛrɛnaman fɛ an ka jamanaw ye, walasa u ka se k’u disi da yiriwali gɛlɛyaw furakli la san saba nata kɔnɔ.
Jamanakuntigi fila ninnu ye ɲɔgɔnye kɛ kunun ntɛnɛn jamanakuntigiso la Beyijingi. jɛkabaarasira minnu b’u cɛ, u da sera olu ma, dɔ farali la u fanga kan o hukumu kɔnɔ, fasojama filaw ka hɛrɛ kama.
A ni minisiri caman bɛ ɲɔgɔn fɛ nin taama in na. Jamanakuntigi ni maaba caman bɛna ɲɔgɔnyew kɛ ani ka taa a ɲɛ da Siniwajamana kɔnɔ cakɛda dɔw kan lajɛ in kuntaala kɔnɔna na.
